شبکه تلویزیونی افغانی تمدن شایسته مردم افغانستان در تحلیلی به قلم شجاع حسین محسنی نوشته است:
روزهای میانی هفته گذشته، مسقط پایتخت عمان میز مذاکره ایران و غرب را چید و محمد جواد ظریف؛ وزیر خارجه ایران، جان کری؛ وزیر خارجه امریکا و کاترین اشتون هماهنگ کننده مذاکرات هسته ای ایران در مسقط گفتگو کردند.
با دوام ماموریت اشتون در پرونده هسته ای ایران علیرغم سررسیدن موعد مسئوولیت وی به عنوان مسئوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به نظر می رسد موضع اروپایی ها در قبال پرونده هسته ای ایران تغییر چندنی نکرده. با روسیه و چین هم که ایران مشکل چندانی ندارد. اما در این میان موضع ایالات متحده به عنوان طرف اصلی مذاکرات و تحریم ها در این مذاکرات مهم است. از همین جهت قبل از شروع مذاکراتِ سطح میانی و در استانه پایان یافتن مهلت توافق در سوم قوس، نشستی در سطح وزیران خارجه دو کشور در عمان برگزار شد تا اگر بشود قبل از برگزاری اخرین دور مذاکرات در اخرین مهلت تمدید شده، دو طرف به توافقی دست یابند.
عمان تنها کشورعربی بود که با وجود برهم خوردن روابط دیپلماتیک ایران با کشورهای عرب منطقه در استانه جنگ سوریه و قبل از ان در زمان حکومت محمود احمدی نژاد، روابطش را با ایران حفظ کرد. سلطان قابوس، شاه عمان بارها به ایران سفر کرد و در پنج سال اخیر نیز سران مسقط بیشترین میانجی گری را در پرونده هسته ای ایران داشته اند.
هفته گذشته نیز عمان بار دیگر دیپلماسی اش را به کار بست و وزیران خارجه ایران و امریکا را دور یک میز نشاند. تا سوم قوس، مهلت چندانی نمانده و اطراف مذاکره بایستی تا ان زمان یا به توافق برسند و یا اینکه مهلت مذاکرات را تنها برای دو ماه دیگر تمدید کنند. مهمترین طرف ایران در مذاکرات هسته ای، ایالات متحده است. ورود پنج کشور دیگر در مذاکرات و همچنان رد بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای بیشتر در برخی موارد چون ترکیه و برازیل، نتوانست مذاکرات را به نتیجه برساند. امریکایی ها نسخه غیر امریکایی را نمی خواهند و در مواجهه با ایران، صلاحیت ها و فرصت های دیپلماسی خود را با دیگر کشورها تقسیم نمی کنند.
به نظر می رسد این بار پای واشنگتن در مذاکرات می لنگد. آنگونه که حسن روحانی هفته گذشته در نشست هیات دولت ایران گفت؛ این بار طرف امریکایی، جرات و صلاحیت کافی برای مذاکره ندارد. کری در عمان شاید صلاحیت لازم برای توافق نداشت.
حسن روحانی در نشست هیات وزیران ایران گفت: ایران به همه توافق های بین المللی پایبند بوده و حتی فتوای شرعی در منع تولید سلاح هسته ای هم در اختیار دارد. رئیس جمهوری ایران با استناد به فتوای آیت الله خامنه ای در مورد تحریم تولید سلاح هسته ای گفت: کشورش با شکاک بودن دیگرکشورها روبرو شده.
رئیس جمهوری ایران گفت: نباید موضوعات داخلی کشورها و بازنده شدن و برنده شدن احزاب روی مذاکرات دیپلماتیک این کشور ها تاثیر بگذارد. اشاره وی به پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان دوره ای کنگره و سنای امریکا بود که تیم مذاکره کننده دولت دموکرات امریکا را کم جرات کرده است.
با توجه به شکایت های آقای روحانی می توان نتیجه گرفت که ایالات متحده این بار با توجه به دگرگونی وضع کنگره و سنا، امید چندانی به موفقیت دیپلماسی خود در درون امریکا ندارد. اوباما از همین جهت خرید زمان می کند و نمی خواهد آبروی دیپلماسی اش در وتوی کنگره بریزد.
توافق جامع هسته ای با ایران در گرو لغو یکباره و همه جانبه کل تحریم هاست که کنگره جمهوریخواه با آن مخالف است. اوباما دومین رئیس جمهور درگیر در پرونده 11 ساله هسته ای ایران است و در یکسال اخیر، دیپلماسی فعالی را در این خصوص به کار بسته. اما رئیس جمهوری امریکا روی کنگره و سنا نمی تواند حساب کند و همین باعث شده تا موضع دیپلماسی امریکا در برابر ایران ضعیف شود. اوباما شاید به دنبال زمان است تا بتواند با سران جمهوریخواه کنگره و سنا به توافقی دست یابد و بی آنکه کار به وتوی رئیس جمهوری امریکا یا تصویب توافق در شورای امنیت بکشد آبروی دیپلماسی امریکا و کنگره این کشور را حفظ کند.
انتهای پیام/