به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، سیستان این روزها با معضلی عظیم دست و پنجه نرم میکند، موضوعی که دست کمی از یک فاجعه در ابعاد کلان ندارد، خشکسالیهای پی درپی از یک سو و نامهربانیهای کشور دوست و همسایه از سوی دیگر، شرایط زندگی برای مردم آنچنان دشوار کرده که بسیاری از سیستانیان جلای وطن را به ماندن در شرایطی بسیار دردآور ترجیح دادهاند.
خالی از سکنه شدن بسیاری از روستاهای مرزی و شیوه اسفبار زندگی آنان آنچنان کارد را به استخوان رساند که این بار رسانه ملی نیز اگرچه خیلی دیر اما موضوع معاش امروز مردم سیستان و نحوه زندگی این مردم صبور در شرایط سخت را در صدر برنامههای خود قرار داد.
برنامه ثریا یکی از برنامههای تولیدی رسانه ملی است که چهارشنبه شب هر هفته از سوی گروه اجتماعی شبکه یک سیما مهمان خانوادههای ایرانی است، این برنامه موضوع برنامه این هفته خود را به سیستان اختصاص داده بود.
ثریا بیش از پنج ماه قبل نیز برنامهای در باره دریاچه هامون بر روی آنتن برده بود که در آن برنامه مستند «ماهیها در سکوت میمیرند» بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت. واکاوی عالمانهای از معضلات سیستانی که این روزها و پس از مدتهای مدیدی صدای فریادشان در گوشه و کنار کشور و به ویژه رسانههای فعال شنیده میشود.
علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان وبلوچستان، حبیبالله دهمرده، استاد دانشگاه و از استانداران سابق استان به صورت حضوری و محمود اوکاتی رئیس دانشگاه زابل مهمان تلفنی برنامه شب گذشته ثریا بودند. گویا قرار بر این بود که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور معصومه ابتکار یا احمدعلی کیخا معاون وی نیز در برنامه حضور داشته باشند که به قول مجری برنامه بنا به دلایلی در برنامه شرکت نکردند.
در ادامه شرح کاملی بر آنچه در این برنامه اتفاق افتاد به سبب اهمیت معضلات امروز سیستان تنظیم شده که تقدیم نگاه کاوشگرانه شما خواهد شد .....
در ابتدا، بخشهایی از برنامه قبلی ثریا درباره دریاچه هامون که در تاریخ 14 اسفند ماه 92 پخش شده بود به نمایش درآمد، بخشهایی که در آن علی اوسط هاشمی استاندار سیستان و بلوچستان وعدههایی را به مردم داده بود.
تامین علوفه برای دامداران، تسهیل در امور دام وارداتی و مذاکره با وزارت نفت برای عرضه مواد نفتی برای صادرات از روال مرزنشینان از جمله وعدههایی بود که استاندار سیستان و بلوچستان نزدیک به پنج ماه قبل به مردم سیستان برای برون رفت از وضعیت معیشتی دشوار این منطقه داده بود.
در بخش نخست گزارشی که این برنامه تهیه دیده بود موارد قابل تامل بسیاری از سوی رسانه ملی پخش شد. فعال فرهنگی در سیستان در گزارش پخش شده در این برنامه عنوان کرد که در حال حاضر چیزی نزدیک به 382 هزار نفر در سیستان زندگی میکنند، با توجه به آمار رسمی که نزدیک به 650 هزار نفر جمعیت سیستان را مشخص میکند این کاهش نزدیک به 50 درصدی جمعیت به دلیل مهاجرتهای فراوان فاجعهای بسیار بزرگ را در زابل رقم زده است.
در بخشی از گزارش پخش شده برنامه ثریا، خانههایی از یکی از روستاهای سیستان به نمایش در آمد که به دلیل عدم اجازه از سوی نیروهای نظامی برای مهاجرت خانههایشان را با تمام وسایل به وسیله گل مسدود کرده و مهاجرت کردهاند.
مشکلات سیستان حاصل انباشت مشکلات در گذشته است
استاندار سیستان و بلوچستان در ادامه از مجری برنامه به سبب پیگیری این مشکل تشکر و اظهار کرد: در برابر خواستههای مردم باید حرفهایی به امید محقق شدن بزنیم و از ارائه مطالب بدون پشتوانه پرهیز کنیم.
علیاوسط هاشمی انباشت مشکلات در گذشته را یکی از مهمترین عوامل در بروز چنین شرایطی دانست و اضافه کرد: خشکسالی امروز اتفاق نیفتاده و طوفان هم برای امروز نیست متاسفانه سیاست اجرایی در آن منطقه به صورت تک محوری بوده است، خشکسالی ضربه سنگینی بر مردم وارد کرده است اما ای کاش گوشهای هم از بهار امسال در سیستان را هم به تصویر میکشیدید. شرایط مطلوبی که از اسفند سال گذشته تا پایان تیر به بخشی از نیازها به صورت کوتاه زمان پاسخ داد.
در همین مدت هم چرای دام در هامون صورت گرفت و هم صید و کشاورزی رونق دوچندان داشت که امیداویم رحمت الهی شامل حال این منطقه شود و برای همیشه چنین شرایطی در سیستان داشته باشیم.
موافقت مقام معظم رهبری با وام 500 میلیون دلاری از محل صندوق توسعه ملی
هاشمی از موافقت مقام معظم رهبری با درخواست وام 500 میلیون دلاری از محل صندوق توسعه ملی به دولت خبر داد و بیان کرد: این مبلغ با تصویب 100 در صد تخصیص نهایی شده است که مطابق توافقات انجام شده دولت چهار سال فرصت دارد تا با این مبلغ بسیاری از مشکلات حوزه سیستان و بلوچستان را مرتفع کند. اگرچه خود ما بر این باوریم که طرحهای پیش رو را در سه سال به اتمام برسانیم.
استاندار سیستان و بلوچستان از طرح بزرگ 46 هزار هکتار اراضی سیستان با آبیاری تحت فشار خبر داد که یک ششم اعتبارات 35 ساله اخیر در سیستان و بلوچستان به آن اختصاص داده شده است.
هاشمی انجام این طرح بزرگ را برابر با درآمد پایداری دانست که با اتکا به این درآمد پایدار حضور پایدار شکل میباید حضوری که از مهاجرتها میکاهد و زمینهساز مهاجرت معکوس میشود.
وی در ادامه از طرح 3 هزار هکتاری بیابانزدایی در سیستان و بلوچستان خبر داد.
دیپلماسی فعال برای تامین حقآبه تالاب هامون همچنان ادامه دارد
استاندار سیستان و بلوچستان از تماس تلفنی حجتالاسلام روحانی با حامد کرزای رئیس جمهور سابق افغانستان خبر داد و گفت: در جشن نوروز کشورهای پارسی زبان که این بار در افغانستان برگزار شده بود، رئیس جمهور کشورمان دیداری با آقای کرزای داشت و در این دیدار موضوع تالاب هامون یکی از مهمترین مباحث ایشان بوده است.
هاشمی در ادامه صحبت هایش اضافه کرد: ما اقدامات دیپلماسی را تنها در حوزه کشوری خلاصه نکردیم و به دلیل اهمیت موضوع خودمان نیز بر آن شدیم تا با توجه به اختیاراتی که برای ما تعریف شده است دیداری تلفنی با والی نیمروز افغانستان داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از افغانها در حال حاضر به کشور خود بازگشتهاند و برخی نیز کشاورزی را پیشه کردهاند، به طور یقین خود مردم افغانستان رغبتی برای تحویل آب به کشور دیگر را ندارند و تحقق این مهم فشار حکومتی را میطلبد.
استاندار سیستان و بلوچستان افزود: در حال حاضر هم شرایط و سرنوشت انتخابات در افغانستان مشخص نیست، اما پس از تحقق ثبات سیاسی در افغانستان ما به دنبال این هستیم که نه تنها در زمینه آب بلکه درباره بسیاری از فرصتهای اقتصادی با این کشور همکاری کنیم.
هاشمی عنوان کرد: ما نزدیک به 30 سال از برادران افغان خود میزبانی کردیم.
وی اضافه کرد: به قول یکی از دوستان، افغانها همان مقدار آبی که در این 30 ساله به آنها دادهایم را به ما بازگردانند.
مشکلات سیستان خیلی دیر رسانهای شد
استاندار سیستان و بلوچستان با گلایه از صدا و سیما در بخشی از سخنان خود گفت: ای کاش همین مواضع و پیگیریهای مجدانه شما در دورههای قبل که آن زمان هم مشکلات سیستان و بلوچستان بر همگان مشخص بود، هم انجام میشد. ای کاش سیاست را به سمت کتمان نمیبردند تا حقایق این منطقه خیلی زودتر مشخص میشد.
هاشمی اضافه کرد: چرا باید نزدیک به 30 هزار مهاجرت صورت بگیرد و بعد تازه رسانهها به این موضوع بپردازند.
زابل، زاهدان و گلستان کانونهای سل در ایران هستند
مبتلایان به بیماری سل بیشتر در شهرهای زابل، زاهدان و استان گلستان قرار دارند. جالب است بدانید گلستان نیز مقصد بسیاری از مهاجران سیستانی در ادوار گذشته بوده است و این مشخص میکند که سیستانیها به طور خاص با بیماری پر خرج سل دست و پنجه نرم میکنند.
از همین روی به دلیل اینکه معالجه این بیماری در سطح استان وجود نداشت و برای درمان باید به استانهای همجواتر مراجعه میکردیم ما مرکز تخصصی شناسایی و درمان بیماریهای تنفسی را در زابل برای خدمت به مردم خواهیم داشت و مبالغ مشخص و قابل توجهی برای این مرکز مصوب شده است.
تغییر الگوی کشت تنها راه نجات سیستان است
حبیبالله دهمرده، استاد دانشگاه، موسس دانشگاه زابل و یکی از استانداران پیشین سیستان و بلوچستان مهمان دیگر برنامه ثریا بود.
دهمرده در آغاز سخنان خود با ارائه پیشینهای از مسائل سیستان و بلوچستان و دریاچه هامون و ورودخانه هیرمند از چاه نیمهها به عنوان ظرفیتی مناسب برای توسعه سیستان نام برد.
وی عنوان کرد: امکان استفاده از قنات در سیستان وجود ندارد و تنها راه پیشرفت در این زمنیه تغییر در الگوی کشاورزی با استفاده از فناوریهای روز است.
موسس دانشگاه زابل با اشاره به فرمان مقام معظم رهبری در خط ارتباطی چابهار به میلک برای رونق اقتصادی منطقه گفت: این اقدام نیز میتواند تاثیر زیادی در اقتصاد منطقه ایفا کند.
دهمرده، شکلگیری کارگروهی به ریاست معاون اول رئیس جمهور، احیای دوباره سازمان عمران سیستان که مصوب مجلس شورای اسلامی است، ایجاد صنایع متناسب با نیاز و ظرفیت منطقه و سرمایهگذاری بر روی مراکز آموزش عالی را از جمله مواردی دانست که با اتکا به آن میتوان مشکلات بسیاری در حوزه سیستان را رفع کرد.
سیستان بالاترین پتانسیل تولید برق بادی در کشور را دارد
محمود اوکاتی صادق، رئیس فعلی دانشگاه زابل در باره احداث نیروگاههای بادی در سیستان گفت: با برررسی از 50 سایت در ایران، سیستان بالاترین پتانسیل برای احداث نیروگاههای بادی در کشور را دارد.
وی افزود: تولید یک سوم برق کشور در سیستان امکان پذیر است.
رئیس دانشگاه زابل بیان کرد: جاده در دسترس تا محلهای مشخص و تعیین شده برای ایجاد سایت، زمینهای بدون مالک و در اختیار دولت بودن آنها و فقدان پستی و بلندی برای احداث سایت، از مهمترین مشخصههای بارز سیستان برای احداث نیروگاههای بادی است.
اوکاتی صادق اضافه کرد: باد در کل منطقه سیستان با سرعت متوسطی که با محاسبات محققان برای احداث نیروگاه بادی مورد نیاز است در بیشتر ایام سال وجود دارد که با تحقیقات انجام شده میتوان مقدار 20 هزار مگاوات برق تولید کرد.
وی، فقدان سرمایهگذار و عدم بکارگیری سیاستهای تشویقی برای جذب سرمایهگذار و نبود برخی زیرساختهای لازم را از علتهای مسکوت بودن این طرح مهم در حوزه سیستان دانست.
در هر صورت برنامه ثریا هم پایان یافت و موج امیدواری بسیاری در شبکههای مجازی برای فعالان فرهنگی و زیست محیطی سیستان شکل گرفت، اما امیدواریم پس از چند وقت دیگر که مسئولان استانی و اندیشمندان سیستان و بلوچستان مهمان برنامه ثریا میشوند دیگر نگاههای اشک آلود خانوادههایی که برای تامین حیاتیترین نیازهای زندگیشان تنها و تنها به یارانه ماهیانه دولت دلخوش هستند، نظارهگر آنان نباشند.
داود صیاد
انتهای پیام/ج