به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ترنا بازی نام یک بازی سنتی است که در گذشته نه چندان دور در میان جامعه سنتی ایرانی رواج داشت. ماه رمضان، قهوهخانهها مکانی بودند برای ترنا بازی، جمع شدن بزرگان و ریش سفیدان، پهلوانان و لوتیان. ترنا بازی نمادی بود از دور هم نشینیهای مردانه، در فضایی که قرار بود عرفانی و معنوی باشد و در آن جامعه کوچک یک محله، از آنچه بر یک یکشان میگذشت باخبر شود.
محمود استاد محمد، چهره شاخص تئاتر ایران، با توجه به علائق خود نسبت به سنتهای قدیمی، در سال 1351، نمایشنامه «آسید کاظم» را به رشته تحریر در میآورد. نمایشی که بر پایه ترنا بازی در قهوهخانه شکل میگیرد. آسید کاظم، لوتی محل به سبب قتل ناصر، به هفت سال حبس در بندرعباس محکوم میشود. با رفتن لوتی، لاتهای جوان که تنها به دنبال شیطنت و شرارت هستند، از آسید کاظم بد میگویند. تمام آنهایی که به گونهای از وجود سید نانی میخورند، پشت سرش دبه در میآورند. حتی پسرش، فرزند سید بودن را رد میکند و در این میان تنها پهلوان است که هنوز به سید ایمان دارد. همه در قهوهخانهای که متعلق به سید است گرد هم میآیند، پشت سرش حرف میزنند و مشغول ترنا بازی میشوند. قاپ مردی که در خماری به سر میبرد شاه میآید و از او میخواهند وسط بیاید. مرد گریان برمیخیزد و همه میفهمند او سید است. در طول نمایش آسید کاظم در قهوهخانه بوده و از فرط ناراحتی قهوهخانه را ترک میکند.
اکنون گروه نمایشی میم، به کارگردانی سارا داروفروش اجرایی از این نمایشنامه را در سالن استاد ذوالفقاری فرهنگسرای ارسباران به روی صحنه بردهاند. نمایشنامه استاد محمد، اثری است به غایت ایرانی، با زبانی مختص به جامعه آن روزها، نشأت گرفته از فرهنگی در ساحت یک جامعه. جامعهای که همه از هم خبر دارند، همدرد یکدیگرند و اگر در این میان یکی نسبت به دیگری قصور و کوتاهی کرد، شاید دیدن اشک بر چشمان آن مرد، حتی اگر پهلوانی پر ابهت باشد، شرمگین میشود.
زبان نمایشنامه مملو از اصطلاحات و کنایات آن روزی است که بخش عمدهای از آن در حافظه مردم امروزی نیست، از آن استفاده نمیشود، بکار برده نمیشود، از محاورات ما حذف شدهاند؛ همچون ترنا بازی. حال گروه میم و در راس آن سارا داروفروش به سراغ چنین متنی رفتهاند. دنیایی از سالهای نه چندان دور، در گوشهای از شهر تهران، در قالب یک قهوهخانه سنتی را بازآفرینی کردند. تلاش گروه در این است آنچه استاد محمد در ذهن خود داشته را به نمایش بگذارند. همان المانهای آشنا از قهوهخانه با همان لحن خاص تهرانی، همان لوت بازیها در دهان لاتها، کل شمدیها و کفتر بازها.
اجرا آثار ایرانی، با بافت ایرانی برآمده از خواستههای اجتماعی، نیاز فضای هنری کشور است و چه خوب که در این گمگشتگی فرهنگی، آثاری از این دست به روی صحنه میرود و چه خوب که گروهی جوان متشکل از دانشجویان و تازه فارغ التحصیلان به سراغ متن مرحوم استاد محمد رفتهاند تا سنتی زیبا و حسنه را نه به امید احیا؛ بلکه به امید تلنگری به مخاطب ناآگاه از گذشته را به تصویر کشند.
نمایش «آسید کاظم» تا چهارشنبه 29 مرداد 1392 در محل سالن استاد ذوالفقاری مجموعه ارسباران به روی صحنه می رود.
انتهای پیام/