ولی عاقلی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم از ارومیه، با تشریح ضرورت توجه به جایگاه نخبگان در کشور و اهمیت ارتقاء نوع نگاه به عرصه های تحقیقاتی و پژوهشی کشور اظهار کرد: خوشبختانه هم اینک ایران به لحاظ تولیدات علمی در رتبه خوبی قرار دارد برای مثال در دنیا در تولید مقالات آی اس آی در سال گذشته رتبه شانزدهم و در منطقه رتبه اول بودیم و هم اکنون در خاورمیانه در تولید مقالات علمی اول و در دنیا شانزدهم هستیم که البته مشکلات این حوزه زیاد است.
وی افزود: اما این اول بودن در منطقه دلیل بر رشد اقتصادی نیست در حالی که 5 کشوری که در تولیدات علمی در دنیا اول تا پنجم هستند، آمریکا، چین، انگلیس، ژاپن و آلمان بوده که همه این کشورها اقتصاد پویایی دارند.
تکمیل چرخه تولیدات علمی در عرصه اقتصادی
عاقلی تصریح کرد: پس بین تولید علم و اقتصاد رابطه مستقیمی وجود دارد اما اگر بیشتر به کمیت توجه کنیم از اصل قافله عقب میمانیم چون در تولیدات علمی باید علاوه بر کمیت، کیفیت نیز مورد توجه قرار گرفته و ثانیا قابلیت تبدیل به محصول را داشته باشد چون همه در چرخه اقتصادی روی هم تاثیر دارند بنابراین با توجه به وجود چنین مشکلاتی در جامعه علمی، وظایف جهاد دانشگاهی بررسی علت مشکلات است.
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: چگونگی شناسایی, برنامهریزی و ترسیم نقشه جامع علمی کشور برای تولید علمی و رشد اقتصادی جامعه نکاتی هستند که متاسفانه کمتر به بحث و بررسی گذاشته میشود چون عموم مردم جامعه نیازی در این رابطه نمی بینند و یا اصلا شاید رسانه های دیداری و شنیداری برای خود خبر داغی نمی دانند که بروند در آن زمینه کار کنند.
تبدیل علم به محصول
وی اظهار کرد: پس توجه برخی از رسانهها بیشتر معطوف به سمت و سوی مسائل سیاسی و جناحی و مسائل خبرساز است و متاسفانه از اصل قافله عقب مانده و به سمت مسائل حاشیه ای رفته اند و حتی به سمت علم مسائل علمی سیاست هم نرفته اند تا علم سیاست را توسعه دهند.
به گفته وی در حالی که تنها اگر به مسائل حاشیه ای توجه کنیم نه از اشتغال و نه از رشد اقتصادی خبری می شود بلکه تاثیر عکس نیز دارد چون انرژیهای ما به تحلیل می رود، انرژی ای که باید فکر، نوآوری، ابتکار و فناوری تولید کند آن انرژی می رود به سمت و سوی چنین مسائل حاشیه ای.
عاقلی افزود: هم اکنون مشکلاتی بسیاری در زمینه تبدیل علم به محصول وجود دارد برای همین نیاز به بحث و بررسی دارد، بهواقع خبرهای داغ علمی که در جهت توسعه اقتصادی به درد می خورد باید آنها را پیدا کرد، هم اینک برنامهریزی بودجهای کشور به گونه ای است که به شکل مسکنوار انجام میگیرد و هیچ وقت به آن هدفها تمرکز نکرده و هیچ زمان بر روی آنها نشانهگیری نمیشود و در این رابطه برای طرح های پژوهشی،اعتبارات در آخرین مرتبه تخصیص قرار دارد.
بسترسازی برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان به خارج از کشور
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: چون سالیانه 150 هزار نفر نخبه به خارج از کشور میرود اگر آنها با این هدف بروند که مثلا برای عمل به حدیث حضرت محمد(ص) که فرمود اگر علم در چین باشد بیاموزید، اشکالی در مهاجرت نیست چون پس از آموزش در خارج از کشور به عنوان سرمایه انسانی به داخل کشور باز می گردد.
وی افزود: متاسفانه نخبگان با این هدف مهاجرات میکنند که اصلا به وطن بازنگردند و از 150 هزار نفری که سالیانه به خارج از کشور مهاجرات می کنند اگر محاسبه کنیم، برای هر نفر در طول عمری که تحصیل می کند 5 میلیارد تومان هزینه میشود یعنی پیش از تولد تا دانشگاه این مقدار هزینه می شود و در نتیجه با مهاجرت شخص این سرمایه هدر میرود.
عاقلی گفت: یعنی فرد نخبهای که از لحاظ ذهنی بسیار قدرتمند است مهاجرت میکند، 5 میلیارد تومانی که صرف این فرد شده است به هدر می رود هیچ، در تغییرات ژنتیکی جامعه هم تاثیر دارد، چون ژن فعال ذهنی که در جامعه و شخص وجود دارد به کشورهای آمریکا، فرانسه و انگلیس و کشورهای اروپایی وارد شده و ژنتیک ایرانی را به آنجا منتقل میکنند.
توجه به اهمیت حفظ ژن نخبگی در کشور
وی تصریح کرد: ژن هایی که می تواند در ایران تکثیر یابد در کشورهای بیگانه تکثیر می شود که خود یک ضربه مادی و یک ضربه هم کلا برای آینده کشور می زند چون ذهن های قوی و قدرتمند جامعه مهاجرات می کنند و ذهن های ضعیف و متوسط در مملکت باقی میمانند در حالی که سهم ذهن متوسط در تحرک و نوآوری و در رخدادهای علمی سهم متوسطی دارد.
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: عموم مردم از این نکات اطلاع ندارند و ما به راحتی حرف از مهاجرت افراد می زنیم، پس برنامه ریزان کشور باید به این بیاندیشند که مانع از مهاجرات افراد نخبه شوند، چون ژن های خوب کشور از لحاظ سرمایه های انسانی میروند و در آن سوی آب تکثیر می یابند و آسیب جدی به علم کشور دارد.
انتهای پیام/ج