به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد، همین چند وقت پیش بود که رئیس سازمان نظاممهندسی ساختمان کشور در سفر خود به خراسان شمالی میزان کاهش ساختوساز در این استان را بیش از میانگین کشوری عنوان کرده و از آن ابراز نگرانی کرد.
به گفته ترکان در وضعیت خوب سالانه در کشور 120 میلیون مترمربع ساختوساز انجام میشود که اگر سهم خراسان شمالی از این رقم یک درصد باشد انتظار میرود 120 هزار مترمربع پروانه ساختمانی در خراسان شمالی صادر شود.
در حال حاضر ساختوسازهایی که در کشور انجام میگیرد کاهش چشمگیری داشته بهگونهای که رغبتی برای ساختوساز وجود ندارند.
البته میزان کاهش ساختوساز در خراسان شمالی از میانگین کشوری پایینتر است که این امر نگرانیهایی را در جامعه ایجاد کرده است.
صدور پروانههای ساخت مسکن مهر در سال 86 آغاز شد و در تا سال 90 و 91 ادامه داشت سبب رونق ساختوساز شده بود.
بر اساس آمار, در تمام شهرهای استان از سال 86 تا 90 صدور پروانه ساختمانی رشد داشته است که بخش بسیار بزرگی از این رشد مربوط به مسکن مهر بوده است.
پس از اتمام تسهیلات ساخت مسکن مهر در استان از انتهای سال 91 به بعد، تسهیلات برای این بخش تزریق نشده است و رشد صدور پروانه ساختمانی نیز بهشدت کاهشیافته است.
بر اساس ادعا و اعلام سازندگان، توجیه اقتصادی برای سازندگان وجود ندارد و از ابتدای سال نیز نرخ مصالح و دستمزدها افزایش داشته است و از آنجاییکه توجیه اقتصادی برای سازندگان حوزه مسکن وجود ندارد، روند ساختوساز در کشور کاهش داشته است.
کاهش 40 درصدی ساختوساز در خراسان شمالی
رئیس سازمان نظاممهندسی ساختمان خراسان شمالی در این باره میگوید: در این استان میزان ساختوساز در سال جاری در مقایسه با سال گذشته بهشدت کاهش داشته است.
علیاکبر رمضانی اظهار میکند: میزان ساختوساز در این استان تا 40 درصد کاهش داشته است.
به اذعان رئیس سازمان نظاممهندسی ساختمان خراسان شمالی تاکنون تنها 300 هزار مترمربع پروانه ساختمانی در شهرهای استان توسط این سازمان تهیهشده این در حالی است که انتظار میرفت تا مشابه سالهای گذشته دستکم 800 هزار مترمربع نقشه ساختمانی در این سازمان تهیه میشد.
بر اساس اعلام سازمان نظاممهندسی، یکی دیگر از دلایل کاهش ساختوساز هزینه سنگین تأمین اجتماعی بابت کارگران ساختمانی است بهطوریکه افزایش تعرفههای جانبی همچون بیمه تأمین اجتماعی و پروانه ساختمانی به گاهی تا 100 درصد رشد داشته است در این میان تاثیرگذار بوده است. البته کارشناسان و صاحبنظران در راه و شهرسازی تأثیر این تعرفهها را اندک میدانند.
رکود قابل پیشبینی بود
در این میان برخی میگویند با توجه به سیاستهایی که دولت در پیش گرفت، ایجاد این رکود قابل پیشبینی بود.
شهردار منطقه دو بجنورد دراینباره میگوید: زمانی که کار و فعالیت در بخش ساختوساز و صنعت مسکن زیاد میشود قطعاً تورم به جامعه منتقل میشود اما اگر پروسه ساختوساز و تزریق نقدینگی به ساختوساز با حرکت آرام باشد، میتوان جامعه را از تورم خارج کند و یا تورم را از رشد تصاعدی بازدارد؛ بنابراین سیاست دولت بر این است که ساختوساز را کنترل کند تا تورم ایجاد نشود.
محمدی اظهار میکند: در سالهای گذشته هجمه مالی زیادی به سمت مسکن مهر رفت و انباشت مالی زیادی در این بخش ایجاد شد. وامهایی که صادر شد و پولهایی که مردم به بازار ساختوساز تزریق کردند سبب شد تا تورم در بازار مسکن ایجاد شود. اما اکنون کنترل این نقدینگیها سبب کاهش تورم و یا جلوگیری از رشد آن میشود.
دلایل کاهش میزان ساختوساز
دلایل متفاوتی برای کاهش میزان ساختوساز اعلامشده است. یکی از آنها، رکود بازار مسکن و عدم خریدوفروش کاشانه و مسکن است. در این مدت بازار ساختمان و خانه راکد شده است.
ناپایداری در بخش صنعت و خدمات و ریسکپذیری بالا در ساختمانسازی یکی از دلایلی است که منجر به کاهش میزان ساختوساز و فعالیتهای عمرانی شده است. قیمت مسکن دریک و نیم سال گذشته افزایش چندانی نداشته است اما قیمت مصالح ساختمانی و لوازم ساختمانی تا 50 درصد افزایش داشته است.
رئیس مشاور املاک ایمان با تائید این مطلب میگوید: در این شرایط سازندگان جرات ورود به عرصه ساختوساز ندارند چون از رسیدن به سود و صرفه این فعالیت اقتصادی خود اطمینان ندارند.
امیر معظمی وحید اظهار میکند: در بازار راکد ساختوساز و عرضه و تقاضای مسکن، مردم ترجیح دادهاند نقدینگیهای خود را به بانکها روانه کنند. این امری است که اکنون در جامعه مشهود است.
وی میافزاید: هماکنون سپردهگذاری مالی در بانکها افزایشیافته است و به دنبال آن مشاغل غیرمولد نیز افزایشیافته است.
تقاضای زیاد اما خرید کم
به گفته معظمی وحید هماکنون واحدهای کاشانهای زیادی برای عرضه آماده است اما خریدار نیست و فروشندگان نیز بهناچار و تنها برای رفع نیاز مالی و تأمین نقدینگی واحد خود رامی فروشند.
وی توضیح میدهد: حدود یک هزار واحد مسکونی در گلستان شهر بجنورد برای فروش گذاشتهشده است اما باوجود کاهش قیمتها این واحدها خریدار ندارند.
معادله سود مشارکت تغییریافته است
وی درباره پیامدهای کاهش ساختوساز و از رونق افتادن آن میگوید: تغییر در محاسبه سود مشارکت در ساختوساز یکی از پیامدهای کاهش میزان ساختوساز است.
معظمی وحید اظهار میکند: پیش از رکود ایجادشده در ساختوسازها، میزان مشارکت در ساخت، بین سازنده و صاحب زمین بهصورت «50- 50» بود اما هماکنون و متأثر از تورم در قیمت مصالح ساختمانی محاسبه درآمدی در پروژههای مشارکت ساختمانی تغییر کرده است.
یکی از دلایل تغییر این محاسبهها ثابت بودن قیمت زمین و یا گاهی کاهش قیمت آن بوده است زیرا در سالهای 89 تا 91 رونق ساختوساز سبب ارتقای قیمت زمین شده بود و به همین لحاظ نیز ارزش زمین و یا ساختمانهای کلنگی در بافت فرسوده را افزایش داده بود.
به گفته وی در این شرایط سهم مالک زمین و سازنده از سود ساختوساز هرکدام «50- 50»بود اما هماکنون با تغییر شرایط میزان سهم هرکدام از سود تغییریافته است زیرا سازندگان معتقد هستند با گرانی مصالح این فرمول برای آنان مقرونبهصرفه نیست و سودی برایشان ندارد؛ زیرا هزینه تمامشده ساخت بیشتر شده و هزینهها بالا رفته است.
البته به گفته برخی صاحبنظران صاحبان زمین در برابر کاهش سهم سودشان مقاومت کرده و حاضر نیستند از سهم 50 درصدی خود در مشارکت در ساخت کوتاه بیایند.
شهردار منطقه دو بجنورد میگوید: یکی از دلایل راکد بودن بازار مسکن تأمین بخشی از نیازهای مردم به مسکن است؛ زیرا مسکن مهر بخشی از این نیازها را پاسخ داده است.
محمدی میافزاید: اما آنچه در این میان بیشتر مشهود است بهصرفه نبودن ساختوساز در جامعه است.
رکورد در بازار مسکن چشمگیر است
رئیس اتحادیه مشاوران املاک بجنورد نیز میگوید: افزایش میزان تقاضا برای مسکن در حالی است که نهتنها در تولید مسکن اتفاق مناسب و چشمگیری نیفتاده، بلکه در حدود یک و نیم سال گذشته در این بازار رکود ایجادشده است و تولید مسکن کاهش فاحش داشته است.
جلیل محمد زاده اظهار میکند: با توجه به اینکه نیاز و تقاضا برای مسکن درحال افزایش است تدبیر برای بازار این بخش امری مهم مینماید.
وی میافزاید: در شهر بجنورد عواملی همچون مرکز استان بودن، مهاجرپذیر بودن و از طرفی افزایش و رشد جمعیت بهویژه از سالهای ابتدایی تأسیس استان سبب شده تا تقاضا برای مسکن بیشتر باشد اما در یک سال گذشته نهتنها در تولید مسکن اتفاقی نیفتاده بلکه همان طرحها ناتمام نیز بلاتکلیف مانده است و اجرای آن به اتمام نرسیده است.
وی توضیح میدهد: به عنوان مثال، مسکن مهر که سودای خانهدار کردن مردم را در سر داشت، ظرفیت خوبی برای تامین نیاز مسکن و پاسخ به تقاضای مسکن بود اما هماکنون با مشکلاتی روبهرو شده است.
وی تصریح میکند: در طرح مسکن مهر تعداد بسیار زیادی مسکن باقیمت ارزان تولید و در اختیار مردم گذاشته شد اما مردم توان مالی پرداخت اقساط را ندارند.
محمد زاده میافزاید: مردم بهناچار واحدهای مسکن مهر باقیمتهای بسیار پایینتر از نرخ تورم برای فروش عرضه میکنند. این واحدهای مسکونی پیش از تحویل به متقاضی، 480 میلیون ریال ارزشگذاری شده بود اما صاحبان و مالکان بهناچار واحدهای خود را 230 تا 240 میلیون ریال معامله گذاشتهاند زیرا افزایش عرضه سبب کاهش شدید قیمت شده است.
وی میگوید: مسکن مهر با حذف قیمت زمین و کاهش هزینههای تمامشده برای تولید مسکن، قرار بود خانهای ارزان در اختیار مردم قرار دهد اما هماکنون در مسیری قرارگرفته است که بار دیگر مالکان باید راه مستأجری را در پیش بگیرند البته این وضعیت فرصتی برای سودجویان در بازار مسکن ایجاد کرده است و فرصتطلبها در این بخش جولان میدهند.
مدیر فنی و اجرایی راه و شهرسازی خراسان شمالی دراینباره میگوید: بههرحال رکود فعلی در بازار زمین و مسکن بیسابقه بوده است بهطوریکه جهش قیمتی که تا 300 درصد و طولانیمدت شدن رکود از سال 91 از شاخصههای رکود فعلی است که درگذشته به این شکل مشاهده نشده است.
علی فخرانی اظهار میکند: بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی در این زمینه تأثیرگذار بوده است بهطوریکه افزایش قیمت مصالح ساختمانی با سیر صعودی در وضعیتی که با رکود بازار همراه شده سبب کاهش رغبت برای سرمایهگذاری در سخت و سازها شده است.
وی بابیان اینکه یکی دیگر از علل رشد ناگهانی قیمت مصالح ساختمانی است میافزاید: قیمت مصالح ساختمانی بهویژه فولاد و سیمان بهشدت افزایشیافته است و گاهی افزایش و ارتقای قیمت مصالح ساختمانی تا 300 درصد رسیده است. سایر اقلام و کالاهای ساختمانی نیز افزایش قیمت داشته است و این افزایش قیمتها مناسب با افزایش مبلغ فروش واحدهای مسکونی نبوده است.
یکراه کار
رئیس سازمان نظاممهندسی ساختمان کشور در سفر اخیر خود به خراسان شمالی برای برونرفت از مشکل رکود بخش ساختمان و صنعت ساختوساز وعدههایی داده است.
ترکان از راهاندازی راهاندازی صندوق زمین و ساختمان بهمنظور خروج صنعت ساختوساز از رکود خبر داده و میگوید: رونق صنعت ساختوساز یکی از راههای خروج از رکود اقتصادی است و وزارت راه و شهرسازی برای خروج صنعت ساختوساز از رکود در بخش عرضه اقدام به راهاندازی صندوق زمین و ساختمان کرده است تا نگرانیها در فعالیتهای اقتصادی و چرخه اقتصادی برطرف شود.
وی میافزاید: این سیاست دولت میتواند در بخش عرضه و نیز تقاضای مسکن تحرک ایجاد کرده و تا حدی آن را پویا کند.
به گفته وی سیاستهای دولت برای رونق دوباره ساختوساز در جامعه بدین قرار است که دولت برنامهها و سیاستهای خود را در این زمینه در دو بخش عرضه و تقاضا ریخته و در تلاش است با اجرایی شدن آن دو طرح، حرکت و پویایی به این بازار بازگردد.
ترکان با بیان اینکه رونق صنعت ساختوساز یکی از راههای خروج از رکود اقتصادی است، توضیح میدهد: وزارت راه و شهرسازی برای خروج صنعت ساختوساز از رکود در بخش عرضه اقدام به راهاندازی صندوق زمین و ساختمان کرده است.
وی توضیح میدهد: این صندوق قرار است بهطور متعدد در کشور تشکیل شود و با جمعآوری پس اندازهای مردمی و ارائه تسهیلات برای تولید و ساختوساز مسکن فعالیت داشته باشد.
وی درباره سیاستهای دولت برای حل مشکل تقاضا در بازار مسکن نیز میگوید: وزارت راه و شهرسازی دنبال حسابهای پسانداز در صندوق پسانداز مسکن است.
ترکان توضیح میدهد: در این زمینه صندوقهای راهاندازی شده مزبور در بخش عرضه و تقاضای مسکن بابت سپردههای مردمی، تسهیلات را با نرخ پایین به متقاضیان عرضه میکنند تا توانمندی مردم در بخش ساختوساز و تولید مسکن و نیز تقاضای خرید آن افزایش یابد.
وی بابیان اینکه در سالهای 90 تا 92 اقتصاد کشور بهشدت راکد بود و به علت تورم، قدرت خرید مردم بهشدت پایین آمد میافزاید: به همین علت نقدینگیها به سمت ساختمان نیز کاهش یافت.
ترکان به وابسته بودن 58 درصد مشاغل خراسان شمالی به صنعت ساختوساز اشارهکرده و میگوید: این مصالح در کمتر استانی مشاهده میشود و این امر نشان میدهد که معیشت مردم این استان وابسته به ساختمان است و اگر کسی با ساختمان شوخی کند با معیشت مردم شوخی کرده است.
وی از استاندار خراسان شمالی خواست تدبیری اتخاذ کند تا این صنعت تکانی بخورد.
پیامدهای رکود ساختوساز
در خراسان شمالی همچون کشور بیشتر مشاغل با صنعت ساختمان ارتباط دارد و اقتصاد آن با اقتصاد این صنعت گرهخورده است؛ بنابراین رکود در این بخش ضربه مهلکی به اقتصاد است.
برخی کارشناسان معتقدند که ساختمانسازی و صنعت ساختوساز با حدود 700 شغل بهطور مستقیم و غیرمستقیم درگیر و مرتبط است در برخی از سالهای در ایران بالای 11 درصد از اشتغال در بخش صنعت ساختمان اتفاق افتاده است.
بر اساس آمار وزارت کار، تعاون رفاه اجتماعی در کارگروه اشتغال خراسان شمالی به ازای تولید هر 60 مترمربع بنای ساختمانی، برای 2.5 نفر شغل ایجاد میشود با این آمار، ناگفته مشهود است که افزایش بیکاری یکی از مهمترین محسوسترین تبعات کاهش میزان ساختوساز در کشور و البته در استان است.
در استان ما به علت افزایش عوارض ساختمانی و رکود در خریدوفروش مسکن، پیمانکاران فعال در این بخش فشار زیادی متحمل شدهاند و شاغلان نیز بیکار ماندهاند.
در وضعیتی که بازار ساختوساز راکد شده، بازار مسکن دچار رکود تولید میشود و خریدوفروش مسکن نیز بهشدت کاهش مییابد. سرمایه و نقدینگیها از بخش مسکن خارج و بهسوی سایر بخشهای اقتصادی هدایت میشود.
در این وضعیت میزان تولید مسکن کاهش مییابد. این چیزی است که بازار کنونی با آن روبهرو شده و با انباشت کاشانه دست بهگریبان شده است.
البته کاهش ساختوساز و انباشت مسکن تولیدشده در برههای از زمان سبب کاش قیمتها میشود بهطوریکه هماکنون نیز قیمت واحدهای مسکونی کاهشیافته است. قیمت مسکن مهر در استان 30 تا 40 درصد کاهشیافته است؛ اما کاهش قیمتها که با تورم و گرانی مصالح روبهرو شده به نفع بازار ساختوساز و صنعت ساختمان نیست بههرحال در وضعیت کنونی پیشبینی میشود با متضرر شدن سازندگان و کاهش تولید مسکن، احتمال جهش یکباره قیمت مسکن در سالهای آتی حتمی است.
با توجه به اینکه دستکم 60 درصد از مشاغل و حتی صنایع با ساختوساز و صنعت ساختمان در ارتباط هستند کاهش میزان ساختوساز و رکود این بازار ضربه مهلکی به فعالان در این بازار زده است.
کسانی که در این زمینه فعالیت دارند در این وضعیت ضربه خوردهاند. این امر حتی به سایر صنایع نیز اثر منفی گذاشته و ضربه مهلکی به اقتصاد نیز وارد کرده است.
انتهای پیام/ج