به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، به دلیل نقش حیاتی آب در زندگی انسان، بررسی تأثیرات منفی پدیده تغییر اقلیم بر شدت و فراوانی خشکسالی یک منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در دهه های اخیر در بین حوادث طبیعی که جمعیت های انسانی را تحت تأثیر قرار داده اند تعداد فراوانی پدیده خشکسالی از نظر درجه شدت ،طول مدت ،مجموع فضای تحت پوشش ،تلفات جانی ،خسارات اقتصادی واثرات اجتماعی دراز مدت در جامعه ، بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است.
همچنین تمایز این پدیده با سایر بلایای طبیعی در این است که برخلاف سایر بلایا این پدیده بتدریج ودر یک دوره زمانی نسبتاً طولانی عمل کرده واثرات آن ممکن است پس از چند سال وبا تأخیر بیشتری نسبت به سایر حوادث طبیعی ظاهر شود.
بنابراین چون تعیین دقیق زمان شروع آن کار مشکلی است تا حدودی آنرا یک پدیده و بلای خزنده می دانند از سویی چون خشکسالی برخلاف سایر بلایای طبیعی کمتر منجر به خسارات ساختاری می شود ،کمک رسانی در هنگام وقوع این پدیده در مقایسه با سایر پدیده ها مثل سیل پیچیده تر و مشکل تر می باشد.
برهمین اساس برطبق گفته های رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور، در سال زراعی گذشته یک سوم شمالی کشور به ویژه اردبیل، سمنان، تهران، البرز، خراسان شمالی، خراسان رضوی و گلستان خشکسالی های متوسط، شدید و بسیار شدید داشتند. به همین دلیل ما بر این شدیم تا گزارشی از شورای هماهنگی مدیریت بحران استان خراسان رضوی در همین رابطه ارائه دهیم.
محمدحسن واحدی معاون استاندار خراسان ضوی در شورای هماهنگی مدیریت بحران استان خراسان رضوی با اشاره به بررسی آخرین وضعیت و اقدامات انجام شده در موضوع خشکسالی استان اظهار کرد: خراسان رضوی سالهاست که در موضوع خشکسالی دچار مشکل بوده و خسارات زیادی به این استان وارد شده است.
وی افزود: با پیگیرهای زیادی که در تمامی ابعاد در سطح استان و ملی انجام و اقدامات خوبی که صورت گرفت خراسان رضوی که مانند اصفهان و تهران جزء استانهای خط قرمز در زمینه خشکسالی بود اکنون دیگر در خط قرمزها نیست.
واحدی گفت: قرار بر این است تا ستاد تامین آب روستایی تشکیل شود.
33میلیارد و 564 میلیون تومان برای مدیریت بحران خراسان رضوی در نظر گرفته شده است
حجتعلی شایانفرمدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی اظهار کرد: در 16 سال اخیر استان به طور متناوب با مشکل خشکسالی روبهرو بوده و برای رفع مشکلات ناشی از این بحران از نظر منابع مالی در مضیقه بودهایم.
وی با اشاره به اختصاص 33 میلیارد و 564 میلیون تومان اعتبار به خراسان رضوی برای مدیریت بحران، اظهار کرد: از این میزان 5 میلیارد تومان مربوط به جبران خسارات بوده است همچنین 600 میلیون تومان از این اعتبار تخصیص یافته برای مدیریت بحران به آب و فاضلاب روستایی، 1 میلیارد تومان به جهاد کشاورزی، 200 میلیون تومان شرکت توزیع برق وسایر مبالغ در نهادهای مختلف اختصاص پیدا کرده است.
وی همچنین از اختصاص 20 میلیارد تومان اعتبار برای دو پروژه تامین آب شرب مشهد از سد دوستی و تامین آب از سد ارداک خبر داد و گفت: برای تامین آب و علوفه مورد نیاز برای دام های عشایر نیز 1 میلیارد و 594 میلیون تومان اختصاص داده شده است، همچنین در دو قسمت مبالغ 10 و 5 میلیارد تومانی برای آب رسانی به مشهد در نظر گرفته شده است، باید دانست که اعتبارات مدیریت بحران خراسان رضوی تماما با عنوان ذکر شده است.
حفر 33 حلقه چاه برای رفع کمبود آب در استان خراسان رضوی
حسن اسماعیلی مدیرعامل آبفای خراسان رضوی بابیان اینکه تابستان امسال تابستان سختی برای آبرسانی به استان بود،اظهار کرد: باید توجه داشت که 100 درصد منابع آب استان از طریق چاه است و ما چشمه یا نهر و یا قنات مهمی در اختیار نداریم که از آن بتوان آب رسانی انجام داد، پیش بینی ما این است که از 73 هشر تحت پوشش ما 28 شهر با کمبود جدی آب روبرو می شوند.
وی افزود: حتی اگر میزان بارندگیها در سال زراعی جاری به صورت نرمال باشد، در کوتاه مدت تاثیری در وضعیت آب شهرها ندارد.
اسماعیلی تصریح کرد: 18 شهر استان به اندازه آبهای زیرزمینی موجود خود مصرف داشتهاند اما برخی از شهرها مثل تربتحیدریه تقاضای مصرف آب بیشتر از میزان مصرف آب موجود را داشتند، خوشبختانه با تلاش همکاران ما کار به جیرهبندی آب نرسید هرچند مجبور شدیم منابع آبی برخی از شهرها را با تانکر تامین کنیم.
اسماعیلی از نیاز استان برای احداث 50 کیلومتر خط انتقال آب و حفر 33 حلقه چاه خبر داد و افزود: برای مدیریت بحران در این زمینه 36 میلیارد تومان کسری بودجه داریم، همچنین 1هزار و 100 لیتر بر ثانیه کسری در استان آب داریم.
بازسازی 600 کیلومترخط لوله آب برای جلوگری از هدر رفت آن در روستاها وشهرهای خراسان رضوی
محمد دانشگر مدیر عامل آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی با بیان اینکه با وجود 1هزار و 400 منبع آبی مشکلات زیادی پیش روی آب روستایی است، اظهار کرد: با توجه به پراکندگی روستاها و کثرت منابع آبی مشکلات شرکت آبفا در استان بیشتر است.
وی با بیان اینکه بیش از 85 درصد از منابع آبی ما چاههای عمیق و نیمه عمیق است، افزود: تداوم چندین سال خشکسالی بر منابع آبی موجود در استان تاثیر گذاشته و با کاهش 25 درصدی این منابع روبهرو شدیم و تنها در 20 روستای سرخس و بخش رضویه خراسان از سد دوستی آب اخذ شده است.
مدیر عامل آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی بیان کرد: در شهرستان های تربت جام، خواف و مشهد 17 دستگاه آب شیرین کن نصب کرده ایم و توانستیم با کمک بخش خصوصی از سیستم های آر او استفاده کنیم.
دانشگر از قطع 3هزار و 200 انشعاب غیر مجاز در سال گذشته خبر داد و گفت: بازسازی بیش از 600 کیلومتر خطوط انتقال آب برای جلوگیری از هدر رفت آن انجام شده و 17 دستگاه آب شیرینکن در برخی از شهرها نصب کردهایم
مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی از آبرسانی سیار از 448 روستای استان توسط تانکر خبر داد و گفت: در بحث مدیریت چاه در سال گذشته51 حلقه چاه حفر شد که امسال نیز تاکنون31 حلقه دیگر نیز تاکنون حفر شده است.
وی با اشاره به اینکه نسبت به سالهای گذشته در زمینه مسائل آبی وضعیت بهتری نداریم، افزود: ریزش و فرونشست برخی از چاهها بر مشکلات ما میافزاید و یکی از مشکلات اضلی ما است، باید دانست که عمده منابع آب ما به صورت تک سورسی هستند و ما نمی توانیم دیگر به تعداد بالا برای هر چاه خشک شده یک چاه دیگر رزرو کنیم، امیدواریم با تخصیص اعتبار مناسب شرمنده روستاییان محترم نشویم.
باید در مقابل برداشت بی رویه و غیر قانونی آب ایستاد
مجتبی مزروعی رئیس جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه کارهای فوری و زیربنایی، ساختاری 2 دسته از اعمال ما هستند که برنامه های بحرانی استان را از این طریق مدیریت می کنیم، اظهار کرد: در این امور سعی شده تا نهاده نهاده ها به صورت مطلوب تامین شود باید دانست که خرید دام، جو و انواع سموم کشاورزی از جمله اقدامات جهاد کشاورزی در سال اخیر بوده است.
وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در بحث مکانیزاسیون اقدامات خوبی صورت گرفته است که در همین راستا می توان به بیش از 52 میلیارد تومان تسهیلات اشاره کرد که در شرف جذب شدن است.
وی افزود: همواره ما در بحث تامین گوجه فرنگی، کشمش و گندم مشکلات مختلفی پیش رو داشتیم که خوشبختانه این مشکلات تاحدی برطرف شده است، فاصله دستگاه ها و تولیدکنندگان مشکل دیگری بود که به وقوع پیوست که البته با وجود حرکت خوبی که پیدا شد این مسئله تا حدی از میان برداشته شد.
مزروعی با بیان اینکه استان خراسان رضوی در بحث آبیاری تحت فشار به لطف خدا هیچ مشکلی ندارد، تصریح کرد: با برداشت بی رویه آب هر ساله با کاهش ذخایر آبی روبرو بودیم، به همین دلیل باید دانست که مدیریت آب باید توسط بهره برداری درست توسط متولی مناسب آن شکل گیرد.
رئیس جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: متاسفانه ما در بخش تامین منابع آبی با مشکل روبرو هستیم، و در زمینه آب های تحت الارضی هیچ اقدامی نکرده ایم.
وی افزود: نصب کنتورها در خراسان رضوی نبایست انحصاری شود، ضمن اینکه باید به این موضوع توجه داشت که کنتورها میزان خروجی آب و یا دبی آن را بر اساس میزان برق مصرفی آب محاسبه می کنند که به طور قطع این کنتورها با این روند یعنی همان تابلو برق های قدیمی کشاورزان که از آن استفاده می کردند.
مزروعی گفت: اگر ما در اجرای الگوی کشت فقط 14 درصد این الگو را رعایت کنیم و همچنین به جایگزینی باغات کم آب به جای باغات پرآب فکر می کردیم وضعیت ما به طور قطع بهبود می یابد.ما 5/2 برابر ارزش افزوده در بخش کشاورزی را در استان در پی داریم که متاسفانه اعتباری در این بخش تخصیص نیافته است.
رئیس جهاد کشاورزی خراسان رضوی اظهار کرد: ما مفتخریم که بخش عمده صادرات کشور متعلق به بخش کشاورزی است.
وی افزود: متاسفانه 2 شهرستان در معرض تهدید خشکسالی شدید هستند که هیچ اعتباری در این زمینه در نظر گرفته نشده است، 8 شهرستان بین 5تا30 درصد اعتبار دریافت کرده اند، تنها شهرستان خوشاب بوده است که 66 درصد اعتبار دریافت کرده است ولی مابقی شهرستان ها بین 20تا 40 درصد که در کل 32 و 6 دهم درصد اعتبار از ستاد مدیریت بحران استان خراسان رضوی دریافت کرده اند.
استان خراسان رضوی با 25 و 4 دهم درصد کاهش بارندگی نسبت به سال های قبل مواجه است
در ادامه مجید حبیبی مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی اظهار کرد:میزان بارندگی در استان خراسان رضوی نسبت به سال قبل و دوره های قبلی بارندگی 25و 4 دهم درصد کاهش داشته است که این نشان دهنده وضعیت نامطلوب بارندگی در استان خراسان رضوی است،البته در ماه های اخیر 4 و 9 دهم میلیمتر بارش باران داشته این ولی در شهرستان های گناباد،سبزوار، کاشمر و تربت جام بارندگی وجود نداشت.
وی افزود: این بارش ها بایستی حداقل 15 میلیمتر باشند تا خاک را حاصلخیز و شستشو دهند، شرایط خراسان رضوی بسیار نامطلوب است چراکه در 12 ماهه منتهی به شهریور امسال با خشکسالی حادی روبرو بودیم، وضعیت خشکسالی در استان خراسان رضوی از سال 70تا92 همواره نشان می دهد که پدیده خشکسالی در استان همیشه با این استان همراه بوده است.
حبیبی تصریح کرد: خوشبختانه با اقدامات انجام شده مشهد را به عنوان تنها مرکزی می توان شناخت که متولی پیش بینی مقدار بارش، دما در آینده استان خود است.
مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی افزود: پیش بینی های خود را برای بحث خشکسالی نیز به راه انداخته ایم، باید دانست که در استان خراسان رضوی و در نیمه شمال غربی و بعضا نیمه شمالی آن شرایط مناسبی وجود ندارد البته مابقی استان در وضعیت مطلوب تری نسبت به این مناطق هستند.
حیوانات نایاب در خراسان رضوی با وجود بی آبی ممکن است منقرض شوند
حمید صالحی مدیرکل محیطزیست خراسان رضوی خواستار حمایت از این بخش در بحران کمآبی شد و اظهار کرد: 20 درصد مساحت استان تحت مدیریت محیطزیست بوده و تنوع زیستی موجود در آن یک ذخیرهگاه ژنتیکی در سطح ملی و استانی به شمار میرود.
وی گفت: خشکسالیها فشار زیادی به حیوانات آورده و آنها برای فرار از این مشکلات به سمت روستاها و مزارع کشاورزان و منابع آبی استان نزدیک کرده است و این امر موجب افزایش شکار و شیوع بیماریهای ناشی از حیوانات شده است.
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی تصریح کرد:البته ما نمی گوییم که تمام آب را برای حیوانات نادر اختصاص دهیم چراکه انسان ها واجب تر هستند ولی ممکن است نسل این حیوانات هم منقرض شود.
50 درصد چاه های استان به کنتور هوشمند مجهز شده اند
محمدحسین جعفری مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی نیز اظهار کرد: وضعیت خضکسالی استان بدین ترتیب است که، 1 درصد استان در وضعیت خشکسالی خیلی شدید، 12 درصد در وضعیت خشکسالی شدید، 22 درصد متوسط، 32 درصد خشکسالی ضعیف و تنها 6 درصد در وضعیت خشکسالی نرمال قرار دارد.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی ما در استان در موضوع آب خشکسالی هیدرولوژیکی است، تصریح کرد: 72 و 6 دهم درصد نسبت به متوسط دراز مدت آن در استان خراسان رضوی با کاهش روان آب ها روبرو بودیم که به طور قطع این عدد عددی نگران کننده است، همچنین 23 درصد مخازن آب استان نسبت به حجم نرمال خود، دارای آب است که این میزان در سال گذشته 26 درصد بوده است.
جعفری میزان ذخیره آب سد دوستی را در حال حاضر 315 میلیون متر مکعب اعلام و تصریح کرد: این میزان در سال گذشته 326 متر مکعب بوده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: در رابطه با مسئله سد دوستی طرف ترکمنی با ما بسیار همراهی و همکاری کرد چرا که تنها 1 متر مکعب آب مورد بهره برداری قرار می داد.
وی با اشاره به اعمال بحث کنترلهای هوشمند در موضوع آبهای کشاورزی در استان گفت: 50 درصد چاههای موجود در استان به ابزار اندازه گیری و کنتور هوشمند مجهز شده اند و توانستهایم سطح آب را در آنها کنترل و مخازن آب زیرزمینی را مدیریت کنیم که البته امیدواریم این مقدار تا پایان سال به تجهیز70 تا 80 درصد قولی را که درباه تجهیزچاهها داده بودیم برسیم .
انتهای پیام/ آ