طفره رفتن آمریکایی ها از لغو کامل تحریم ها

به گزارش خبرگزاری تسنیم، ایران و امریکا با حضور کاترین اشتون روزهای یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان 1393 (9 و 10 نوامبر 2014) به مدت دو روز در مسقط عمان مذاکره کردند.امریکا با حداکثر 6000 ماشین در ایران موافقت کرده است.

این در حالی است که ایران خواهان حفظ تمام 10200 ماشین فعال خود در طول گام نهایی است.اما درباره تحریم ها هیچ دورنمایی از توافق مشاهده نمی شود.دولت امریکا فعلا حاضر به انجام کاری بیش از تعلیق برخی از تحریم های یک جانبه نیست در حالی که ایران خواهان برچیده شدن همه تحریم های موجود است.

در مورد مذاکرات مسقط و شرایط استمرار مذاکرات هسته ای باید تاکید شود که لغو تحریم‌ها زمینه ساز ادامه مذاکرات است زیرا ایران به همه تعهدات خود پایبند بوده و غرب باید در مسیر اعتمادسازی و برداشتن گام متقابل عمل نماید.

در باب رفتارهای غرب در قبال مذاکرات یک اصل مشاهده می‌شود و آن اینکه نامی از تحریم‌ها به میان نمی آید و آنها صرفا مشکل را مسئله فعالیت‌های هسته‌ای ایران معرفی می کنند. به عبارتی آنها مشکل را فعالیت‌های هسته‌ای ایران معرفی می کنند و در مقابل به جای واژه لغو تحریم از واژه خوب نبودن افزایش تحریم‌ها سخن می‌گویند!!!

برچیدن تحریم ها بر اساس برنامه اقدام مشترک بخشی از وظیفه 1+5 است و همانگونه که ایران تمام تعهدات خود را انجام داده است و صحت آن نیز در گزارش های آژانس و اظهارات مقامات کشورها اعلام شده، طرف مقابل نیز باید آن را انجام دهد.

لغو تحریم ها به دلیل غیر قانونی بودن آن ها مورد مطالبه تیم مذاکره کننده ایران باید باشد و تاکید شود لغو تحریم‌ها به دلیل وضعیت اقتصادی کشور نیست؛ چرا که ایران سال ها تحریم‌ بوده و پیشرفت های حاصل شده نیز در شرایط تحریم اتفاق افتاده است.با توجه به سابقه غرب در عمل نکردن به تعهدات یکجانبه تاکید شود هر توافقی و تعهدی از سوی 1+5 باید در شورای امنیت ثبت و برای آن قطعنامه الزام آور ثبت شود. باتوجه به مشارکت صرفا 20 درصد در انتخابات سنای آمریکا، وجود دموکراسی در آمریکا زیر سوال رفته و مواضع و سیاست های دولت و سنای آمریکا بدون پشتوانه مردمی تعبیر شود.مسیر اعمال تحریم های جدید به ویژه نسبت به خطوط هوایی عبوری از آسمان ایران به عنوان نمونه دیگری از اقداماتی که موجب می شود جامعه جهانی و ایران به صحت ادعاهای مقامات آمریکا نسبت به مسیر دیپلماسی و گفتگو درخصوص ایران دچار تردید شوند.

نهمین دور مذاکرات ایران و 1+5 در سطح معاونان وزیران خارجه و با حضور محمد جواد ظریف و کاترین اشتون از ساعت 11 به وقت محلی در هتل البوستان مسقط پایتخت عمان آغاز شد. این برای اولین بار است که مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در سطح وزیران خارجه و معاونان وزیر در یکی از پایتخت‌های کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس برگزار می‌شود.عمان همواره روابطی مثبت و سازنده با ایران و آمریکا داشته است و به ویژه در بحث هسته‌ای در سالهای گذشته تاثیرگذار بوده است.

مذاکرات ایران و 1+5 برای مرور مذاکرات و رایزنی های صورت گرفته در دو روز گذشته در مسقط میان وزیران خارجه ایران و آمریکا به همراه کاترین اشتون است.جان کری و محمدجواد ظریف به همراه کاترین اشتون در روزهای یک‌شنبه و دوشنبه مذاکرات سه جانبه‌ای را حول محورهای ظرفیت غنی‌سازی و چگونگی لغو تحریم‌ها پشت درهای بسته انجام دادند.سید عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران پس از مذاکرات سه جانبه در جمع خبرنگاران گفت: هنوز نمی‌توانیم ادعای پیشرفت در مذاکرات کنیم. کماکان امید داریم تا سوم آذر یک توافق صورت گیرد، چه در کلیت یا حداقل در سطح کلان آن. موضوع کلیدی چگونگی برداشته شدن تحریم‌ها بود که از چهار مسیر شورای امنیت، اتحادیه اروپا، کنگره آمریکا و دستورات اجرایی رییس‌جمهور آمریکا علیه ایران اعمال شده است.

هم‌چنین موضوع غنی‌سازی و ابعاد آن موضوع مذاکرات سه جانبه بود. این که غنی‌سازی در هر تاسیسات به چه شکل باشد و میزان ذخایر اورانیوم غنی شده به چه شکل. هم‌چنین راکتور تحقیقاتی اراک و سایت فردو از دیگر مسایل مورد بحث بود که به طور فشرده بر روی آن‌ها گفت‌وگو شد و بحث‌ها هم‌چنان ادامه دارد.ایران و امریکا با حضور کاترین اشتون روزهای یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان 1393 (9 و 10 نوامبر 2014) به مدت دو روز در مسقط عمان مذاکره کردند.امریکا با حداکثر 6000 ماشین در ایران موافقت کرده است.این در حالی است که ایران خواهان حفظ تمام 10200 ماشین فعال خود در طول گام نهایی است.اما درباره تحریم ها هیچ دورنمایی از توافق مشاهده نمی شود.دولت امریکا فعلا حاضر به انجام کاری بیش از تعلیق برخی از تحریم های یک جانبه نیست در حالی که ایران خواهان برچیده شدن همه تحریم های موجود است.

دلایل انتقال مذاکرات به مسقط

تحلیلگران می گویند در حالی که پیش تر اعلام شده بود دیدار بعدی ایران و 1+5 روز 27 آبان در وین انجام خواهد شد، انتقال مذاکرات به مسقط و عقب کشیده شدن زمان آن به مدت یک هفته دارای دو معنای مهم است:

1- نخست، این امر نشان دهنده آن است که کانال عمان مجددا میان ایران و امریکا احیا شده است. احیای کانال عمان به این معناست که امریکایی ها می خواهند روند مذاکرات را جدی تر کرده و سطح بده بستان محتمل را بالاتر ببرند. درخواست برای دیدار در عمان از سوی امریکا ارائه شده است. همچنین این احتمال وجود دارد که روندی جدید از مذاکرات محرمانه میان ایران و امریکا آغاز شود؛ امری که در تهران چندان به نفع ایران ارزیابی نمی شود.

2- دوم، این امر نشان دهنده آن است که مذاکرات در روزهای آینده جدی تر خواهد شد و دو طرف قصد دارند بیشترین تلاش ممکن را برای نهایی کردن توافق به عمل بیاورند. در واقع، ورود عمان به معادله، به معنای فشرده شدن روند مذاکرات است.با این حال، برخی تحلیلگران در این باره که عمان واقعا بتواند نقشی ویژه در به تفاهم رسیدن دو طرف ایفا کند تردید دارند.علت این است که این تحلیلگران می گویند بار قبل که عمان توانست نقشی اساسی ایفا کند به این دلیل بود که طرف های ایرانی و امریکایی هیچ تجربه جدی مذاکرات مستقیم و محرمانه ای نداشتند و عمان با گشودن این راه توانست مذاکرات هسته ای را متحول کند. اما این بار در حالی که مقام های ایرانی و امریکایی به گفته خودشان روزانه در تماس مستقیم هستند، احیای کانال مسقط نمی تواند مانند گذشته معجزه کند.  

مذاکرات مسقط و نقش عمان در این عرصه

این انتخاب نشانگر صداقت ایران در عرصه هسته‌ای و پیام صلح و دوستی برای کشورهای همسایه است. این انتخاب نشان می‌دهد نگرانی همسایگان از فعالیت‌های هسته‌ای ایران درست نیست و ایران کاملا در چارچوب همگرایی و امنیت منطقه گام برداشته است.

تحریم جدید اروپا علیه ایران

اتحادیه اروپا در تصمیم جدید خود که مورد تایید وزرای خزانه داری و دارایی کشورهای این اتحادیه در نشست دیروز در بروکسل قرار گرفت سه موسسه و یک سرمایه دار ایرانی را بار دیگر وارد لیست تحریم های اروپایی و توقیف حساب های مالی آنها و ممنوعیت ورودشان به کشورهای عضو اتحادیه اروپا کرد. این اقدام اروپا مغایر با مذاکرات و تعامل و اظهارات مقامات رسمی آن ها در تمایل به گسترش همکاری های اقتصادی عنوان گردد.

بهانه جویی های جدید و بدون سند آژانس

تاکید آژانس بر عدم ارائه اسناد مربوط به فعالیت های احتمالی نظامی ایران و در مقابل طرح پرسش های فراوان بدون مدرک نشان دهنده تلاش برای یافتن بهانه های جدید است. آمانو در بروکینگز اعلام کرده بود: ما درباره به اشتراک گذاشتن اسناد گفتگو کردیم اما در نهایت هیچ توافقی حاصل نشد و در نتیجه هیچ اشاره ای درباره نحوه مدیریت این اسناد در چارچوب همکاری نیست.

اساسا موضع آژانس این است که این نهاد آماده است این اسناد را در اختیار ایران بگذارد. البته نمی گویم چه اسنادی مورد نظر است اما ما حاضریم اسنادی را که مناسب و لازم تشخیص می دهیم در اختیار ایران بگذاریم. درباره اصلی بودن و صحت اسناد، این مسئله ای است که پیش از ورودم به آژانس اغلب درباره آن بحث می شد اما وقتی وارد آژانس شدم کمتر درباره این مسئله بحث شده است. 

طی سالیان گذشته هیچگاه سندی به صورت رسمی ارائه نشده است. بلکه ابتدا در رسانه ها مطرح و پس از رد شدن و مشخص شدن نقاط ضعف آن بدون عقب نشینی رسمی و اعلام جعلی بودن سعی در نادیده گرفتن آن داشته اند. (نمونه انتشار نمودار انفجار در واشنگتن پست که روزنامه گاردین در گزارشی اثبات کرد این نمودار از یک کتاب کپی گرفته شده و جملات فارسی به آن اضافه شده است!!!در طول اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران، هیچ موردی از انحراف گزارش نشده است.آمانو اخیرا در اندیشکده بروکینگز اعلام کرده بود، وضعیت فعلی مبین این است که مواد هسته ای ایران که تحت نظارت پادمان های آژانس هستند، برای مقاصد صلح آمیز هستند. فعالیت مجدد منافقین در پرونده هسته ای و اعلام وجود اسناد جدید در مورد فعالیت های هسته ای ایران با توجه به اظهارات کذب آنان در گذشته و دشمنی این گروه تروریستی با مردم ایران حلقه دیگری از عملیات روانی بر علیه اهداف صلح آمیز هسته ای ایران است.

آمریکا با وعده نسیه آمده است!

شواهد موجود و اظهارات مقامات رسمی آمریکا- اعم از دموکرات و جمهوریخواه- کمترین تردیدی باقی نمی‌گذارد که تحریم‌ها فقط به بهانه فعالیت هسته‌ای کشورمان وضع شده‌اند و هدف اصلی از آن، مقابله با اساس انقلاب اسلامی و اقتدار روزافزون نظام و بازگشت به دوران غارتگری و چپاول ثروت ملی از سوی آمریکا و متحدانش است.اگرچه از متن و محتوای مذاکرات هسته‌ای تیم کشورمان با 5+1 گزارش رسمی و قابل استنادی منتشر نشده است و به قول خانم وندی شرمن در گزارش به مرکز مطالعات بین‌المللی واشنگتن- و به نقل از خانم مادلین آلبرایت وزیر خارجه اسبق آمریکا- «مذاکرات مانند قارچ است که بیشترین رشد آن در تاریکی است»! ولی شواهد موجود و آنچه در اظهارنظر برخی از مقامات رسمی آمریکا آدرس داده می‌شود، حکایت از آن دارد که حریف در پی آن است که موضوع و دستور کار اصلی مذاکرات را که «لغو تحریم‌هاست» به حاشیه برده و در مقابل امتیازات نقدی که دریافت کرده و انتظار دریافت بیشتر آن را دارد، «وعده‌های نسیه» تحویل دهد.

از این روی، اگر تا پایان مهلت تعیین شده- 3 آذرماه جاری/ 24 نوامبر- توافقی حاصل شود، این توافق با توجه به مختصات کنونی آن، برای جمهوری اسلامی ایران یک «توافق بد» و برای آمریکا و متحدانش یک «توافق ایده‌آل» خواهد بود. البته بدیهی است و از تیم‌مذاکره‌کننده کشورمان هم که فرزندان انقلابند جز این انتظار نمی‌رود که با عبور هوشمندانه از حاشیه‌سازی‌های حریف، میدان بازی را به نفع جمهوری اسلامی ایران تغییر دهند.
اظهارنظر صریح «آنتونی کوردزمن»
«آنتونی کوردزمن»، استراتژیست آمریکایی و نزدیک به کاخ سفید تصریح می‌کند؛ «آنچه آمریکا در توافق ژنو به دست آورده است و قرار است در توافق نهایی افزایش نیز داشته باشد، حتی با حمله نظامی به ایران و تأسیسات هسته‌ای آن هم قابل دسترسی نبود»! این در حالی است که پیش از او، «مایکل هایدن» رئیس سازمان «سیا» در دولت جرج بوش اعتراف کرده بود که سازمان متبوع وی نتیجه و پی‌آمدهای حمله نظامی به تأسیسات ایران را به دقت مورد ارزیابی قرار داده و به این نتیجه قطعی رسیده است که گزینه نظامی علیه ایران کمترین نتیجه مطلوبی! در پی نخواهد داشت و نمونه‌های فراوان دیگری از این دست. اکنون باید بستر مذاکرات را فرصتی برای بازپس‌گیری امتیازات یاد شده و پیشگیری از تثبیت و رسمیت یافتن آن در توافق نهایی بدانند و نه، دادن امتیاز بیشتر!

آمریکایی ها نمی خواهند تحریم ها را لغو کنند

آمریکایی‌ها اصرار دارند که رژیم و سامانه تحریم‌ها دست‌نخورده باقی بماند و تنها بخشی از آن را- که خواهیم دید اهمیت چندانی ندارد و به وعده نسیه شبیه است- به حالت «تعلیق» و نه «لغو» در آورند. یعنی تحریم‌ها را همچنان به عنوان «شمشیر داموکلوس» بر سر فعالیت‌ هسته‌ای - بخوانید اقتدار و پیشرفت- ایران نگاه خواهند داشت. توضیح آن که تحریم‌ها را عمدتاً به چهار دسته تقسیم کرده‌اند:

اول: تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل «U.N. SANCTIONS». آمریکایی‌ها می‌گویند این بخش از تحریم‌ها بی‌کم و کاست و بدون تغییر باقی می‌ماند و ادعا می‌کنند که لغو یا تعلیق آن در اختیار شورای امنیت سازمان ملل است و به این پرسش پاسخ نمی‌دهند که مگر 5+1، از سوی همان سازمان ملل به چالش هسته‌ای با ایران نیامده‌اند؟!

دوم: تحریم‌های اتحادیه اروپا ««E.U. SANCTIONS. حریف این بخش از تحریم‌ها را نیز بیرون از مذاکرات و عمدتاً غیر هسته‌ای ارزیابی می‌کند.متأسفانه تیم مذاکره‌کننده کشورمان بیشترین- بخوانید اصلی‌ترین- بخش از مذاکرات را روی آمریکا متمرکز کرده است و سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان را، تا حدودی و دو کشور چین و روسیه را تقریباً به طور کامل از دور مذاکرات خارج کرده است! که مذاکرات پی‌درپی و طولانی‌مدت با طرف آمریکایی- از جمله مذاکرات در حال انجام مسقط- نمونه آن است .

سوم: تحریم‌های کنگره ««C. SANCTIONS.  تیم مذاکره‌کننده آمریکا اعلام داشته است که برای لغو یا تعلیق این بخش از تحریم‌ها اختیاری ندارد و تنها می‌تواند در صورت لزوم برای تعلیق آن به کنگره توصیه کرده و پادرمیانی کند!

چهارم: تحریم‌هایی که از سوی رئیس جمهور آمریکا - دولت آمریکا- وضع شده‌اند. بر اساس گزارش‌های موجود، آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که فقط بخشی از این تحریم‌ها را در صورت پذیرش مقدمات آن از سوی ایران - بخوانید باج‌های تحمیلی - به حالت تعلیق - و نه لغو- در می‌آورند.و اما این بخش از تحریم‌ها را نیز به دو نوع تقسیم کرده‌اند:

الف: تحریم‌های اولیه PRIMERY   SANCTIONS. این بخش از تحریم‌ها شامل شرکت‌ها، مؤسسات و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی آمریکایی است که آنها را از رابطه تجاری، علمی و... با ایران منع کرده و در صورت تخلف به جریمه‌های سنگین محکوم می‌کند. آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که این بخش از تحریم‌ها را نه لغو می‌کنند و نه به حالت تعلیق درمی‌آورند!
ب: بخش دوم از تحریم‌های دولت آمریکا، تحریم‌های ثانویه «SECONDARY   SANCTIONS» است که مطابق آن شرکت‌ها و مؤسسات و اشخاص حقیقی و حقوقی غیر آمریکایی از رابطه تجاری و علمی و... با ایران منع شده‌اند.

آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که فقط این بخش از تحریم‌ها را، آنهم برای مدت 2 سال به حالت تعلیق در می‌آورند و این تعلیق ناچیز و کم‌اهمیت تحریم‌ها را نیز با دو قید محدود کرده‌اند.قید اول آن که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی - که بارها نشان داده است به طور کامل در اختیار آمریکاست- پایبندی ایران به تعهداتش در توافق نهایی را تأیید کند! توجه داشته باشید که آژانس طی 12 سال گذشته علی‌رغم بازرسی‌های فراتر از NPT و پادمان مربوطه و حتی بازرسی‌های سرزده «از هر نقطه در هر زمان»- ناشی از پذیرش داوطلبانه پروتکل الحاقی- هرگز حاضر به اعلام صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای کشورمان نشده است و به قول البرادعی- البته بعد از برکناری- اقداماتش سیاسی است و نه فنی و حقوقی که وظیفه تعریف شده آژانس است.قید دوم: تنها آن دسته از تحریم‌های مذکور در بخش تحریم‌های ثانویه به حالت تعلیق درمی‌آید که علیه فعالیت هسته‌ای ایران وضع شده است و بقیه موارد که شامل اتهاماتی نظیر نقض حقوق بشر! تولید موشک‌های بالستیک! تردید در تولید سلاح‌شیمیایی! حمایت از تروریسم!- حمایت از حزب‌الله، حماس، جهاد اسلامی، انقلابیون یمن و... - مخالفت با طرح صلح خاورمیانه -مخالفت با به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی - و... است به قوت خود باقی می‌ماند!

باید توجه داشت که از مجموع 18 «فرمان اجرایی» رؤسای جمهور آمریکا برای تحریم ایران، فقط 2 مورد آن علیه برنامه هسته‌ای کشورمان است و 16 مورد دیگر به اتهاماتی نظیر نقض حقوق بشر، ساخت موشک‌های بالستیک و... مربوط است و این نکته نیز گفتنی است که شدیدترین تحریم‌ها علیه ایران در دوره اوبامای دموکرات وضع شده و از 10 مصوبه کنگره در تحریم کشورمان 6 مصوبه آن، یعنی بیشترین آنها مربوط به زمانی است که کنگره در اختیار دموکرات‌ها بوده است.  شواهد موجود و اظهارات مقامات رسمی آمریکا- اعم از دموکرات و جمهوریخواه- کمترین تردیدی باقی نمی‌گذارد که تحریم‌ها فقط به بهانه فعالیت هسته‌ای کشورمان وضع شده‌اند و هدف اصلی از آن، مقابله با اساس انقلاب اسلامی و اقتدار روزافزون نظام و بازگشت به دوران غارتگری و چپاول ثروت ملی از سوی آمریکا و متحدانش است و..

برخی ارزیابی ها از نشست مسقط

برخی ارزیابی های نشان می دهد در مذاکرات عمان پیشرفت های اعلام نشده مهمی وجود دارد ولی هنوز دو طرف در موقعیتی نیستند که بتوانند ادعا کنند به توافق نهایی دست یافته اند.

1- به نظر می رسد ایران و امریکا بر سر یک فرمول ترکیبی که ظرفیت غنی سازی محدودی را برای ایران تعریف می کند، به طور اصولی و نسبی توافق کرده اند. این فرمول، موضوع تعداد ماشین ها را با موضوعات دیگری مانند ذخیره مواد ایران، نوع ماشین ها، درصد غنی سازی، تحقیق و توسعه، شفافیت و نحوه تبدیل مواد ترکیب می کند. هنوز اطلاعات دقیقی از جزئیات این موضوع در دسترس نیست.

2- به نظر می رسد دو طرف درباره موضوع ظرفیت غنی سازی به نقطه ای رسیده اند که به تعبیر مقام های عمانی بازگشت ناپذیر است، اما روشن نیست که نسبت میان این فرمول تقریبا نهایی شده با خطوط قرمزی که تیم مذاکره کننده موظف به رعایت آنها بوده چیست.

3- اینکه هیچ کدام از دو طرف مذاکره ای برای یافتن یک فرمول تمدید توافق ژنو نکرده اند، نشان می دهد که اراده سیاسی برای یافتن فرمولی برای توافق نهایی بسیار جدی است و سئوال اصلی اکنون این است که آن فرمول پیدا می شود یا نه. شواهد نشان می دهد مهم ترین نکته باقی مانده جدول زمانی تعلیق و لغو تحریم هاست. طرف امریکایی در عمان حامل پیشنهاد جدیدی در این باره نبوده و موضع سابق خود را کماکان حفظ کرده است. موضع فعلی امریکا در این باره برای ایران قابل قبول نیست.
4- احتمالا امریکایی ها گزینه هایی دارند که برای لحظات پایانی ذخیره کرده اند اما روشن است که امریکا به خاطر برنینگیختن حساسیت صهیونیست ها مایل نیست به طور علنی به این موضوع تصریح کند.

دیپلماسی هسته ای

قطار دیپلماسی هسته ای در بیش از یک دهه گذشته از پایتخت ها  و شهرهای دیپلماتیک متعددی نظیر پاریس، بروکسل ،ژنو ؛وین؛استانبول ؛بغداد ؛آلماتی ؛مسکو ونیویورک عبور کرده و اکنون در آستانه نشست سوم آذر به مسقط رسیده است .

نشست مسقط از هر زاویه نگریسته شود مهم به نظر می رسد چه از زاویه مذاکرات شفاف وفشرده بین ظریف ،کری و اشتون وچه از زاویه مذاکرات بین ایران و5+1وهمینطور میزبانی عمان ،کشوری که در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس همواره روابطی دوستانه و کم فراز و فرود با تهران داشته است.از طرفی با مروری بر سابقه مذاکرات هسته ای بین چمهوری اسلامی ایران و 5+1وحتی قبل تر بین ایران و تروییکای اروپا ملاحظه می شود که همزمان با ایستادگی ایران طرفهای غربی از مواضع حداکثری خود به تدریج عقب نشسته به خواست های ایران تن داده اند .

به عبارتی از بازی با حاصل جمع صفر به قاعده برد برد تن داده اند، از تعیین پیش شرط برای مذاکرات نظیر آنچه که زمانی خانم رایس وزیر خارجه بوش پسر مبنی بر تعلیق غنی سازی بر آن اصرار داشت به مذاکره بدون پیش شرط تن دادند و با توافق اولیه ژنو عملا غنی سازی 5 پنج درصدی ایران را نیز پذیرفته اند. زمانی دکتر لاریجانی دبیر وقت شورایعالی امنیت ملی رویکرد 5+1یعنی مذاکره برای مذاکره را به رقص دیپلماتیک تعبیر و از آنها خواست در این رویکرد یکجانبه خود بازتعریف کنند .اما تندروهای غربی  همچنان بر طبل تحریم می کوبیدند از تحریم های فلج کننده که رایس بر آن مانور می دا د تا تحریم های هوشمند که هیلاری کلینتون به آن دلبسته بود .

هرچند تحریم ها برای ایران هزینه داشت و فشارها را افزایش داد اما مقاومت ایران وتاکید ایران اسلامی بار دیگر قطار دیپلماسی هسته ای را به حرکت در آوردوپس از ژنو بارها این قطار در ایستگاه هتل کوبرگ وین توقف کرد ایستگاهی که مذاکرات فشرده ای رابین ایران و 6قدرت جهانی تجربه کرد واینک قطار در ایستگاه مسقط است .اما آیا به همان میزان که مکان مذاکره یعنی مسقط به جغرافیای ایران نزدیک است توافق بین ایران و5+1 نیز نزدیک است .

پاسخ این سوال براساس بازخوردها به مذاکرات مسقط را می توان در در چند سطح مورد توجه قرار داد.

سطح نخست بازخورد خوشبینانه  است که برخی براین باورند مذاکرات ایران و 5+1پس از عبور از گردنه های سخت اکنون به مرحله توافق نزدیک شده است ازاین رو توافق بین ایران و 5+1بسیار نزدیک است .طرفداران این نگاه حتی تا آنجا پیش می روند که معتقدند توافقات اصلی بین طرفین صورت پذیرفته در سوم آذر فقط بطور سمبلیک اعلام می شود.سطح دوم بازخورد بدبینانه است که از سوی کسانی مطرح می شود که براین باورند اتفاقا مذاکرات ایران و 5+1به سخت ترین گردنه رسیده است چرا که طرفین در عمان بر روی موضوعاتی متمرکز شده اند که از خطوط قرمز پررنگ یکدیگر محسوب می  شود .

ایران خواستار لغو کامل تحریم های یکجانبه امریکا واروپا ؛تحریم های چند جانبه و همینطور تحریم های شورای امنیت است و از سوی دیگر امریکا واروپا به دنبال محدود ساختن ظرفیت غنی سازی جمهوری اسلامی ایران و گرفتن تضمین های لازم هستند واین از مواردی است که هر دو طرف نسبت به آنها دیدگاه و مواضع انقباضی دارند بنابراین طرفداران این نگاه احتمال توافق بین ایران و 5+1را خیلی دور مبینند.

اما فارغ از این نگاه خیلی دور ؛خیلی نزدیک در سطح سوم نگاه واقع بینانه نیز وجود دارد که از برآیند مواضع طرفین بر این باور است مقطع کنونی بهترین زمان برای توافق است .این نگاه با اشاره به پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میاندوره ای کنگره و تشدید فشارهای منطقه ای و بین المللی به رژیم اسراییل واینکه سخنان نتانیاهو دیگر خریداری ندارد معتقدند تا دیر نشده اوباما و تیمش باید بجنبند چه اینکه در صورت ادامه پافشاری بر مواضعشان واز دست رفتن زمان کنگره شروع به سنگ اندازی خواهد نمود . از قضا همین موضوع را اوباما متوجه ایران می داند واز تهران می خواهد سریعا به خواست 5+1 جواب مثبت دهد چرا که در غیر این صورت او نمی تواند کنگره را متقاعد نماید .البته در این فاصله اعلام تحریم های جدید نقش شهاب سنگ های سرگردان را ایفا می کنند که می تواند به روند موجود لطمه بزند از طرفی ایران نیز به 5+1 توجه می دهد که تهران همراهی های لازم را داشته چنانکه حل و فصل 16 مورد اختلافی با آژانس و اهتمام برای دو مورد باقیمانده و همین طور اجرای تعهداتش در چارچوب توافق ژنو همگی شاخص هایی از اراده جدی ایران برای برون رفت از وضع موجود است .بدین ترتیب عدم پافشاری غرب بر زیاده طلبی هایش می تواند بستر ساز توافق طرفین در سوم آذر باشد.

انتشار نامه دیپلمات های ارشد اروپایی

انتشار نامه دیپلمات های ارشد اروپایی در روزنامه گاردین شاید از همین نگاه واقع بینانه نشات گرفته باشد که سیاست ادامه فشار به ایران به بهانه فعالیت هسته ای در یک دهه گذشته ناکام بوده ازاین رو بهتر است غرب فرصت موجود را غنیمت شمرده با  تهران به توافق برسد .اما کدامیک از این نگاهها به واقعیت خواهد پیوست سوالی است که تا دریافت پاسخ صحیح آن بایستی تا سوم آذر یا به عبارتی همان 24 نوامبر صبرکرد .

تأکید صحیح نمایندگان ملت در مجلس بر خطوط قرمز پنجگانه هسته‌ای

200 نفر از نمایندگان مجلس در بیانیه‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای ایران با 1+5، از تیم مذاکره‌کننده خواستند قدرتمندانه از عزت و اقتدار ایران اسلامی که حاصل 35 سال مقاومت قهرمانانه ملت ایران است، دفاع کنند.200 نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی صبح دیروز خانه ملت با امضای بیانیه‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با 1+5، از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای خواستند قدرتمندانه، از عزت و اقتدار ایران اسلامی که حاصل 35 سال مقاومت قهرمانانه ملت بزرگ ایران است، دفاع کند.در این بیانیه آمده است: تحریم‌ها [ی موجود] اعم از هسته‌ای و غیر آن بلافاصله پس از انجام توافق که رئیس‌جمهور محترم نیز بارها بر آن تأکید کردند باید لغو شود.در بند دوم این بیانیه با تاکید بر استیفای کامل حقوق هسته‌ای ایران آمده است: [این حقوق] شامل توسعه و ارتقای چرخه سوخت هسته‌ای در حوزه تأمین و تولید سوخت مورد نیاز تأسیسات هسته‌ای تا حد خودکفایی به شکل واقعی و تأمین‌کننده نیاز به حق کشور برای تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه هسته‌ای بوشهر در سقف زمانی پنج سال و استمرار آن تا تأمین 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای براساس قانون مصوب 1384 مجلس شورای اسلامی باید تامین شود.نمایندگان همچنین با تصریح بر عدم پذیرش هرگونه محدودیت در تحقیق و توسعه غنی‌سازی و سایر فعالیت‌های مرتبط با چرخه سوخت هسته‌ای و نیز در مکان، حجم و ذخایر مواد غنی‌شده مورد نیاز در کشور ادامه دادند: هرگونه بازرسی، نظارت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فراتر از توافقنامه پادمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای باید منع شود.بهارستان‌نشین‌ها همچنین در بند پنجم این بیانیه بر حفظ ماهیت و فعالیت مرتبط با بهره‌برداری از رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک حداکثر در بازه زمانی 2 سال و استمرار بهره‌برداری از تأسیسات هسته‌ای فردو با حفظ امکان تأمین سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی و کاربردی در عرصه‌های پزشکی، کشاورزی، صنعتی و سایر موارد صلح‌آمیز تاکید کردند.

آمریکا و طرف غربی مقصر اصلی شکست مذاکرات خواهد بود

طرف غربی باید بداند که مطمئناً مقصر اصلی عدم حصول توافق است و آنها هستند که مسئول شکست مذاکرات محسوب می‌شوند. ایران همه گونه انعطافی را در مذاکرات انجام داده، اما طرف غربی نه تنها انعطافی نشان نداده بلکه تعهدات خود را نیز طبق توافقنامه ژنو انجام نداده است. در صورت بروز هرگونه اتفاقی که منجر به شکست مذاکرات شود، طرف غربی به این دلیل که توپ در زمین آنهاست باید به جامعه جهانی واقعی پاسخگو باشند.اگر مذاکرات به نتیجه نرسد پای آمریکایی‌ها نوشته می‌شود، موضوع هسته‌ای سال‌هاست به وفاق ملی تبدیل شده و مردمی که سال‌ها سختی‌ها را تحمل کرده‌اند به مسئولان می‌گویند کوتاه نیایید.

مصوبه تولید 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای

رآکتور تحقیقاتی تهران که تولید آن برای مراکز درمانی استفاده می‌شود بسیار مهم است چرا که با رو به اتمام رفتن سوخت آن، برای تحویل سوخت جدید بازی درآوردند و ما ناگزیر شدیم تا سوخت 20 درصدی را خودمان تولید کنیم. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که وقتی دولت بر مبنای مصوبه مجلس به سمت تولید 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای رفت، در صورتی که نتوانیم سوخت آن را تولید کنیم برای ما شرط خواهد گذاشت که این امر در مقابل اصل استقلال ماست از این رو باید توانمندی تولید سوخت را داشته باشیم تا نیازمند دیگران نشویم.مصوبه تولید 20 هزار مگاوات برق هسته‌ای باید توسط دولت عملی شود و این فرصتی است که کشورهای غربی از دست می‌‌دهند و ضرر می‌کنند.

خطوط قرمزو زیاده خواهی های آمریکا

خطوط قرمز را ترسیم کردیم و حتماً مصر هستیم که همه دستاوردهای هسته‌ای محفوظ بماند. این که در مقطعی آمریکایی‌ها می‌گفتند آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل شود که قبول نداشتیم و آنها هم قانع شدند که داشته باشیم، فردو هم از نظر پدافند غیر عامل مصون از تعرض دشمن است از این رو حذف فردو کاملاً غیرمنطقی است و باید سرجای خود باشد. میزان غنی‌سازی طبق نیاز تعریف می‌شود، از این جهت که نیروگاه‌هایی که توسط کشورهای دیگر ساخته می‌شود یا خودمان می‌سازیم، باید بتوانیم بخشی از سوخت آنها را در داخل تولید کنیم. تحریم‌هایی که توسط آمریکا، اروپا و شورای امنیت وضع شده، حتماً باید برداشته شود، آمریکایی‌ها می‌گویند به تدریج ولی اگر ما قرار باشد به تعهدات خود عمل کنیم، آنها هم باید به یکباره بردارند. اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد پای آمریکایی‌ها نوشته خواهد شد، چون آنها زیاده‌خواهی می‌کنند، ما هم دلیلی ندارد که اگر به فرض توافقی انجام نشد، به غنی‌سازی 20 درصد خود برای رآکتور تهران ادامه ندهیم. تعهداتی که در آن خود را محدود کرده‌ایم به شرط رفع تحریم‌هاست و گرنه استمرار وضعیت کنونی دلیلی ندارد.

2اختلاف عمده

دو اختلاف عمده در این خصوص به نحوه برداشته شدن تحریم های یکجانبه آمریکا و  اتحادیه اروپا و تحریم های چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه برنامه های هسته ای صلح آمیز کشورمان باز می گردد؛ تحریم هایی که همه آن ها از مصادیق تحریم های ظالمانه علیه ملت و نظام کشورمان محسوب می شود. از سوی دیگر، اختلاف بر سر موضوع اساسی نحوه تعیین نیازهای اساسی ایران و متعاقبا میزان غنی سازی اورانیوم و تعداد سانتریفیژها در کشورمان نیز به قوت خود باقیست. اگرچه در جریان مذاکرات هسته ای اخیر در نیویورک و وین گام هایی در این خصوص برداشته شده و طرفین راه حل های جدیدی را در این خصوص مطرح کرده اند، اما با این حال این " تفاهم اولیه" به " جمع بندی مشترک" ختم نشده است. جهت رسیدن به توافق نهایی لازم است در وهله اول " تفاهم اولیه" و سپس " جمع بندی مشترک" و در نهایت " تبدیل این جمع بندی مشترک به توافقنامه "جامع" صورت پذیرد؛ روندی که هنوز کامل نشده و احتمال تکمیل  آن نیز همچنان نامشخص است.

تلاش آمریکا برای حفظ هندسه تحریم ها

اظهارات اخیر وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در خصوص مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 در نوع خود قابل تامل است. در این میان شرمن اذعان کرده است که جمهوری اسلامی ایران نسبت به تعهدات خود در توافقنامه ژنو به صورت کامل پایبند بوده است، اما از سوی دیگر تاکید کرده است که تحریم ها حول موضوعات و بهانه هایی واهی مانند حمایت از تروریسم و حقوق بشر! به قوت خود باقی خواهد ماند.

به عبارت بهتر، طرف آمریکایی بر هم زدن مرزبندی شفاف تحریم ها را در برهه حساس فعلی در دستور کار خود قرار داده است. نحوه برداشتن تحریم های یک جانبه و چندجانبه جمهوری اسلامی ایران از سوی اعضای 1+5 یکی از اصلی ترین نقاط اختلافی میان تهران و این کشورها محسوب می شود. اختلافی که در جریان مذاکرات وین 6 و نیویورک نیز عملا راه حل شفاف و مرضی الطرفینی برای آن پیدا نشد. در این میان وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در ابتدا اظهاراتی را در خصوص نحوه برداشته شدن تحریم های ایران بیان کرد که البته با واکنش فوری مقامات کشورمان همراه بود.  «وندی شرمن» با حضور در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل در واشنگتن در این خصوص عنوان کرده است که صرفا تعلیق تحریم های مربوط به موضوع هسته ای ایران ( آن هم به صورت خاص و گام به گام ) در دستور کار قرار خواهد گرفت و تحریم ها در دیگر زمینه ها و حوزه ها به قوت خود باقی خواهد ماند.

شرمن در این خصوص ترجیح داده است فضای تحلیلی و رسانه ای مذاکرات را در راستای تولید ابهامات مزمن و پاسخ داده نشده هدایت کند:« تحریم‌های مربوط به حقوق بشر و تروریسم پابرجا می‌ماند و بحث ما تنها در مورد تحریم‌های مرتبط با مسئله هسته‌ای است... ایران با توجه به اهداف اعلام شده خود، هرگز شانسی بهتر از الان تا روز 24 نوامبر نخواهد داشت ....در صورت محقق نشدن توافق نهایی، همگان ایران را مسئول خواهند دانست! ما به تهران توصیه می‌کنیم تا تصمیم صحیح را اتخاذ کند .»

گزینه ای به نام تمدید مذاکرات

طی روزهای اخیر برخی از رسانه های غربی در اخبار و تحلیل های خود اعلام کرده اند که طرفین احتمالا تا پایان مهلت مقرر( سوم آذرماه) به توافق جامع دست پیدا نخواهند کرد و تمدید مذاکرات را در دستور کار خود قرار داد. این در حالیست که اکثر تحلیل گران تمدید مذاکرات را منجر به فرسایشی شدن و سخت تر شدن روند مذاکرات هسته ای و دور شدن از مسیر رسیدن به توافق نهایی قلمداد می کنند.

به عبارت بهتر، فضایی که در رسانه های غربی و در آستانه برگزاری مذاکرات وین 6 ( آخرین دور مذاکرات قبل از پایان ضرب الاجل زمانی نخست توافق ژنو) حکم فرما شده بود بار دیگر در این رسانه ها حاکم شده است.جدی ترین گزارش از سوی روزنامه لس آنجلس تایمز و به نقل از برخی منابع دیپلماتیک حاضر در مذاکرات منتشر شده است. روزنامه لس‌آنجلس تایمز  به نقل از مقامات غربی گزارش داده است که با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل مذاکرات هسته‌ای و عدم پیشرفت مناسب گفت‌وگوها، رایزنی‌ها در مورد تمدید مذاکرات آغاز شده است.

مقامات غربی می‌گویند که به اعتقاد آنها حصول توافق جامع هسته‌ای تا مهلت 24 نوامبر امکانپذیر است، اما شانس رسیدن به تواق تا این تاریخ کم است و به همین منظور به دنبال آن هستند که از شکست مذاکرات که می‌تواند تنش‌ها را افزایش دهد، جلوگیری کنند.یکی از مقامات غربی می‌گوید: «اولویت ما هنوز تلاش سخت برای رسیدن به توافق است، اما به طور قطع این مسئله بسیار بسیار دشوار است.»بر اساس اخبار و داده های موجود و تحلیل های صورت گرفته، هم اکنون فضای مذاکرات مبهم و در فاصله ای میان " تمدید مذاکرات" و " رسیدن به توافق نهایی" در نوسان است. البته فعلا این نوسان به سود گزینه نخست یعنی تمدید مذاکرات صورت گرفته است. در این میان تنها یک عامل می تواند این معادله را تغییر دهد و آن تصمیم سخت و تعیین کننده ای است که طرف مقابل مذاکرات یعنی اعضای 1+5 باید بگیرند. این تصمیم سخت و تعیین کننده در جریان مذاکرات وین 6 و نیویورک صورت نگرفت و در نهایت منجر به از دست رفتن زمان و تمدید مذاکرات شد.

پیشنهادهای احتمالی آمریکا و عدم امکان لغو تحریم ها حتی در بلند مدت!!!

برخی منابع می گویند پیشنهادهایی که تاکنون امریکایی ها در این مورد ارائه کرده اند به هیچ وجه راضی کننده نبوده است.اطلاعات موجود نشان می دهد پیشنهادهای امریکا درباره 4 مسیر فعلی تحریم علیه ایران چنین بوده است:

1- امریکا اعلام کرده است قادر به تعلیق یا لغو قطعنامه های شورای امنیت نیست چرا که این قطعنامه ها فقط در موضوع هسته ای صادر نشده است.

2- موضع دولت امریکا درباره تحریم های یک جانبه اعمال شده از  سوی کنگره این است که اساسا لغو این تحریم ها در اختیار دولت نیست و دولت صرفا می تواند به کنگره مراجعه کرده و برای متقاعد کردن آن به لغو تحریم ها تلاش کند. امریکایی ها گفته اند این کار را حداقل دو سال پس از تصویب توافق نهایی و به شرطی انجام خواهند داد که ایران در این مدت تمکین خود از توافق را نشان داده باشد. در مقطع زمانی پس از توافق جامع، رییس جمهور صرفا قول تعلیق موقت تحریم های کنگره را داده است.

3- درباره تحریم های اتحادیه اروپا، ادعا شده است که این تحریم ها بلافاصله پس از توافق نهایی از سوی شورای اروپا تعلیق خواهد شد.

4- همچنین در زمینه تحریم های یک جانبه ای که بر اساس فرمان های اجرایی رییس جمهور امریکا اعمال شده، آنچه تیم مذاکره کننده امریکا در مذاکرات گفته این است که تحریم هایی که اتباع و شرکت های غیر امریکایی را هدف می گیرد تعلیق خواهد شد اما تحریم هایی که اتباع و شرکت های امریکایی را از تجارت با ایران منع می کند، بر جای خود خواهد ماند.

به این ترتیب، روشن است که امریکا مایل به لغو هیچ تحریمی نیست و در بهترین حالت می خواهد بخشی –و نه تمام- تحریم ها را به نحو موقت و بازگشت پذیر تعلیق کند.شنیده ها حکایت از آن دارد که امریکایی ها در مذاکرات لغو نهایی تحریم ها را به تعیین تکلیف برنامه موشکی، اجرای طولانی مدت پروتکل الحاقی در ایران و همچنین گزارش آژانس مبنی بر حل موضوع PMD مشروط کرده اند.این بدان معناست که حتی در بلند مدت هم امیدی به لغو تحریم ها وجود ندارد.تحلیلگران می گویند اگر امریکا در مسقط پیشنهاد جدیدی در این باره عرضه نکند، قطعا ایران تمایلی به پذیرش پیشنهاد فعلی امریکا نخواهد داشت و بنابراین مذاکرات شکست خواهد خورد.

حیثیت آژانس هزینه زورگویی قدرت‌ها؟!

یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تازه‌ترین گزارش آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران را منتشر کرد. مهم‌ترین وجه مشترک این گزارش با گزارش‌های پیشین تناقض‌آلود بودن آن است. آژانس در این گزارش مانند گزارش‌های گذشته از یک طرف نبود انحراف در فعالیت‌های ایران را که تحت نظارت پادمان‌ها قرار دارد، تأیید می‌کند و از طرف دیگر عامدانه جزئی‌تر اعلام می‌کند: «آژانس همچنان نگران وجود احتمالی فعالیت‌های اعلام نشده در زمینه هسته‌ای توسط سازمان‌های مرتبط نظامی از جمله فعالیت‌های مربوط به تولید کلاهک هسته‌ای با قابلیت‌ نصب بر روی موشک است. لازم است تا ایران همکاری کاملی را با آژانس در زمینه تمام مسائل برجسته، به ویژه مسائلی که سبب افزایش نگرانی‌ها درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران می‌شود، داشته باشد؛ همکاری‌هایی شامل فراهم کردن دسترسی بدون وقفه به تمامی پایگاه‌های هسته‌ای، تجهیزات و افراد و نیز اسناد درخواست شده توسط آژانس … آژانس در شرایطی قرار ندارد که اطمینان موثقی درباره فقدان فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد و بنابراین نمی‌تواند نتیجه‌گیری کند که تمام مواد هسته‌ای موجود در ایران برای فعالیت‌های صلح‌آمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد…آژانس آماده است تا روند رفع تمامی مسائل برجسته تحت چهارچوب همکاری را تسریع بخشد.

این امر زمانی محقق خواهد شد که ایران همکاری بیشتری با آژانس داشته و دسترسی به‌موقع به تمامی اطلاعات، اسناد، پایگاه‌ها، مواد و پرسنل مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای در ایران بنا به درخواست آژانس فراهم گردد.» همانطور که از عبارت‌های فوق یعنی فرازهایی از گزارش تازه آمانو برمی‌آید، وی با القای نگرانی شدید به مخاطبان تناقض بزرگی را ایجاد می‌کند که به سبب پرداخت جزئی‌تر به موارد نگران‌کننده، نتیجه آن به نفع القای نگرانی تمام می‌شود و مخاطب تصور می‌کند که ایران خارج از قوانین آژانس در حال فعالیت است و ناخواسته به دیدگاه آژانس متمایل می‌شود؛ حال آنکه مدیرکل آژانس به دور از هرگونه جانبداری وظیفه دارد واقعیت‌ها را با انتخاب دقیق‌ترین واژگان منتقل کند.

آمانو بدون توجه به این اصل مهم که ناشی از قرار گرفتن در سیطره قدرت‌های افزون‌خواه است، گزارش‌های خود و از جمله گزارش اخیر را به گونه‌ای تنظیم کرده تا ادعاها و رفتار و روش نامشروع کشورهایی که به دروغ ایران را به فعالیت‌های هسته‌ای غیرقانونی متهم می‌کنند، مشروع جلوه دهد. آمانو در سخنرانی در اندیشکده آمریکایی بروکینگز درباره مباحث هسته‌ای ایران مطالبی مشابه آنچه در گزارشش آمده با لحنی تندتر بیان کرد و گفت: «در آن گزارش (سال 2011) اعلام کردم که اطلاعات نشان می‌دهند، ایران فعالیت‌هایی را در ارتباط با توسعه با تجهیزات انفجار هسته‌ای انجام داده است. اطلاعات همچنین نشان می‌دادند که این فعالیت‌ها پیش از پایان سال 2003 انجام می‌گرفتند و اینکه برخی از این فعالیت‌ها شاید ادامه داشته باشند.» وی در ادامه این سخنرانی مدعی شد که بررسی ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران وابسته به همکاری این کشور است.» ر

ضا نجفی، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به این گزارش‌ واکنش نشان داد و درباره مهم‌ترین بخش آن یعنی مبحث ادعایی نظامی گفت: «ایران قبلاً بخش مربوط به اتهامات به اصطلاح «ابعاد احتمالی نظامی» را رد کرده و این بخش تکراری است و آژانس تا به حال سند متقنی ارائه نداده است تا ایران آنها را بررسی کند.» در مناقشاتی در سطح آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کشوری مانند ایران اولین چیزی که باید مدنظر قرار گیرد «اعتبار ادعاها» است؛ در غیر این صورت زنجیره تمام نشدنی «ادعاهای واهی» می‌تواند دستاویز قرار گیرد، کاری که متأسفانه آژانس آن را پیش گرفته و در حال هزینه کردن حیثیتش برای کشورهای چپاولگر است.

آمانو زمانی مجاز است در گزارش به حل نشده ماندن مباحث ادعایی نظامی بپردازد که پیش از آن اسناد معتبری که آن ادعاها را تأیید می‌کند به ایران ارائه کند؛ حال آنکه آمانو هیچ‌گاه چنین اسنادی را ارائه نکرده ـ چون وجود خارجی نداشته ـ و تنها در سخنرانی‌اش در اندیشکده بروکینگز چنین مسئله‌ای را به بررسی‌های چندساله کارشناسان آژانس نسبت داده که چنین نسبتی هم معتبر نیست؛ زیرا یک‌سوی قضیه ایران است که باید به دلیل نیاز به وجود اسناد قطعی، ادعاها را بپذیرد که تاکنون چنین نشده است. یکی دیگر از مطالبات آمانو دریافت اطلاعات درباره بخش‌های سری فعالیت‌های هسته‌ای ایران مانند: پایگاه‌ها، تجهیزات، اسناد، مواد و افراد است که بر فرض اگر تا چندی پیش با تسامح و فقط برای ابراز حسن‌ظن پذیرفتنی بود، پس از برخی اتفاقات و از جمله مهم‌ترین آنها یعنی ترور و شهادت چند تن از دانشمندان هسته‌ای ایران در خواستی وقیحانه است؛ چرا که قطعاً شناسایی و ترور این دانشمندان متدین، کوشا، جوان، انقلابی و دل‌بسته به اسلام و نظام در ارتباط مستقیم با بازرسی‌های آژانس و همکاری ایران با آنها بوده است. به عبارت روشن‌تر اطلاعات شهدای هسته‌ای از درون آژانس به دولت‌هایی که در ظاهر به تروریسم حمله می‌کنند و در باطن ابزار اصلی آنها است، درز نمود. اگر آنها آن را انکار می‌کنند این مسئله برای ایران قطعی و مسلم است؛ پس چرا باید به آژانس بدبین نباشد و اتفاقاً اصرار آژانس بر دریافت این دست از اطلاعات مشکوک بودن آن را تقویت می‌کند.

درخواست‌های نابه‌جای آمانو مربوط به اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران

یکی دیگر از درخواست‌های نابه‌جای آمانو مربوط به پروتکل الحاقی است که در گزارش درباره آن آورده است: برخالف قطعنامه‌های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کند. آژانس در شرایطی نیست که بتواند تضمینی معتبر درباره فقدان مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد مگر اینکه ایران همکاری لازم را با آژانس از جمله اجرای پروتکل الحاقی به عمل آورد.» آمانو در بروکینگز هم به این موضوع پرداخت و گفت: «ایران اکنون پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کند که برخلاف قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت است.

اجرای پروتکل الحاقی از جانب ایران برای اینکه آژانس اطمینان معتبر درباره عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در کشور ارائه کند، ضروری است.» نجفی در پاسخ به این درخواست ناصواب و زیاده‌خواهانه آمانو گفت: «اینکه آژانس نمی‌تواند به دلیل عدم اجرای پروتکل الحاقی نسبت به عدم وجود فعالیت‌های اعلام نشده اطمینان بدهد تنها مختص ایران نیست و همه اعضایی که پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کنند. همین وضعیت را دارند.»

نجفی در ادامه به نکته اساسی اشاره کرد و افزود: در واقع ما قبلاً برای حدود سه سال پروتکل الحاقی را اجرا می‌کردیم که به دلیل ارجاع موضوع ایران به شورای امنیت و تحمیل تحریم‌های غیرقانونی آن را متوقف کردیم.» همانطور که نجفی به درستی به آن اشاره داشته ایران با پذیرش اجرای پروتکل الحاقی به مدت حدود سه سال، پیشتر حسن‌نیت خود را نشان داده، اما این طرف مقابل بود که با لجاجت و اتکا به قلدری،‌ فرصت‌سوزی کرد و باعث شد ایران اجرای آن پروتکل را متوقف کند. الآن آمانو در برابر این پرسش اعتراضی ایران قرار دارد که چرا ایران باید دوباره اجرای آن را بپذیرد در حالی که اجرای آن به هیچ وجه الزام‌آور نیست و حتی خواست شورای حکام و شورای امنیت که در پشت آن قرار دارد، نمی‌تواند آن را الزام‌آور کند و ایران پیشتر این فرصت را به طرف مقابل داد و آژانس در آن زمان با استفاده از این فرصت هم نتوانست در فعالیت‌های ایران عمل خلافی را مشاهده کند. تا زمانی که آژانس وابسته و ابزار قدرت‌های بزرگ است و مسائل فنی را در ذیل میل و دیدگاه سیاسی آنها تفسیر می‌کند و بدون توجه به موقعیتش در حالت اضافه به آن پنج کشور عمل می‌کند، قابل اعتماد نیست و نباید به خواسته‌هایش وقعی گذاشته شود. آژانس زمانی اعتبار می‌یابد که آژانس باشد نه مرید و تابع محض چپاولگران!

انتهای پیام/