اعتراضات دانشجویی در مصر به کجا می‌رود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری المیادین، درگیری نیروهای امنیتی با دانشجویان منتسب به اخوان المسلمین در برخی دانشگاههای مصری که تصاویری از خشونت علیه دانشجویان معترض را به تصویر کشدیده است، این سوال را مطرح می سازد که برخورد امنیتی با جنبش های دانشجویی در مصر به کجا منتهی خواهد شد؟

در این میان باید پرسید آیا دخالت نیروهای امنیتی در دانشگاهها و برخورد آنان با دانشجویان معترض موجب از بین رفتن جنبش دانشجویی در مصر می شود؟

اما این ناآرامی ها زمانی آغاز شده  و رو به وخامت گذاشت که دانشجویان مصری در اعتراض به آنچه آن را کودتای علیه مشروعیت محمد مرسی رئیس جمهور برکنار شده می دانند، در داخل دانشگاه های این کشور تجمعات اعتراض آمیز برگزار کردند.

در یک پوستر بزرگ در دانشگاه قاهره تعدادی پلیس نشان داده می شوند که با در دست داشتن سلاح و باتوم به سمت هدف فرضی در حرکت هستند و زیر این پوستر نیز این عبارت نوشته شده است « وارد دانشگاه شده ایم تا شما را ادب کنیم».

عبارت دیگر که زیر این پوستر به چشم می خورد این است:« ایجاد ناامنی و هرج و مرج، خیال و توهم است».

در این عکس نیروهای پلیس با لبخندی که شبیه لبخند یک مربی سختگیر است، دیده می شوند.

این تصویر در صفحه پلیس مصر در فیسبوک منتشر شده و دست اندرکاران آن اعلام کردند که نیروهای موجود در آن افسران وزارت کشور هستند.

مدحت صوفت نویسنده مصری دراین باره گفت: این صفحه بیانگر دیدگاه بسیاری از افسران وزارت کشور است که با آزادی بیان و اعتراض مخالف هستند.

این پست در صفحه فیسبوک دانشجویان دانشگاه مصر را مخاطب قرار داده و در چارچوب بحرانی جا دارد که از زمان برکناری محمد مرسی و روی کار آمدن عبدالفتاح السیسی، آغاز شد.

هشدار به انفجار اوضاع امنیتی در مصر

برخی معتقدند این بحران می تواند موجب انفجار اوضاع امنیتی شود به گونه ای که دولت جدید مصر قادر به کنترل بازتاب ها و نتایج آن نخواهد بود.

در این میان دولت مصر در چارچوب آنچه آن را «جنگ علیه تروریست می داند» و با استفاده از وزارت کشور و وزارت آموزش عالی یک شرکت خصوصی امنیتی موسوم به «فالکون» را مامور تامین امنیت دانشگاهها کرد و تجهیزات و وسایل جدید مربوط به بازرسی دانشجویان و استادان را در اختیار نیروهای این شرکت قرار داد.

این اقدام موجب نارضایتی دانشجویان و استادان شده و واکنش های شدیدی را به دنبال داشت زیرا در پی این اقدامات آنان ناچار بودند در صف های طولانی و بی انتها مورد بازرسی قرار بگیرند، به اضافه اینکه برخورد نیروهای امنیتی نیز با آنان تند و زننده است.

در این شرایط جابر نصار رئیس دانشگاه قاهره هشدار داد که چه بسا کمک گرفتن از شرکت فالکون بی نتیجه باشد و عواقب بدی از جمله  تعلیق سال تحصیلی را به دنبال داشته باشد یا موجب شود که بار دیگر پلیس مصر در خیابان ها مستقر شود.

وی اخوان المسلمین را مسئول حوادث خشونت آمیز در دانشگاهها و در نتیجه استقرار تعداد زیادی نیروهای امنیتی در آن دانست.

در مقابل صفوت معتقد است که اخوانی ها اصل موضوع هستند، اما «رسانه های مصر تحرکات و جنب و جوش دانشجویان در اعتراض به اقدامات امنیتی در دانشگاهها را واکنش دانشجویان اخوانی نشان می دهند که این درست نیست زیرا برخی از تحرکات دانشجویی و تحرکات مشابه در مراکز آموزشی در اعتراض به حضور فالکون و نیز بازگشت پلیس وابسته به وزارت کشور به دانشگاهها صورت گرفته است».

تصویب قوانین سختگیرانه علیه جنبش های دانشجویی

این در حالی است که در پی تکاپوی اعتراض آمیز دانشجویی پس از برکناری محمد مرسی و نیز انتخاباتی که بر اساس آن عبدالفتاح السیسی به ریاست جمهوری مصر رسید، دولت مجموعه قوانینی را تصویب کرد که بر اساس آن دو تجمع از مهم ترین تجمع های سیاسی کشور یعنی تجمع اتحادیه های کاری و دانشجویی ممنوع اعلام شد، در حالی که همچنان نیز تلاش می شود تجمع دانشجویی با توسل به اقدامات امنیتی در دانشگاهها به طور کامل از بین برود.

به هر حال در بین دیدگاههای مختلفی که در این خصوص وجود دارد، برخی بر این باورند که روند تحولات کنونی حاکی از بازگشت سیاستی است که نظام سابق در پیش گرفته بود، زیرا پس از آنکه انقلاب 25 ژانویه به حاکمیت نهادهای امنیتی در دانشگاهها پایان داد و موجب شد  کادر آموزش و تدریس مورد بازنگری قرار گرفته و اختیارات مربوط به انتخاب روسای دانشگاهها و دانشکده ها افزایش یابد، دولت جدید پس از انقلاب 30 ژوئن روند آموزشی را به جای نخست بازگرداند.

بازگشت الگوی استاد خبرچین

به گفته اسامه احمد سخنگوی جنبش لیبرال های انقلابی، این اقدام موجب شد که بار دیگر انتخاب رئیس دانشکده ها و دانشگاهها در مصر در اختیار رئیس جمهور قرار گیرد، ضمن اینکه نهاد امنیتی نیز باید در مورد آنان نظر مثبت بدهد، از همین رو الگوی معروف به «استاد خبرچین» که در زمان ریاست حسنی مبارک بسیار رایج بود، بار دیگر در دانشگاه قاهره جان گرفت.

استادن مشوق تظاهرات اخراج می شوند

به گفته وی این تحولات به اینجا ختم نشد، زیرا بر اساس اصلاح ساختار آکادمیک مصر، فعالیت استادان و دانشجویان  به گونه ای تغییر کرد که  آزادی های آکادمیک  به طور جدی در معرض تهدید قرار گرفت.

یکی از این قوانین اخراج استادانی است که محرک و مشوق برپایی تظاهرات هستند، زیرا این اقدام به مثابه مانع تراشی در مسیر آموزش قلمداد می شود.

همچنین هر دانشجویی که به رئیس جمهور توهین کند، اخراج می شود و عملا نیز این قانون به طور ظالمانه موجب اخراج  بسیاری از دانشجویان شد.

در این میان نمایندگان دانشجویی در دانشگاه حلوان و قاهره در مورد تحولات اخیر دیدگاههای مختلفی دارند.

در همین ارتباط اسلام فوزی سخنگوی «دانشجویان جریان مردمی» در دانشگاه حلوان گفت: برخی دانشجویان با حضور نیروهای امنیتی در دانشگاهها مخالفتی ندارند، زیرا این اقدام در اصل پیشنهاد دانشجویی بود اما شرکت فالکون تا این ساعت نتوانسته است، امنیت را برقرار کند زیرا عملکرد آن سطحی است و از ریشه یابی مشکلات غافل مانده است.

ممنوعیت صدور نشریه ها و بیانیه های دانشجویی

به گفته فوزی نیروهای امنیتی در ناکامی و شکست شرکت فالکون شریک هستند، زیرا زمینه اجرای سیاست امنیتی از پیش طراحی شده برای بازگرداندن نیروهای امنیتی به داخل دانشگاهها را فراهم کردند و پیش از آن نیز فعالیت سیاسی در دانشگاهها را ممنوع اعلام و گروههای و تشکلات دانشجویی را منحل کردند.

در کنار این اقدامات، نهادهای امنیتی و نظام حاکم فهرست های دانشجویی جدیدی تشکیل دادند که در نهایت چیزی جز اعمال محدودیت علیه فعالیت های دانشجویی نبود.

به عقیده فوزی، دولت در تلاش برای کنترل فعالیت سیاسی و جلوگیری از انتشار مجله و بیانیه های دانشجویی است و در عین حال به تظاهرات اعتراض آمیز نیز با خشونت پاسخ می دهد.

تظاهرات اخوانی ها در دانشگاهها صد در صد مسالمت آمیز است

اسامه احمد سخنگوی جنبش لیبرال های انقلابی گفت که تظاهرات خوانی‌ها در داخل دانشگاهها کاملا مسالمت آمیز بود، اما به خشونت کشیده شد.

وی در توضیح این مطلب افزود: بسیاری از دانشجویان در طول سال های گذشته با حضور شرکت های امنیتی خصوصی و پلیس مصر در داخل صحن دانشگاه قاهره مخالف بودند.

اما حامیان دولت امنیتی بر این باورند که اخوانی ها به میزان زیادی موجب هرج و مرج در دانشگاهها شدند، از همین رو نهادهای امنیتی باید جلوی آشوب و ناآرامی را گرفته و امنیت سال تحصیلی را فراهم کنند.

در مقابل اسامه احمد دیدگاه مختلفی دارد. او که دانشجوی دانشگاه قاهره است و به شدت با عملکرد دانشجویان اخوانی و شعارهای آنان مخالف است تاکید دارد که عامل ناآرامی در دانشگاهها از گذشته تا امروز وزارت کشور است.

به گفته وی دانشجویان در طول یک سال گذشته هدف تیراندازی یا بمب های گازی قرار گرفته و دستگیر شده و در صحن دانشگاهها جان خود را از دست دادند و صدها دانشجو نیز از دانشگاه و خوابگاه اخراج شدند، فقط به این دلیل که به شرکت در تظاهرات مظنون بودند.

احمد در توضیح این مطلب افزود: تظاهرات اخوانی ها در دانشگاهها صد در صد مسالمت آمیز بود اما حمله به آنان و کشتن جوانان در داخل صحن دانشگاه موجب خشونت متقابل شد.

وی گفت: دانشجویان اخوانی برای امنیت دانشگاه ها یا امنیت کشور خطری ندارند و در هیچ گونه اقدام امنیتی در داخل دانشگاهها از جمله دانشگاه قاهره شرکت نداشتند.

کوبیدن جنبش دانشجویی به اسم مبارزه با اخوانی‌ها

به گفته او هدف از مبارزه با اخوانی ها تحت عنوان یک سازمان تروریستی، حمله سازمان یافته علیه جنبش دانشجویی و از بین بردن آن است تا به این ترتیب در بین مردم وحشت ایجاد کرده و آنان را ساکت کرده و فریاد اعتراض علیه جنایت هایی که در حق مصری ها صورت می گیرد، خاموش کنند.

به عقیده اسامه احمد چه بسا رخدادهای کنونی در دانشگاههای مصر یکی از حلقه های زنجیر طولانی باشد که « به زندان های آکنده از بازداشت شدگان، ختم نشود و یا با محاکمه های سیاسی و کشتار دانشجویان به منظور تحکیم قدرت نظامی و امنیتی دولت السیسی پایان نیابد، زیرا نظام حاکم هرگونه مخالفت را سرطان دانسته و با این باور با آن مقابله می کند».

به گفته وی، تعداد زیادی از دانشجویان مصری تصمیم گرفتند که به مقابله با این شیوه برخیزند از همین رو از حدود یک هفته پیش ائتلاف دانشجویی تشکیل شد و در برخی از اتحادیه های دانشجویی تعدای احزاب مصر نیز عضویت دارند تا حقوق دانشجویان را احقاق کنند.

انتهای پیام/ر