هدررفت ۹۲ درصد منابع آبی خراسان‌جنوبی در بخش کشاورزی
خبرگزاری تسنیم: امروزه به لحاظ تغییرات آب و هوایی و خشکسالی‌های ۱۶ سال متوالی، کیفیت آب و خاک خراسان جنوبی دگرگون شده و در این راستا کشاورزان استان متحمل هزینه‌ها و محرومیت‌های بی‌حد و حصر گشته‌اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، افت شدید سطح آب‌های زیر زمینی، کاهش زیاد آب قنوات، چاه و چشمه‌ها سبب شده تا سطح زیر کشت محصولات کشاورزی کاهش یابد.
همچنین همجواری بعضی از شهرستان‌های استان با کویر، رشد جمعیت و تغییر شدید درجه حرارت از دیگر عوامل محدود کننده در این زمینه است.
کشاورزی محور توسعه خراسان جنوبی
در حال حاضر کشاورزی محور توسعه خراسان جنوبی به شمار می‌رود و درآمد نیمی از جمعیت استان به کشاورزی وابسته است.
کم‌آبی و خشکسالی سبب شده شمار دام‌های استان کاهش یابد به همین دلیل دامداران مجبور هستند برای تلف نشدن دام خود آنها را به قیمت پایینی به فروش برسانند.
خشکسالی سبب تلف شدن دام‌های دامداران می‌شود
چوپانی که با تعدادی گوسفند در بیابان بی‌آب وعلف منطقه خوسف بیرجند در حال چرای دامش بود در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند، اظهار کرد: من علی شبانی 25 سال است که چوپان هستم و چند سال اخیر خشکسالی سبب شده تا دام‌هایم روز به روز تلف شوند.
وی با چهره‌ای نگران و مضطرب گفت: برای پر کردن شکم دام مجبور هستم آنها را به صحرا بیاورم حالا در این صحرای داغ و بی‌آب وعلف، هر تعداد که تلف شوند چاره‌ای ندارم جز اینکه یا دام را بفروشم یا همراه دام به دنبال اغذیه بروم.
به عقیده کارشناسان ذخایر سفره‌های زیر زمینی در استان کاهش یافته و40 درصد از قنوات استان خشک شده است.
حال در این زمان کم‌آبی و خشکسالی هنوز مشاهده می‌کنیم که عده‌ای حیاط و ماشین خود را با شیلنگ می‌شویند و هستند کسانی که برای ظرف شستن لوله آب از ابتدا تا انتهای شستن باز می‌گذارند.
در حال حاضر 92 درصد از منابع آبی در بخش کشاورزی و 70 درصد از آب به دلیل روش‌های سنتی در آبیاری کشاورزی هدر می‌رود.
مهدی قربانی کشاورزی که از روش آبیاری سنتی استفاده می‌کند در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند، اظهار کرد: در آبیاری سنتی یک سوم آب در اختیار گیاه و محصول قرار می‌گیرد و دو سوم از آب هدر می‌رود.
وی در پاسخ به اینکه چرا آبیاری نوین را جایگزین آبیاری سنتی نمی‌کنید، افزود: برای آبیاری نوین همه کشاورزان باید همدل باشند تا دولت تسطیح اراضی را انجام دهد و زمین‌ها کنار یکدیگر قرار گیرند و با مسطح شدن اراضی آبیاری نوین انجام شود.
وی افزود: اما تعدادی از روستائیان حاضر به تسطیح اراضی نیستند و این باعث می‌شود، آبیاری به سبک سنتی و با هدر رفت آب باقی بماند و با ادامه آن روند کشاورزی در چند سال آینده نابود شود.
تنها راه کاهش هدر رفت آب در بخش کشاورزی، استفاده از روش‌های نوین آبیاری است
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیرجند، اظهار کرد: تنها راه کاهش هدر رفت آب در بخش کشاورزی، استفاده از روش‌های نوین آبیاری است.
علی‌اکبر بسکابادی افزود: در آبیاری نوین علاوه بر اینکه آب هدر نمی‌رود بلکه سیستم مدیریتی یک پارچه می‌شود و برای کشاورزی که در سیستم سنتی برای آبیاری شب تا صبح باید در کنار زمین کشاورزی حضور می‌داشت، اما در سیستم آبیاری نوین با یک ساعت آب زمین کشاورزی آب می‌خورد.
چند سالی است که 85 درصد از هزینه‌های سیستم آبیاری نوین توسط دولت به صورت رایگان اجرا می‌شود و آمارها نشان می‌دهد از 190 هزار هکتار در خراسان جنوبی تنها 3 درصد در بخش کشاورزی از سیستم آبیاری نوین استفاده می‌کنند.
الیاس دلیران یکی از دامداران استان هم در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: یکی از مشکلات دامداران، این است که آنها مجبورند به دلیل خشکسالی دام را به قیمت کمی به فروش برسانند و گاهی مجبورند دام خود را با وعده دوساله به فروش برسانند.
وی تامین نهاده های دامی به دلیل کمبود نقدینگی را از دیگر مشکلات دامداران دانست و از شرکت پشتیبانی دام و مراجع زیربط درخواست کرد تا در مورد خرید دام دامداران سریعا اقدام جدی کنند در غیر این صورت احتمال تلفات دام‌ها و بیماری‌های منطقه‌ای خیلی زیاد است.
خداداد ضیایی، تولید کننده نمونه گندم در خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: بنده 71 سال دارم و در سال 92 توانستم 10 هزار و 500 کیلوگرم در هکتار گندم به عمل بیاورم.
وی افزود: با توجه به خشکسالی و کمبود آب، من با استفاده از روش‌های نوین آبیاری، استفاده از کودهای پایه بر اساس آزمون خاک، استفاده از بذر مناسب و رعایت تاریخ کاشت، رعایت توصیه‌های فنی و تخصصی و همکاری با کارشناسان توانستم بر خشکسالی غلبه کنم و تولید کننده موفق و نمونه در استان شوم.
محمد بهادری تولید کننده نمونه زعفران که چندی پیش از دست استاندار خراسان جنوبی لوح تقدیر گرفت، هم اظهار کرد: من تولید کننده نمونه زعفران هستم و33 سال سن دارم و توانستم 37.6 کیلوگرم در هکتار زعفران به عمل آورم.
وی راز موفقیت خود را استفاده از کودهای حیوانی، انجام آبیاری به موقع و آبیاری نوین، ایجاد اشتغال در واحد تولیدی و برداشت صحیح محصول دانست.
صرفه‌جویی در مصرف آب به درستی فرهنگ‌سازی نشده است
عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه کشاورزی بیرجند در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: کره زمین روز به روز گرم‌تر و بیابان‌ها خشک‌تر می‌شوند، دام‌ها چیزی برای خوردن و کشاورزان امیدی به کشاورزی و دامداری ندارند و در بعضی از نقاط استان طوفان ماسه مانع از تولید و کشاورزی می‌شود.
شعله قلاسی افزود: باید به دنبال راه و چاره بود و هنوز در استان ما به خوبی صرفه‌جویی در مصرف آب فرهنگ‌سازی نشده است.
وی تصریح کرد: شهرداری‌ها باید به جای کاشت درختان سرو، صنوبر و چنار در میادین شهر محصولات استان را کشت کنند و درخت عناب و بنه بکارند.
عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه کشاورزی بیرجند گفت: نوبت آن رسیده که همه دست به کار شویم و تا 6 سال دیگر که خشکسالی ادامه دارد باید به دنبال راه و چاره بود و فرهنگ صرفه‌جویی در آب نهادینه شود.
وی اظهار کرد: باید در بخش کشاورزی از آبیاری‌های نوین و در بیابان‌ها از سیستم ترسیب کربن استفاده کرد.
قلاسی تصریح کرد: باید کشاورزان با یکدیگر همدل شوند و در کشاورزی تسطیح اراضی انجام دهند و سیستم آبیاری نوین را جایگزین بر آبیاری سنتی کنند.
صرفه‌جویی کم مصرف کردن نیست، بلکه درست مصرف کردن است.
پس بیائید با مصرف بهینه از آب بر خشکسال غلبه کنیم قبل از آنکه خشکسالی بر ما غلبه کند.
گزارش از اعظم انصاری
انتهای پیام/ ب
