«رابرت جرویس» (Robert Jervis) استاد سیاست و امور بینالملل دانشگاه کلمبیا (Columbia University) آمریکا در گفتوگو با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم با اشاره به روزهای باقیمانده از ضربالاجل مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 گفت: انجام پیشبینی در مورد شانس و امکان دستیابی به توافقی جامع در این بازه زمانی مشکل است زیرا هریک از دو طرف ماجرا بهدنبال دستیابی به بهترین نوع توافق ممکن (برای خود) هستند، بنابراین حاضر نیستند در معرض عموم دستهای خود را رو کنند.
جرویس در رابطه با احتمال تمدید دوباره مذاکرات هستهای و چگونگی توافق طرفین بر سر این موضع نیز گفت: هر تمدید دستکم باید در راستای رئوس و طرح کلی یک توافق نهایی باشد. من فکر نمیکنم که کشورهای گروه 1+5 مایل به انجام آن چیزی باشند که 6 ماه پیش انجام دادهاند و مذاکرات را بدون در نظر داشتن توافقی تمدید کنند.
وی در پاسخ به سؤالی در مورد چگونگی حد و حدود مصالحه و امتیازاتی که دولت آمریکا ممکن است یا میتواند در این مذاکرات به طرف ایرانی ارائه دهد و اینکه آیا هدف یا تقاضای عینی خاصی از سوی مقامات آمریکایی وجود دارد که بایستی حتماً در این مذاکرات تأمین شود، گفت: پذیرش یک برنامه غنیسازی مشروع ایران، بزرگترین امتیاز (ارائه شده) از سوی گروه 1+5 است، موردی که عربستان سعودی و اسرائیل بهشدت به آن اعتراض دارند. شرط بنیادین ایالات متحده این است که در هر توافقی یک بازه زمانی یکساله تا گریز هستهای ایران و برخورداری این کشور از قابلیت توسعه یک بمب (اتمی) وجود داشته باشد، همچنین یک نظام بازرسی سفت و سختی وجود داشته باشد که بتواند مانع از این شود که ایران بتواند تأسیساتی مخفی را توسعه دهد. در مقابل، آمریکا تحریمهایی را که مربوط به برنامه هستهای است تعلیق خواهد کرد. به هر حال بدون تأیید کنگره این تحریمها نمیتوانند رفع (لغو) شوند، و این امر (رأی موافق کنگره) در حال حاضر غیرممکن است.
این استاد سیاست و روابط بینالمللی دانشگاه کلمبیا در ادامه اظهار داشت که در حال حاضر تنها ابزار قابل اتکا و مؤثری که آمریکا برای افزایش فشارها بر ایران در اختیار دارد (اعمال) تحریمهای بیشتر (از سوی آمریکا) است و احتمالاً بتواند آسیبهای بیشتری را (به ایران) وارد کند.
وی همچنین با اشاره به اکثریت یافتن جمهوریخواهان در مجلسین آمریکا و فشار و نفوذی که میتوانند از این طریق بر مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 وارد کنند، گفت: اوباما تنها تا حدود کمی میتواند با استفاده از (قدرت) دستورات اجرایی خود کارهایی را انجام دهد و اگر ضرورت دستیابی به توافقی که از دید وی در راستای منافع ملی آمریکا قرار دارد ایجاب کند، وی حاضر (خواهان این) است که بهای سنگینی را در عرصه داخلی بپردازد.
جرویس در مورد چگونگی اثرگذاری کنگره در مذاکرات و تسهیل دستیابی به یک قرارداد مورد توافق طرفین، گفت: تهدید اینکه اگر توافقی به دست نیاید کنگره اقدامات بیشتری را انجام خواهد داد ممکن است فشار بیشتری را به ایران وارد کند.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی در مورد پیامدهای دستیابی به یک توافق (جامع) برای ایران و آمریکا اظهار داشت: یک توافق میتواند زمینه را برای همکاریهای بزرگتر در حیطه برخی موضوعات (دیگر) فراهم کند، اما (داشتن) روابط خوب واقعی (بین دو طرف) جدای از عوامل مختلف، به تجدید نظر ایران در حمایت از متحدان منطقهای آن بستگی دارد.
پروفسور رابرت جرویس دارای کرسی استادی سیاست و امور بینالملل در دانشکده امور عمومی و بینالملل دانشگاه کلمبیای شهر نیویورک در آمریکا است. حوزه تخصصی مطالعاتی وی شامل سیاست امنیتی، تصمیمسازی و تئوریهای نزاع و همکاری است. از جمله مشهورترین کتابهای وی میتوان به «چرا سیستم اطلاعاتی شکست میخورد: درسهایی از انقلاب ایران و جنگ عراق»، «سیاست خارجی آمریکا در عصر جدید»، «تأثیرات نظام: پیچیدگی حیات سیاسی و اجتماعی»، و «معنای انقلاب هستهای» اشاره کرد. جرویس همچنین از تحلیلگران و نویسندگان نشریه فارن افرز وابسته به اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا است.
گفتوگو از امیر خالقیان
انتهای پیام/ع*