علی بختیاری زاده- قیمت جهانی نفت طی دو ماه گذشته نزدیک به 20 دلار کاهش داشته است. در حالی که دو ماه پیش هر بشکه نفت در بازارهای جهانی حدود 115 دلار درهر بشکه فروخته می شد در معاملات هفته گذشته قیمت نفت تا 95 دلار هم پایین آمد که کمترین قیمت ثبت شده برای نفت طی 2 سال گذشته بوده است. نفت به عنوان یک کالای صرف در اقتصاد جهانی محسوب نمی شود و نقش تعیین کننده ای در معاملات و مراودات سیاسی و بین المللی دارد. با کاهش قیمت نفت موقعیت کشورهای صنعتی در روابط بین المللی تقویت می شود و با افزایش قیمت نفت این کشورهای تولیدکننده هستند که به رغم اقتصاد ضعیف خود اهمیت پیدا می کنند.
موضوعی که در حال حاضر با اثرات سقوط قیمت نفت مواجه است مذاکرات هسته ای ایران و 5+1 است. افت شدید قیمت نفت هرچند به لحاظ روانی بر موضع ایران در این مذاکرات تاثیر منفی می گذارد و در عوض خیال طرف مقابل را از نظر تاثیر شکست مذاکرات بر قیمت نفت راحت می کند. وجود حدود 2 میلیون بشکه نفت مازاد در بازار جهانی باعث بروز چنین وضعیتی شده است. این در حالی است که عراق به عنوان سومین تولیدکننده نفت اوپک درگیر گروه های تروریستی است و هر لحظه احتمال می رود تولید نفت این کشور کاهش یابد یا متوقف شود. تنش ها بین روسیه و غرب بر سر اوکراین نیز ادامه دارد. درگیری ها در لیبی نیز تولید نفت این کشور را به کمتر از 500 هزار بشکه در روز رسانده است. در نتیجه چنانچه فشارهای روانی از بازار نفت برداشته شود باید انتظار افت بیشتر قیمت ها را داشت مگر آن که اوپک به عنوان سازمانی که حدود نصف نفت دنیا را تامین می کند وارد عمل شود و به وظیفه خود در کنترل بازار عمل کند.
افت 20 دلاری قیمت نفت علاوه بر این که در متن مذاکرات هسته ای به ضرر ایران است به لحاظ ایجاد کسری بودجه برای دولت نیز آثار زیانباری دارد. این که چرا مقامات نفتی کشور شرایط موجود را پیش بینی نکرده اند و برای مقابله با افت قیمت نفت فعال نشده اند یک مسئله است و این که چرا هنوز هم دست روی دست گذاشته اند مسئله ای جالب تر و تامل برانگیز تر است. مدیران نفتی از ابتدا بر طبل مشتری مداری کوبیدند و به دولت های غربی و صنعتی که درآمد نفتی شان از محل اخذ عوارض بر سوخت بیشتر از تولیدکنندگان است اطمینان دادند همه نیاز بازار را به نفت تامین می کنند. موضع گیری های مقامات مربوطه در متن تنش ها بین روسیه و غرب و چراغ سبز برای پر کردن جای خالی انرژی روسیه در بازار اروپا از این نوع بود.
به هرترتیب شرایط خاص کشور و بستن بودجه با نفت بالای 100 دلاری ایجاب می کند اکنون که قیمت نفت ایران به زیر 95 دلار رسیده است سیاست مشتری مداری را تعدیل کرد و از ابزار اوپک برای مقابله با کاهش قیمت نفت و تقویت قیمت ها استفاده کرد. از 12 عضو اوپک 7 کشور با قیمت های کنونی نفت دچار کسری بودجه می شوند و طبعا از تشکیل نشسست فوق العاده اوپک و تصمیم گیری در مورد کاهش سطح تولید این سازمان استقبال میکنند.
انتهای پیام/