خطر نابودی هزاران نسخه خطی اسلامی عراق به دست داعش
خبرگزاری تسنیم: یک پژوهشگر نسخه‌های خطی از فهرست‌نویسی بیش از ۵۰ هزار نسخه خطی عراق خبر داد و گفت:هنوز نسخه‌های بسیاری وجود دارند که نه تنها فهرست نشده‌اند، بلکه نسخه دیجیتالی نیز از آن‌ها تهیه نشده و در معرض خطر جدی نابودی به دست داعش قرار دارند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی درایتی، پژوهشگر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از تدوین فهرست نسخه‌های خطی عراق خبر داد و گفت: بخشی از این نسخه‌ها تا پیش از شروع درگیری‌ها در عراق فهرست شده و بخشی نیز مانده است که در حال پیگیری هستیم، با توجه به تشابهات فرهنگی بسیار میان ایران و عراق، اطلاعات مربوط به نسخه‌های خطی عراق حائز اهمیت است و باید در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور عراق قرابت فرهنگی نزدیکی با ایران داشته و حوزه‌های علمیه شیعه در این کشور گرم و فعال بوده است، نسخه‌های خطی موجود در عراق می‌تواتند مکمل بخشی از فرهنگ گذشته ایران باشد. در این راستا از سال‌ها پیش به گردآوری اطلاعات درباره نسخ خطی این کشور پرداختیم.
درایتی افزود: البته نسخه‌های خطی بسیاری در عراق وجود داشته و دارد که هنوز شناسایی نشده‌اند، بخشی از این نسخه‌ها طی تحولات سال‌های اخیر عراق به خارج از این کشور برده شده و دسترسی به آن‌ها ممکن نیست، نسخه‌های خطی بسیاری در کربلا، کوفه، سامرا، نجف،کاظمین و ...وجود دارد که برخی از آن‌ها طی سال‌های اخیر فهرست شده‌اند، حتی در حرم حضرت عباس(ع) کتابخانه‌ای وجود دارد که قرآن‌ها و نسخه‌های خطی بسیاری را در خود جای داده است.
وی ادامه داد: البته تعداد نسخه‌های خطی عراق نسبت به ایران حجم محدودتری دارد ولی به دلیل اهمیت مجموعه‌هایی که در عراق وجود دارد و هنوز فهرست نشده‌اند، باید اقدام عاجلی در این زمینه صورت گیرد.
درایتی با اشاره به نسخه‌های خطی موجود در حرمین شریفین گفت: قسمتی از این نسخه‌های فهرست شده است، اما هنوز تعداد قابل توجهی باقی مانده است، برای نمونه برخی از نسخه‌های خطی حرم حضرت عباس(ع) در دو جلد منتشر شده است، از حرم حضرت سید الشهدا(ع) نیز تنها یک جلد فهرست شده است و هنوز تعدادی بسیاری فهرست نشده‌اند، لذا باید تلاش کنیم مجموعه‌هایی که در حرم‌‌ها و کتابخانه‌های عراق نگهداری می‌شود را فهرست کنیم.
این کارشناس نسخ خطی افزود: فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی عراق از آن‌جایی اهمیت پیدا می‌کند که امروز حضور داعش در کشور عراق تهدیدی برای این نسخه‌ها به شمار می‌رود و بیم از بین رفتن آن‌ها بسیار است، به ویژه در مناطقی که در اشغال این گروه قرار گرفته نسخه‌های قالب توجهی وجود دارد که احتمال از بین رفتن و یا آتش زدن آن‌ها وجود دارد.
وی گفت: بنابراین ما در تلاش هستیم تا راهی پیدا کنیم و از فهرست‌نویسان عراق بخواهیم که هر چه سریعتر این نسخه را فهرست کنند. با توجه به اینکه هنوز هیچ نسخه دیجیتالی از این نسخه‌ها به صورت کلی تهیه نشده است،. حضور داعش در کشور عراق خطری برای میراث مکتوب اسلامی نیز به شمار می‌رود.
درایتی از فهرست بیش از 50 هزار نسخه خطی کشور عراق خبر داد و گفت: اکنون عمده نسخه‌های موجود در مناطق شیعه‌نشین عراق را فهرست کرده‌ایم، اطلاع چندانی از تعداد نسخه‌های موجود در عراق در اختیار نداریم، به ویژه اکنون که احتمال مفقود شدن برخی از آن‌ها وجود دارد، اما تصور می‌کنم بیش از 30 هزار نسخه دیگر نیز وجود داشته باشد.
وی در پایان گفت: فهرست‌نگاران عراق بسیار محدودند، لذا نمی‌توان انتظار داشت که این نسخه‌ها پیش از این‌ها فهرست شده باشند، اکنون امیدواریم اتفاق چندانی برای نسخه‌ها پیش نیامده باشد و ما بتوانیم با ارتباطاتی که داریم هر چه سریعتر نسخه‌های باقی مانده را فهرست کنیم.
انتهای پیام/
