به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمآباد، استان لرستان باوجود داشتن شش میلیون و 500 واحد دامی، بهعنوان قطب دامی کشور محسوب میشود و رتبه نخست کشور در زمینه عشایری و در بحث آبزیان و ماهیان سرد آبی در استانهای غیر ساحلی را دارا است.
وجود ظرفیتهای بالایی دامی لرستان میتواند سبب توسعه استان شود اما تاکنون از این ظرفیت بهخوبی استفادهنشده است.
در همین زمینه با ابراهیم توکلی مدیرکل دامپزشکی لرستان که به دفتر خبرگزاری تسنیم لرستان آمده بود به گفتوگو پرداختیم.
تسنیم: چند رأس دام در استان وجود دارد؟
توکلی: چهار میلیون رأس دام سبک و حدود 200 میلیون رأس دام سنگین که در مجموع 6 میلیون و 500 هزار واحد دامی میشود که جزء 10 استان نخست کشور در این زمینه هستیم و رقم قابلتوجهی است.
بافت استان بهگونهای است که بخش عمدهای از درآمد و شغل مردم کشاورزی و دامداری است و لرستان رتبه اول کشوری در زمینه عشایری و نیز رتبه اول کشور در بحث آبزیان و ماهیان سرد آبی در استانهای غیر ساحلی رادار است.
تسنیم: بیماری رایج در دامهای استان چیست؟
توکلی: به جهت اینکه لرستان یک استان بسته و جزیرهای نیست و مبادلات زیادی بین استانهای دیگر انجام میدهد، بیماری در این استان الگویی از بیماریهای سطح کشور است به شکلی که همه بیماریها را با درصدی از تخفیف یا شدت در استان داریم.
شاید مهمترین بیماری که در سطح کشور برنامه کنترلی دارد بیماری بروسلوز در دام و یا بیماری تب مالت در انسان باشد که بیماریهای عمده و استراتژی هستند و باید کنترل شوند که خسارت اقتصادی، بهداشتی و حتی جانی را ممکن است به انسان وارد کنند.
تسنیم: دلایل عمده شیوع بیماری بروسلوز در دامها چیست؟
توکلی: بیماری بروسلوز جزء بیماریهای بومی کشور است و تقریباً در همه استانها مواردی از این بیماری وجود دارد اما لرستان به لحاظ موقعیت خاصی که دارد جزء 10 استانی است که بیشترین بروز بیماری بروسلوز یا تب مالت را داراست.
لرستان در مجاورت استانهای دیگر و دامهای عشایر پنج استان که در بخشی از سال بهطورمعمول به شکل پیاده وارد استان میشوند، قرار دارد که ممکن است این دامها واکسن بعضی بیماریها را دریافت نکرده باشند.
دامهای استان بخشی برونکوچ هستند و از مناطق استان خارج میشوند و به مناطقی مانند خوزستان میروند و زمانی که هوا گرم میشود، به مناطق خودشان برمیگردند که برخی ممکن است با دامهای دیگر و یا با مناطق آلوده در تماس باشند و آلودگی را به استان بیاورند.
از دلایل دیگر شیوع این بیماری بافت عشایری، روستایی و سنتی دامداری در لرستان است، بیش از 95 درصد از دامداریهای استان سنتی و بخشی در مناطق فوقالعاده صعبالعبور هستند که ورود به این مناطق هزینه و زمانبر است که همین عوامل سبب میشود کار رسیدگی در این مناطق سخت باشد.
در برخی دامهای قاچاق که به شکل غیرمجاز و بدون گواهینامه از دامپزشکی به استان وارد و جابهجا میشوند، مبتلابه بیماری هستند.
تسنیم: آیا از سوی سازمانهای مربوطه اطلاعرسانی و آموزش لازم در این زمینه به مردم دادهشده است؟
توکلی: متأسفانه نتوانستیم اطلاعرسانی و آموزش لازم در زمینه پیشگیری و جلوگیری از انتقال بیماری دام به انسان را بهتمامی مردم بدهیم که باید مجموعهای از دستگاههای دولتی و غیردولتی در این زمینه کمک کنند.
تسنیم: واکسینه کردن دامها در لرستان بهطور کامل انجامشده است؟
توکلی: لرستان به لحاظ اینکه بافت روستایی دارد نتوانسته پوشش صد در صد واکسیناسیون بیماری در دامها را انجام دهد، سیاست سازمان دامپزشکی با توجه به اعتبارات سازمان دامپزشکی کشور جهت کنترل این بیماری به این شکل بوده که نخست دامداریهای صنعتی و در صورت وجود اعتبار، دامهای سنتی پوشش داده میشوند.
باوجود اینکه تعهدات امسال برای یکمیلیون رأس واکسیناسیون دام سبک بوده و در مقایسه بادام سنگین پوششمان صد درصد بوده است اما در زمینه دام سنگین (گاو و گوساله) نزدیک به چهار میلیون رأس داریم که هنوز تا به پوشش صد درصد فاصلهداریم و حداقل باید پوششمان را دو برابر بالاتر ببریم.
تسنیم: چه میزان اعتبار برای واکسیناسیون دامها در نظر گرفتهشده است؟
توکلی: اعتباری که در نظر گرفتهشده بهاندازه یکمیلیون رأس دام و 700 میلیون تومان برای بیماریهای مشترک بوده است و با داشتن پنج پروژه در استان، این اعتبار نسبت به کاری که ما باید انجام دهیم، خیلی کم است.
تسنیم: برای این کار چه میزان اعتبار نیاز است؟
توکلی: برای اینکه بتوانیم تمام دامهای سبک را برعلیه بیماری بروسلوز واکسینه کنیم، نیاز به یک میلیارد و 500 میلیون تومان اعتبار است اما اگر بخواهیم در کنار واکسیناسیون بیماری را بهسرعت کنترل کنیم، بایستی تمام دامها را تست کنیم و در صورت مثبت بودن، کشتار کنیم.
در استان فقط برای دامهای سنگین تست کشتار انجام میگیرد اما در دامهای سبک تست کشتار انجام نمیشود، اگر بخواهیم در یک پروسه طولانی بیماری دامها را کنترل کنیم، باید در کنار واکسیناسیون تست کشتار را انجام دهیم که در این صورت حدود 50 میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
تسنیم: چه اقدامی برای کنترل بیماری هاری در استان لرستان انجام شده است؟
توکلی: بیماری هاری در سگ، جوندگان و طیف وسیعی از پستانداران وجود دارد، کار مهمی که باید انجام دهیم این است که سگها را واکسینه کنیم تا از بروز این بیماری جلوگیری شود.
سگهایی را که صاحب دارند، سازمان دامپزشکی واکسینه میکند و امسال حدود هفت هزار قلاده سگ اهلی را واکسینه کردیم اما وظیفه جمعآوری سگهای ولگرد بر عهده شهرداری و دهیاریها است.
تسنیم: بودجه امسال دامپزشکی استان جوابگوی نیازهای دامی لرستان است؟
توکلی: کل اعتباراتی که برای پروژههای مانند کنترل بیماریهای مشترک بین دام و انسان، مبارزه با بیماریهای انگلی، مبارزه با بیماری آبزیان، بیماری تب مالت که هرساله تکرار میشوند، همین 700 میلیون تومان بوده درحالیکه حدود پنج برابر این پول نیاز است.
تسنیم: با توجه به اینکه روستاییان بیشتر مورد تهاجم بیماریهای دامی هستند چه راهکاری برای پیشگیری انجامشده است؟
توکلی: برای تمامی مدرسان بهداشتی و مربیان سلامت، کلاس آموزشی بهنام سفیران سلامت برگزار کردیم که در این راستا حدود چهارهزار و 850 دانشآموز و یک هزار و 700 مربی امسال آموزش دیدند.
تسنیم: با توجه به اینکه بخش خصوصی در تمام زمینهها ورود پیداکرده، در زمینه دامپزشکی حضور بخش خصوصی چطور بوده است؟
توکلی: بخش خصوصی در زمینه دامپزشکی ورود داشته و دهه فجر امسال با همکاری بخش خصوصی تمام دامهای عشایر را برعلیه بیماری تب مالت و آبله واکسیناسیون میکنیم که این کار قرار است در یک مقطع یکماهه با 50 نفر واکسیناتور در قالب 15 اکیپ انجام شود.
تسنیم: وضعیت کشتارگاههای استان از لحاظ کیفی با مشکلاتی روبهرو هستند. چه برنامهای برای حل این مشکلات است؟
توکلی: در استان هشت کشتارگاه طیور به شکل صنعتی داریم اما این کشتارگاهها نواقصی دارند و با توجه به اینکه کشور به سمت صادرات مرغ کشتاری میرود، چنانچه در این عرصه وارد شویم باید در این رقابت بتوانیم کد IR بگیریم که گرفتن آن مستلزم داشتن شرایطی است که در حال حاضر این شرایط را نداریم.
در استان 11 کشتارگاه داریم که هشت تا از آنها فعال و بقیه غیرفعال هستند، ناظر بهداشتی کشتارگاهها در بخش خصوصی فعال است که زیر نظر دامپزشکی کار میکنند.
ناظرین شرعی و روحانیون مجرب زیر نظر دامپزشکی و حوزه نماینده ولیفقیه در دامپزشکی و سازمان جهاد کشاورزی فعالیت و بحثهای شرعی را نظارت میکنند.
در راستای تعداد کشتارگاه مشکل نداریم ولی از لحاظ کیفی مشکلاتی وجود دارد که درصدد هستیم بهتدریج کیفیت را افزایش دهیم تا بتوانیم حداقل دو کد IR دریافت کنیم و صادرات خارج از کشور را داشته باشیم.
در استان هشت کشتارگاه دام داریم که دوتا صنعتی، سه تا نیمهصنعتی و سه تا سنتی است که ازلحاظ کمی خوب است و تلاش میکنیم کشتارگاههای سنتی را به کشتارگاه نیمهصنعتی تبدیل و کشتارگاههای نیمهصنعتی را به کشتارگاه صنعتی تبدیل کنیم.
تسنیم: برنامهای برای تبدیل کشتارگاههای سنتی به صنعتی ندارید؟
توکلی: سیاست دولت بر این است که کشتارگاههای سنتی به صنعتی تبدیل شوند، به سرمایهگذار بخش خصوصی فراخوان زده میشود که در این زمینه سرمایهگذاری کند، دامپزشکی این قول را میدهد که اگر در یک منطقه کشتارگاه صنعتی تأسیس شود، کشتارگاههای سنتی را تعطیل میکنیم.در شهرستان دورود سرمایهگذار پیداشده و استارت کار زدهشده و انشاءالله کار انجام میشود.
کشتارگاه بروجرد نیمهصنعتی است که با پیگیریهای انجامشده، صنعتی میشود و اتاق پیش سرد آن ساختهشده است و چند روز دیگر شروع به کار میکند.
تسنیم: کدام شهرستانها کشتارگاه کاملاً سنتی دارند؟
توکلی: کشتارگاه شهرستانهای دورود، پلدختر ازنا به شکل سنتی است.
تسنیم: امکانات لازم جهت بستهبندی گوشت و مرغ برای نگهداری در طولانیمدت در استان وجود دارد؟
توکلی: همه کشتارگاهها، مرغ گرم را در کیسههای پلاستیکی آرم دار بستهبندی میکنند که تحت نظارت دامپزشکی است اما در زمینه قطعهبندی باید کشتارگاه مجهز و استاندارد لازم را داشته باشد که هنوز این کار در استان انجامنشده است.
در کشتارگاههای سطح استان سردخانه داریم، در حال حاضر بعضی از کشتارگاهها مرغ را برای پشتیبانی تولیدات دامی تولید میکنند و در سردخانه میگذارند و دمای لاشه که به 18- درجه رسید، تحویل پشتیبانی امور دام میدهند.
تسنیم: کشتارگاه خرمآباد سالن پیش سرد ندارد و این امر در تشخیص بیماری تب مالت ایجاد مشکل کرده است چه برنامهای برای ایجاد سالن پیش سرد دارید؟
توکلی: تفاوتی که کشتارگاه صنعتی و نیمهصنعتی با کشتارگاه سنتی دارد اتاق پیش سرد است، دمای اتاق پیش سرد بین صفرتا چهار درجه سانتیگراد و رطوبت مناسب برای نگهداری 24 تا 48 ساعت لاشه و آلایشهای دام را دارد و در طول این مدت گلیکوژن موجود در عضلات یا آلایشها تبدیل به اسیدلاکتیک میشود و PH گوشت و آلایشهای آن اسیدی میشود.
در PH اسیدی اگر میکروب یا ویروسی در گوشت یا آلایشها باشد بهطورمعمول از بین میرود بهویژه در بیماریهایی مانند هاری، تب خونریزی دهنده، کریمه کنگو و تب مالت که ممکن است بیماری در لاشه تشخیص داده نشود در چنین مواردی اطمینان حاصل میکنیم با نگهداری لاشه در اتاق پیش سرد این گوشت فاقد عامل بیماری است.
تسنیم: میزان صادرات گوشتی استان چقدر است؟
توکلی: بله تاکنون بیش از 51 هزار دام سبک و حدود 850 رأس دام سنگین صادر کردیم که بهطور عمده به کشورهای حاشیه خلیجفارس مانند عمارات، قطر، کویت و عراق صادرات شدهاند.
تسنیم: تولید مرغ سبز امسال در لرستان چقدر بوده است؟
توکلی: مرغ سبز گامی برای کیفی کردن فرآوردههای گوشتی است، سازمان دامپزشکی دستورالعملی تحت عنوان تضمینی کردن کیفی فرآوردههای دامی دارد.
ابلاغیه جدیدی که به سازمان دامپزشکی دادهشده این است که در تمام استانها مرغهای تولیدی قبل از اینکه روانه کشتارگاه شوند و گواهی بهداشتی بگیرند آزمایش آنتیبیوتیک شوند.
در جلسهای که با اتحادیه و تعاونیهای مرغداران و کشتارگاهها در سطح استان داشتیم، مقرر شد در قدم اول اطلاعرسانی کنیم و آموزش دهیم تا بتوانیم امسال طرح مرغ سبز را اجرایی کنیم.
مرغ سبز یعنی از ابتدای دوره آموزش تا آخر دوره پرورش از آنتیبیوتیک استفاده نشود اما طرح جدیدی که میخواهیم اجرا کنیم این است که از یک هفته تا 10 روز آخر پرورش که مرغ را به کشتارگاه میدهیم، از آنتیبیوتیک استفاده نشود.
بیشتر آنتیبیوتیکها بین هفتتا 10 روز در لاشه ماندگاری دارند ولی اگر بعد از 10 روز آزمایش شوند دیگر آنتیبیوتیک در لاشه نیست.
تسنیم: سخن پایانی
توکلی: رسانهها میتوانند بهعنوان یک بازوی توانمند برای تمام دستگاههای اجرایی بهویژه مجموعه دامپزشکی باشند، سازمان دامپزشکی وسعت و تنوع کاری زیادی دارد و بهنوعی ارتباط مستقیم با مردم دارد.
مسئولان خود را در قبال مجموعه دامپزشکی مسئول بدانند و با توجه به اینکه مردم در سه نوبت سر سفره دامپزشکی هستند، در برخی مسائل از مردم کمک میطلبیم مانند بحث اتاق پیش سرد که از مردم میخواهیم در این زمینه مطالبه کنند، اگر این امر اتفاق بیفتد، مصرفکننده منتفع میشود.
مصاحبه از فاطمه بیرانوند
انتهای پیام/ج