به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، شهیندخت ملاوردی در همایش بانوی تدبیر، سفیر امید که به معرفی طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار اختصاص داشت و در ساختمان استانداری تهران برگزار شد، گفت: در طول سه دهه گذشته کشور ما تغییرات سریع اقتصادی و اجتماعی را تجربه کرده و رشد شهرنشینی الگوهای جدید مهاجرتهای داخلی، سالخوردگی جمعیت و افزایش تعداد خانوارهای زن سرپرست از جمله مسائل نوظهور جمعیتی است که قابلیت تأثیرگذاری بر توسعه کشور را دارد.
وی ادامه داد: برمبنای سرشماری سال 90، 12.1 خانوارهای ما زنسرپرسست هستند که تعداد افزایش قابل توجهی را در 5 سال اخیر مشاهده میکنیم چراکه از 6.5 درصد در سال 45 به 12.1 رسیدهایم. در کنار این رشد کمّی، تغییرات کیفی و ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی این گروه از زنان از قبیل ترکیب سنی، تحصیل و فقر اقتصادی بخش قابل توجهی از خانوارها را درگیر کرده و بیش از پیش این پدیده را از یک موضوع اجتماعی نسبتاً طبیعی به یک آسیب تبدیل شده است.
ملاوردی اهمین نهاد خانواده و نقش سرپرست در اداره آن از یک سو و وجود تبعیضهای جنسیتی و نابرابری در عرصههای مختلف اجتماعی و اقتصادی برای زنان در بیشتر جوامع آسیبپذیری بخش قابل توجهی از زنان را سبب شده است و توجه مسئولان، سیاستگذران و برنامهریزان کشور را به خود جلب کرده است و این موضوع را بیش از پیش در کانون توجهات قرار داده است.
وی به گزارش تهیه شده از سوی مرکز آمار ایران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دفتر صندوق جمعیت ملل متحد در تهران با عنوان بررسی ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی و سلامت خانوارهای زن سرپرست، اشاره کرد و گفت: همزمان با تغییراتی که ذکر شد، به دلیل افزایش سن امید به زندگی در میان زنان با پدیده زنانه شدن سالمندی مواجه هستیم و به تبع آن با زنانه شدن سرپرست خانوار و گسترش این امر به دلیل فوت همسر، بالا رفتن سن ازدواج، مجرد باقی ماندن دختران و همچنین افزایش طلاق روبرو هستیم.
وی ادامه داد: زمانی وقتی از زنان سرپرست خانوار صحبت میکردیم آنچه به ذهن متبادر میشد از دست دادن همسر یا همسران مطلقه بود اما متاسفانه در حال حاضر با یک الگوی نوظهور بالا رفتن سن ازدواج مواجه هستیم که عموما آنها به عنوان زنان خود سرپرست یاد میکنیم.
وی اظهار داشت: آسیبپذیر بودن زنان سرپرست خانوار به وضوح روشن است به گونهای که 43.3 درصد آنها در دو دهک درآمد مورد انتظار قرار دارند. در تمام سطوح اقتصادی میانگین سن زنان سرپرست خانوار بیش از سایر خانوادههاست، 54.5 درصد از زنان سرپرست خانوار بیسواد، 82 درصد آنها بیکار و سطوح اقتصادی و اشتغال زنان سرپرست بسیار کمتر آنها نسبت به خانوارهای مرد سرپرست پایینتر است و در اغلب دهکهای درآمدی سهم هزینههای بهداشت و درمان خانوادههای زن سرپرست بیش از خانوادههای مرد سرپرست است.
وی ادامه داد: در طول 4 دهه گذشته همراه با رشد این پدیده در کشور قوانین و مقررات بسیاری برای حمایت از این قشر آسیبپذیر به تصویب رسیده و برای کمک به توانمندسازی آنها قدمهایی برداشته شده هرچند این قوانین به دلیل نبودن اعتبارات کافی به طور کامل عملی نشده و به اجرا درنیامده اما به نظر میرسد که زمینه حقوقی و قانونی مناسبی را برای این گروه از جامعه پدید آورده است.
معاون امور زنان ریاست جمهوری اظهار داشت: در مصوبات قانونی دهه اخیر مشاهده میکنیم که به نقش سمنها و مشارکت عمومی در خدمترسانی به این اقشار و ضرورت تغییر جهت از حمایت به توانمندسازی و خروج از چرخه حمایت تاکید شده است. علاوه بر سازمانهای فعال و دولتی که به موازات هم در حال فعالیت هستند مؤسسات غیر دولتی بسیاری در این عرصه فعال هستند که به دلیل قدرت بالای آنها در جلب مشارکت مردمی میتوانند به یک ظرفیت قابل ملاحظه تبدیل شوند و باید به استفاده از توان و ظرفیت آنها تاکید شود.
وی با بیان اینکه اغلب سازمانهای فعال به نارسایی قوانین و مقرارات و ناهماهنگی بین دستگاههای مربوطه و محدودیت منابع مالی به عنوان مهمترین مشکلات سر راهشان اشاره کردهاند، افزود: در تمام برنامهریزیها و سیاستگذاریهایی که صورت میگیرد سطح اقتصاد ی خانوارها ی زن سرپرست باید در نظر گرفته شود همچنین باید دید آنها از نظر سلامت در چه وضعیتی است.
ملاوردی گفت: سهم قابل توجهی از آنان سالمند هستند که باید به آن توجه شود همچنین نسبت قابل توجهی از آنها از سطوح تحصیلی بسیار پایینی برخوردارند که شایسته توجه ویژه است علاوه بر این بخش قابل توجهی از این زنان یا به تنهایی یا با فرزندان خود زندگی میکنند و هر یک از این نوع ترتیبات زندگی میتواند چالشهای بسیاری را پیش روی آنها و فرزندانشان را قرار دهد که برنامهریزی مناسبی را میطلبد.
وی خاطرنشان کرد: تصادفات جادهای و حوادث کار نیز یکی از عوامل ایجاد زنان سرپرست خانوار است که باید مورد توجه قرار گیرد و در مجموع با توجه به رشد روز افزون و مشکلات مرتبط با این گروه، لزوم بازنگری سیاستهای کلان در تدوین برنامه ملی ضروری به نظر میرسد تا با جلوگیری از موازیکاری و برنامهریزی متمرکز بتوانیم نگاهی را که به وجود آمده در راستای توانمندسازی زنان عمق ببخشیم و با ایجاد بانک اطلاعاتی بتوانیم به درستی گام برداریم. چرا که اگر بدون آگاهی و شناخت درست اقدامات صورت گیرد ناکارآمد خواهد بود و اثرگذار نیست.
معاون امور زنان ریاست جمهوری با اشاره به اینکه بیتردید این طرح مقدمهای برای تحقق اهدافی است که تا حدودی به آن اشاره کردم، گفت: اگر قرار است نجات اقتصاد کشور از طریق اشتغال، ثبات ارزش پول ملی با راهبرد توزیع عادلانه ثروت ملی صورت بگیرد دولت ناچار به توجه به وضعیت زنان سرپرست خانوار است و ناگزیر است زمینههای لازم را فراهم کند تا از ظرفیتی که وجود دارد استفاده لازم شود.
وی ادامه داد: در برنامه ارائه شده توسط ریاست جمهور حمایت مؤثر از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار و اولویت بخشی در اشتغال و برخورداری از هرگونه تسهیلات غیر نقدی برای این زنان پیشبینی شده است. در بسته اجرایی اشتغال پایدار که مسئولیت آن به عهده معاونت زنان گذاشته شده است دو گروه اقشار خاص و زنان سرپرست خانوار را در نظر گرفتهایم که امیدوارم تا پایان شهریور ویرایش نخست آن منتشر شود.
انتهای پیام/