انقلاب در پیچ تاریخی است، مسئولان فرهنگی ما چه می‌کنند؟/ عراقی‌ها؛ بیشترین خوانندگان خاطرات جنگ
خبرگزاری تسنیم: نماینده ولی فقیه در سپاه قدس معتقد است: ما به فرموده رهبر انقلاب در پیچ تاریخی قرار داریم، حال باید دید که مسئولان فرهنگی ما نسبت به این وضعیت چه باوری دارند؟ امروزه گوش‌هاش شنوا برای شنیدن پیام انقلاب بسیار است، اما ما چه کرده‌ایم؟
خاطرات دفاع مقدس در طول سال‌های گذشته بیشترین آمار فروش در میان کتاب‌های منتشر شده در حوزه دفاع مقدس را به خود اختصاص داده‌اند. برای اولین‌بار در طول سال‌های گذشته کتاب‌هایی از این حوزه به تیراژهای میلیونی رسید که استقبال از این آثار خود تأکیدی است بر این نکته که تاریخ ادبیات دفاع مقدس به اتمام نرسیده است. با وجود این، هرچند خاطرات دفاع مقدس در سال‌های اخیر از منظر محتوایی به پختگی قابل توجهی رسیده‌اند، اما همچنان از منظر کمیت و به فراموشی رفتن بسیاری از ناگفته‌ها، بیمی در میان دغدغه‌مندان این حوزه وجود دارد. خبرگزاری تسنیم به همین بهانه با آغاز هفته دفاع مقدس با حجت‌الاسلام و المسلمین شیرازی، نماینده ولی فقیه در سپاه قدس و یکی از فعالان در عرصه خاطرات دفاع مقدس به گفت‌وگو پرداخت. بررسی، تدوین و انتشار خاطرات از جمله کارهایی است که او در طول سال‌های گذشته به قصد معرفی هرچه بیشتر فرهنگ دفاع مقدس انجام داده است.
حجت‌الاسلام و المسلمین شیرازی در این مصاحبه ضمن اشاره به این نکته که مشتاقان و مخاطبان انقلاب اسلامی در جهان بسیاراند و همین امر خود بهترین نوع تبلیغ برای انقلاب اسلامی است، کارهای انجام شده در زمینه معرفی دفاع مقدس و فرهنگ برآمده از آن در کشورهای همسایه را متناسب با ظرفیت موجود ندانست و گفت: ما به فرموده رهبر معظم انقلاب در یک پیچ تاریخی مهمی قرار داریم، اما آیا مسئولان ما به این باور رسیده‌اند؟ قطار انقلاب در حال حرکت است، هر که به این قطار پیوست موفق خواهد شد و هر که نه، در آینده تنها طعم حسرت را خواهد چشید.
وی با اشاره به ظرفیت بالای مخاطبان خاطرات در کشورهای همسایه ادامه داد: خاطرات جنگ در طول سال‌های گذشته مشتاقان زیادی در کشورهای همسایه داشته است. هر یک از این آثار که ترجمه میشوند، روحیه مقاومت را در کشورهای همسایه بالا می‌برند. شاید کسی فکرش را نکند که پر و پا قرص‌ترین خوانندگان خاطرات ایرانی‌ها از جنگ با عراق، خود عراقی‌ها و بعد پاکستانی‌ها باشند.
مشروح این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
*تسنیم: انقلاب اسلامی ظرفیت قابل ملاحظه‌‌ای در منطقه است که برای بسیاری از مردم الهام‌بخش بوده است. انقلاب‌های متعدد در منطقه بر همین اساس شکل گرفته، بسیاری از قهرمانان مبارزان در کشورهای مختلف را فرماندهان ما در دفاع مقدس هستند. ما چقدر از این ظرفیت برای معرفی هرچه بهتر انقلاب از راه هنر و ادبیات استفاده کرده‌ایم؟
ما اگر انقلاب اسلامی را یک تابلو بدانیم، تابلویی هنری که هر لحظه‌ای که می‌گذرد تکمیل‌تر و زیباتر می‌شود، می‌بینیم که هر لحظه برجستگی این تابلو در ذهن و اراده مردم دنیا تأثیرگذار است؛ چه ما این تأثیرگذاری را بخواهیم، چه نخواهیم. امروز دیگر زمانی نیست که اخبار به مردم دنیا نرسد. الآن زمانی است که مردم دنیا حقیقت وجودی ملت ایران را درک می‌کنند و در پرتو این، فلسفه حرکت عظیمی را که امام(ره) شکل داد و مردم براساس آن در کنار ایشان قرار گرفتند و حماسه آفریدند، صدام را سرنگون کردند را درمی‌یابند. همه این موارد الان برای مردم دنیا ملموس است و دیگر لازم نیست تلاش ویژه فرهنگی برای معرفی انقلاب و دفاع مقدس انجام داد؛ هرچند این نکته به معنای نفی انجام فعالیت‌های فرهنگی نیست. حرکت مردم ایران طی سه دهه گذشته نگاه مردم دنیا را به اسلام و ایران تغییر داد. حتی نگاه مسلمانان معمولی به اسلام و آمریکا عوض شد. استعمار پیش از انقلاب نگاه مردم را به اسلام تغییر داده بود، این امام(ره) بود که با این انقلاب توانست سمت و سوی نگاه‌ها را دوباره به ارزش‌ها و معیارها بازگرداند. این تغییر افق و نگاه را مدیون امام راحل(ره) هستیم.
انقلاب مردم یمن، آتشی زیر خاکستر بود
وقتی این نگاه‌ها در جهان و به ویژه در جهان اسلام تغییر کرد، دیگر لازم نیست به مردم افغانستان و جاهای دیگر بگوییم که چه کنند، در این حالت خود مردم افغانستان، لیبی، تونس، سوریه، لبنان و... در برابر آنها می‌ایستند. اگر این موضوع یک‌سال قبل مطرح می‌شد، کسی باور نمی‌کرد. رهبر انقلاب سال گذشته فرمودند که بیداری اسلامی تمام نشده است، این را حتی برخی‌ها در داخل کشور هم قبول نمی‌کردند. امروز می‌بینیم که در یمن هنوز این جریان در حال حرکت است. این حرکت مردمی آتشی زیر خاکستر بود که خود را نشان داد. این همان یمنی بود که گمان می‌کردیم بیداری اسلامی در آن تمام شده است. مصر، لیبی، و تونس هم چنین وضعیتی دارند و اگر زمینه‌ای در دنیا باشد باید بگوییم که اردن، ترکیه و عربستان و دیگر مناطق جهان نیز همین وضعیت را خواهند داشت.
مردم امروز دیگر مردم دیروز نیستند، آنها بیدار شده‌اند و دیگر به خواب نمی‌روند؛ ولو به ظاهر اگر قتل عامی انجام شود و حاکمیت کشوری تغییر کند، این پایان راه نیست. دیگر مردم دنیا میدان را خالی نمی‌کنند و وارد عرصه میشوند. در انگلیس، آمریکا در خود اسرائیل هم مردم وارد شدند. من روزی گفتم که مردم از اسرائیل هجرت خواهند کرد. این امر الآن شروع شده است. سقوط اسرائیل را امروز خود اسرائیلی‌ها هم دامن می‌زنند. آیا این حرکت را جمهوری اسلامی ایجاد کرد؟ خیر، این تابلویی در جلوی چشم مردم بود که این تغییرات را ایجاد کرد. در آینده نیز این وضعیت به نفع اسلام عوض خواهد شد. رهبر معظم انقلاب اخیراً فرمودند که ما به دنبال توسعه‌طلبی نیستم، ما به دنیال این هستیم که در دنیا ظلم نشود و در آینده دنیای بدون ظلم ترسیم خواهد شد. این در آینده ترسیم خواهد شد و خیلی هم دیر نیست.
*تسنیم: بخشی از این کار توسط خود انقلاب انجام می‌شود. اما در این میان بایکوت رسانه‌ای و متفاوت جلوه دادن حقایق نیز وجود دارد.
ما هم توانسته‌ایم و هم نتوانسته‌ایم؛ به عبارت دیگر ما از ظرفیت موجود ده‌ها برابر آنچه که امروز استفاده کرده‌ایم، می‌توانیم استفاده کنیم. اگر تمام سلائق در درون کشور در کنار هم بایستد، همانطور که رهبر انقلاب تأکید کردند، ما می‌توانیم چندین برابر از ظرفیت‌های موجود برای معرفی انقلاب در جهان استفاده کنیم، اما گاه این مسئله رخ نمی‌دهد. به عنوان نمونه، وقایعی مانند فتنه 88 انجام بسیاری از مباحث را به تأخیر می‌اندازد. حادثه‌ای مانند جنگ، خیلی از مباحث را تسریع می‌کند. وقتی دنیا می‌بیند که تمام استعمارگران، طاغوتیان و طاغوت‌چه‌ها وارد جنگ شده و ملتی هم در مقابل، از کوچک گرفته تا بزرگ وارد صحنه شده‌اند و نه از آمریکا که از جنگ، بمب و ... نمی‌ترسند و همه هستی خود را وارد میدان کرده‌اند، جهان می‌بیند و درس می‌گیرد.
تلاش کارتر برای اینکه بفهمد «خمینی(ره) کسیت؟»
رهبر انقلاب بارها برای ترجمه کتاب‌های نوشته شده در موضوع دفاع مقدس تأکید کردند. این تأکیدات برای این است که کتاب یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به خوبی به روحیه صبر، استقامت و استعمارستیزی و به چرایی عزت ملت مردم ایران پی می‌برد. با سطر سطر همین آثار به این می‌رسد که چرا آمریکا در عراق و افغانستان می‌جنگد، اما عزت ایران بالا می‌رود و اینکه چرا وقتی موفق نمی‌‌شوند، می‌گویند قدرت جمهوری اسلامی است. البته خودشان بارها اقرار کرده‌اند و خدا هم بر سر زبان آنها جاری کرده است. ما این حقیقت را وقتی خودمان می‌بینیم به صورت دقیق تحلیل نمی‌کنیم و عظمت کار را نگاه نمی‌کنیم، در حالی که دنیا دقیقاً تمام این زوایا را می‌بیند. دنیا از خارج به این واقعه نگاه می‌کند، اما ما که از درون نعمت هستیم درک نمی‌کنیم. در کار فرهنگی باید به این نگاه کنیم که ما چقدر این حقیقت را باور کرده‌ایم؟
اگر همتی باشد و تنها خاطرات فرماندهای جنگ مانند همت، باکری، متوسلیان و... را در جهان توسعه دهیم، نگاه و رویه دنیا عوض خواهد شد، اما آیا ما به درک این عظمت رسیده‌ایم؟ خاطرم هست که در زمان جنگ یکی از رزمندگان جوان برای درمان به نزد پروفسوری ایرانی رفته بود. رزمنده به پروفسور گفته بود که طوری مرا مداوا کن که حداقل بتوانم راه بروم و به جبهه‌ها برگردم. پزشک متعجب می‌شود که این خمینی(ره) کیست که شما حتی بدون اینکه یک‌ریال بگیرید، حاضراید که به جبهه بروید و بجنگید. این یک نمونه از اعجاب مردم دنیا است نسبت به شخصیت کسی به نام خمینی(ره). دنیا مانده است که این مرد که بود که چنین تحولی در دل یک ملت ایجاد کرده است. خاطرم هست کارتر در اوایل انقلاب گروهی شامل تعدادی از زبانشناسان و جامعه‌شناسان تشکیل داده بود تا به این نتیجه برسند که خمینی(ره) کیست؟
پر و پاقرص‌ترین خوانندگان کتاب‌های دفاع مقدس پاکستانی‌ها و عراقی‌ها هستند
این را مسلمانان دنیا و دشمنان مسلمانان باور کرده‌اند، اما آیا ما باور کرده‌ایم و برای توسعه و تبلیغ آن اقدامی کرده‌ایم؟ این در حالی است که در هر یک از کشورهای همسایه اقدامی در این جهت انجام دادیم، به خوبی نتیجه گرفتیم. الآن یکی از خوانندگان پر و پا قرص کتاب‌های دفاع مقدس، پاکستانی‌ها هستند. بعد از انتشار «دا» در آمریکا تعدادی از ناشران و نویسندگان مشتاق شده‌اند تا به ایران بیایند و از خاطرات دفاع مقدس بنویسند. همه فکر می‌کنند که تصور مردم عراق پس از جنگ، باید نسبت به ایرانی‌ها طور دیگری باشد، اما امروز بهترین تصویر از ایران را عراقی‌ها دارند. آیا ما از این همه زمینه در جهت مثبت آن استفاده کرده‌ایم؟ اگر ما این کار را با یک برنامه‌ریزی صحیح در اکثر کشورهای جهان انجام دهیم، اثرات قابل توجهی خواهد داشت. تبیین همین حقایق و روحیه تأثیر شگرفی بر مردم مسلمان خواهد گذاشت که نمونه آن تأثیری است که بر مردم غزه گذاشته است. مردم دنیا امروز در عراق می‌بیند که ملتی که یک روز سنگ نداشته، امرزو موشک دارد. تا آن عظمت روحی و معنوی نباشد، اگر بهترین موشک‌ها هم در اختیارش باشد، نمی‌تواند کاری انجام دهد؛ مانند اسرائیل که در برابر مردم غزه شکست خورده است. موشک مردم غزه را پیروز نکرد، ایمان و امید آنها و مقاومت آنها این عظمت را ایجاد کرد.
کارهایی تاکنون انجام شده اما می‌توانستیم جلوتر از وضعیت فعلی باشیم. به فرموده رهبر انقلاب باید این پیچ تاریخی را ببینیم. اگر این را باور کنیم، وضعیت متفاوت می‌شود.
در کار فرهنگی نباید جلوی پایمان را ببینیم
این حرکت عظیم نیازمند باور است. تفاوتی ندارد مسئولان از چه حوزه‌ای هستند، اگر این واقعیت را باور کنند که فرهنگ دفاع مقدس روی تمام جهان تأثیر دارد و تمام هم و غمشان را برای آن صرف کنند، حرکت عظمیمی شکل خواهد گرفت. در مسائل فرهنگی نباید جلوی پایمان را نگاه کنیم. این را باید از امام(ره) آموخت. توصیه می‌کنم یک‌بار پیام امام(ره) را برای قطعنامه بخوانیم. ما در آن واقعه تاریخی به ظاهر داریم صلح را به ظاهر می‌پذیریم، اما امام(ره) چند نکته را می‌فرمایند که قابل تأمل است. ایشان در آن پیام می‌فرمایند که امروز جنگ، جنگ فقر و غنا، مستضعف و مستکبر شروع شده است و باید بسیج جهانی اسلام شکل بگیرد. امام(ره) امروز را می‌دیدند. آن پیام را که امروز می‌خوانیم می‌بینیم که دیروز این حرف را باور نمی‌کردیم. اگر مسئولی این حقیقت را همان 25 سال قبل درک می‌کرد، وضعیت ما فرق می‌کرد. امروز هم همین رویه تا حدودی وجود دارد. من بارها گفته‌ام که فاصله مسئولان با رهبر معظم انقلاب از زمین تا آسمان است. اگر این فاصله کمتر شود، در سرعت‌گیری به سمت هدف متفاوت خواهیم بود. اگر این واقعیت را درک کنیم و در جامعه ایجاد کنیم قطعاً پیروزی ما بیشتر از این‌ها است. قطار انقلاب به سمت جلو پیش می‌رود، اما ما می‌مانیم، اگر این پیچ تاریخی را درک نکنیم.
*تسنیم: در طول سال‌های گذشته تعدادی از خاطرات دفاع مقدس به زبان‌های مختلف ترجمه و در کشورهای مقصد توزیع شد. چقدر از این دست آثار استقبال شده و می‌توان انتظار داشت که خوانندگان خود را پیدا کند؟
یا باید کتاب را تبلیغ کنیم و یا آن را به راحتی د ردسترس مردم قرار دهیم. الآن این اتفاق رخ داده است. آرام آرام این حرکت دارد شکل می‌گیرد. وقتی نیاز به این کارها در جهان احساس بشود، کتاب‌‌ها مخاطبان خود را پیدا خواهند کرد. مهم این است که این احساس نیاز در کشورهای دیگر ایجاد شود. اگر «دا» 10 سال پیش در کشور منتشر می‌شد، این تعداد مخاطب پیدا می‌کرد؟ اما الآن به چندین چاپ رسیده است. همین حرکت هم امروز در جهان اتفاق افتاده است. البته ما هنوز در ایران با یک‌نوع کم‌خوانی مواجه هستیم. کشورهای اروپایی آثار خود را در تیراژ چند میلیونی عرضه می‌کنند، اما ما تا به حال آنطور که باید کالای خودمان را عرضه نکرده‌ایم. تازه داریم احساس می‌کنیم که این کالا را داریم و باید آن را برای دیگر مخاطبان هم ارائه دهیم.
امروز شاهد رشد مطالعاتی در حوزه دفاع مقدس هستیم. شرایط امروز با دیروز متفاوت است، اما نباید به این هم اکتفا کنیم. باید تلاش کرد که مردم کتابخوان شوند، با کتاب‌های دفاع مقدس هم کتابخوان شوند. قطعاً مطالعه مردم در حوزه دفاع مقدس به یک‌کتاب و دو کتاب خلاصه نمی‌شود، اما این باید در طول سال بیشتر شود.
ناگفته‌های جنگ بسیار است
اتفاقی که به عنوان «دفاع مقدس» در جهان افتاد، می‌تواند عبرتآموزی داشته باشد. به عنوان نمونه اگر واقعه کربلا را تبیین کنیم، می‌بینیم که بررسی هر یک از وجوه کربلا می‌تواند عبرتآموزی داشته باشد، اما خداوند در حق عنصری قرار داد که تأثیرگذاری آن بیشتر است. مثل خود حادثه عاشورا که عامل بقای اسلام در دیروز و امروز بوده است. جنگ مثل عاشورا است که می‌توان یک جهان را تغییر دهد، ما چقدر با این نگاه به جنگ نکاه کردیم؟ ما در موضوع دفاع مقدس چقدر کار کردیم؟ چند کتاب داریم؟ متأسفانه این میزان به به شش هزار عنوان هم نمی‌رسد؟ شش هزار عنوان کتاب در برابر این همه خانواده، فرزند و مادر شهید؟ در برابر این همه جانباز و آزاده و خانواده‌های آنها؟ اگر ما مجموعه خاطرات همه این رزمندگان را چاپ کنیم، آیا در درون کشور خودمان و جهان تغییراتی ایجاد نمی‌شود؟ این وضعیت در جنگ‌های دیگر هم موجود است. آیا ما توانسته‌ایم خاطرات سیدحسن نصرالله و تاریخ جنگ 33 روزه را بنویسیم؟
وقایع جنگ‌هایی که در طول این سال‌ها در کشورهای اسلامی رخ داد، ظرفیت بالایی برای عرضه شدن در قالب یک‌اثر هنری و ادبی دارد، اما این ظرفیت‌ها پرداخته نشده‌اند. به عنوان نمونه، خانمی لبنانی فرزندش در سوریه شهید می‌شود، جنازه این شهید بی‌سر را به مادرش تحویل می‌دهند، مادر شروع به گریستن می‌کند. از او می‌پرسند چرا گریه می‌کنی؟ آیا برای بدن بی‌سر پسرت گریه می‌کنی؟ مادر پاسخ می‌دهد که وقتی دیدم پسرم سر ندارد، گفتم حسین ابن علی(ع) هم سر نداشت. بعد دیدم بدن او سالم است، در حالی که بدن مولایش امام حسین(ع) تکه‌تکه شده بود. با خود گفتم، خدایا پسرم لیاقت نداشت جسمش مثل حسین ابن علی(ع) پاره پاره شود؟ از این نمونه‌ها بسیار است که از نگاه هنرمندان دور مانده است. بسیاری از این خاطرات به گوش مردم نمی‌رسد. اگر همین حوادث را از زبان دشمنان بیان شود، می‌تواند فرهنگ‌ها را تغییر دهد. متأسفانه با وجود اشتیاق در کشورهای مختلف برای شنیدن این حوادث، در حوزه کتاب، نمایش، فیلم و... خیلی عقبیم.
به نظر می‌رسد اول از همه باید همایش یک‌ماهه برای مسئولان بگذاریم و تبیین کنیم که فرهنگ چیست؟ اگر نکات رهبر انقلاب در موضوع فیلم که تبیین کرده‌اند، تدوین کنیم و به مسئولان آموزش دهیم تازه متوجه میشوند که کار فرهنگی چیست. این‌ها باید در دانشگاه‌های ما کتاب و تدریس شود. اگر ما بیانات رهبر انقلاب را در جمع مسئولان نظام تدوین کنیم، تدابیر را استخراج کنیم، بهترین کتاب مدیریت خواهد شد.
انتهای پیام/
