«فرانچسکو کاواتورتا» (Francesco Cavatorta) استاد علوم سیاسی دانشگاه لاوال (Université Laval) در کِبِک کانادا در گفتگو با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم با بررسی تحولات اخیر تونس، پایبندی تمامی جریانهای عمده سیاسی این کشور به فرآیندهای دموکراتیک را مهمترین وجه متمایز کننده انقلاب مردم این کشور از دیگر خیزشهای رخ داده در جهان عرب طی سه سال گذشته توصیف کرد.
وی با اشاره به نتایج انتخابات پارلمانی تونس گفت که اسلامگراها با وجود قرار گرفتن در جایگاه دوم احزاب پیروز در پارلمان، همچنان از جایگاه عمده و حیاتی برخوردار بوده و امکان تکرار تجربه مصر (در سرکوب اخوانالمسلمین) در این کشور وجود ندارد.
متن این گفتگو در زیر از نظر کاربران می گذرد:
تسنیم: اگر بخواهیم در وهله اول انقلاب و خیزش مردم تونس را از دیگر همتایان آن در دیگر کشورهای عربی متمایز کنیم، خاصه در مورد دستاوردهای اصلی آن طی سه سال اخیر، به چه مواردی میتوان اشاره کرد؟
کاواتورتا: تونس از برخی مزایا برخوردار بود که باعث شد در مقام مقایسه انقلاب موفقتری داشته باشد. اول، کنشگران سیاسی، شامل اسلامگراها و سکولارها، در زمانی که همچنان در موضع اوپوزیسیون قرار داشتند توافق کردند که در یک تونس نوین، بایستی سازوکارهای دموکراتیک اتخاذ شده و به کار گرفته شوند. سابقه این توافقنامه به میانه دهه اول قرن جاری برمیگردد. دوم، تونس در مقایسه با دیگر کشورهای عرب یک جامعه همگون است. شکافها در این کشور نه عمیق و نه قدرتمند هستند. سوم، تونس نسبت به دیگر کشورهای عربی شمال آفریقا کشور ثروتمندتری است.
تسنیم: با توجه به نتایج انتخابات پارلمانی اخیر این کشور، که حزب ندای تونس بیش از هر حزب و جریان دیگری کرسیهایی را کسب کرد و از جنبش النهضه پیشی گرفت، آیا ممکن است که دیگر جریانها خاصه اسلامگراها به حاشیه رانده شوند؟
کاواتورتا: خیر، انقسام بین سکولارها و اسلامگراها اغلب بسیار ساده (غیرپیچیده) است. جنبش النهضه در جایگاه دوم قرار گرفت اما همچنان بازیگری حیاتی در نظام سیاسی (این کشور) است.
تسنیم: همچنان که پیشتر اشاره شد، هیچ گروهی اکثریت مطلق را در انتخابات پارلمانی این کشور کسب نکرد، در این شرایط برای تشکیل دولت جدید این کشور چه نوع ائتلاف (هایی) ممکن است رخ دهد؟
کاواتورتا: این یک مشکل واقعی است که این کشور با آن روبهرو خواهد شد. یک راه خروج از این شرایط تعیین یک دولت تکنوکرات است که مورد حمایت دو حزب عمده و بزرگ این کشور قرار داشته باشد. گزینه دیگر نیز تشکیل یک ائتلاف بزرگ بین ندای تونس و النهضه است، اما این یک امر سخت و مشکل است. ندای تونس همچنین میتواند به دنبال گردآوردن تعداد زیادی از احزاب کوچکتر به دور خود باشد، اما این به معنای ناپایداری دولت خواهد بود.
تسنیم: جدای از این مباحث، مهمترین چالشهایی پیشروی دولت آتی تونس چه مواردی خواهند بود؟
کاواتورتا: اقتصاد. این یک چالش واقعی است که شامل بهبود شرایط اقتصادی است.
تسنیم: آیا ممکن است که یک مدل مصری در تونس اجرا شود، همانند آنچه در سرکوب و ریشهکن کردن اخوان المسلمین شاهد بودیم، یا چیزی شبیه به آن؟
کاواتورتا: نه، چنین چیزی ممکن نیست. (زیرا) در مصر، ارتش نقشی بسیار بزرگ ایفا کرده و مصر موقعیتی بسیار برجسته (و حساس) در منطقه دارد.
تسنیم: همانگونه که احتمالا میدانید، سعودیها مخالف اخوانالمسلمین هستند و قطریهای در مقابل حامی آنها، در این صورت نظر شما در مورد نزاع احتمالی این دو کشور در تونس چیست؟
کاواتوروتا: من مطمئن نیستم که تونس کشور بسیار مهم و برجستهای برای قطریها و سعودیها باشد. در سطح بینالمللی، تونس واجد اهمیتی درجه دوم است. رقابت واقعی سعودیها و قطریها در سوریه، مصر و عراق است.
تسنیم: به عنوان یک متخصص علوم سیاسی در حوزه کشورهای عربی، چه ارزیابی از انتخابات پیشروی ریاست جمهوری در تونس دارید؟ نامزدهای احتمالی این رقابتها چه کسانی بوده و کدامشان احتمالا مورد اقبال مردم خواهند هستند؟
کاواتورتا: در این (رقابتها) هیچ نامزد اسلامگرایی وجود ندارد، بنابراین فرد مورد اقبال باید "الباجی قائد السبسی" رئیس حزب ندای تونس باشد، اما منصف المرزوقی رئیس جمهوری کنونی این کشور نیز ممکن است گزینه خوب و مورد اقبالی باشد زیرا بسیاری از هواداران جنبش النهضه علاقهمند هستند که به وی رأی دهند.
تسنیم: به عنوان آخرین پرسش، تونس، طی سالهایای اخیر، یکی از عمدهترین جوامع در پرورش سلفیهای جهادی/تکفیریها بوده است، با توجه به این وضعیت، شما این پدیده را چگونه ارزیابی میکنید؟ چه توضیح و استدلالی میتوان برای تبیین این امر بیان کرد؟
کاواتورتا: سخن گفتن در این مورد مشکل است. در یک جامعه آزاد همچون تونس کنونی، به دست آوردن اطلاعات و برقراری تماس برای کسانی که خواهان عزیمت (به میدان نبرد) و مبارزه هستند، آسانتر است. روح انقلابی نیز دیگر در این کشور وجود نداشته و جوانان ناراضی از انقلاب میتوانند (برای خود) آرمانی را برای جنگ در راستای "دولت اسلامی" (داعش) بیابند.
فرانچسکو کاواتورتا، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه لاوال در کِبِک کانادا است و حوزه مطالعاتی وی بر موضوعات دموکراتیزاسیون و استبدادگرایی در جهان عرب، احزاب و جنبشهای سیاسی اسلامگرا، روابط بینالملل در دنیای عرب و دینامیسم جامعه مدنی متمرکز است. پراستنادترین آثار منتشره وی شامل «جامعه مدنی، اسلامگرایی و دموکراتیزاسیون: مورد کشور مراکش» و «تقویت حکمرانی استبدادی از طریق بهبود دموکراسی: سنجش تناقض راهبردهای امنیتی ایالات متحده و اتحادیه اروپا: مورد بنعلی در تونس» میباشند.
گفتگو از امیر خالقیان
انتهای پیام/ر