به گزارش خبرگزاری تسنیم، محسن مهدیان در یادداشت روزنامه خراسان با عنوان «قاچاقچیان مواد مخدر در ایران با مادرشان زندگی می کنند!» می نویسد:
1 - اخیرا یک خبرگزاری، آمار تاثربرانگیزی از وضعیت مواد مخدر در کشور منتشر کرده است. ابعاد این گزارش آماری و مستند و رسمی بسیار تکان دهنده است.
مطابق این گزارش که توسط معاونت وزارت کار و رفاه اجتماعی تهیه شده است؛ روزانه 70 نفر به آمار معتادان کشور اضافه می شود و سن اعتیاد حدود 4 سال کاهش و به 20 سال رسیده است. سالیانه 500 تن مواد مخدر در کشور مصرف می شود. از سویی مصرف مواد مخدر صنعتی از نیم درصد در سال 84 به 26 درصد رسیده است. همچنین 65 درصد جرایم کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم به مسئله مواد مخدر مرتبط است. این آمار در حالی است که بنا براین گزارش، آمار دستگیری ها کاهش معنادار داشته است و نکته مهم و نگران کننده گزارش نیز در همین بخش عملکرد نظارتی و کاهش دستگیری هاست.
به مستند این گزارش، آمار دستگیرشدگان در سال 92 نسبت به سال 87، 25 درصد کاهش یافته است اما اهمیت ماجرا و نکته قابل تاسف تنها کاهش آمار نیست. تحلیل ترکیب دستگیر شدگان اهمیت بیشتری دارد.
مطابق این گزارش از مجموع 230 هزار دستگیر شده، تنها 5.2 درصد قاچاقچی و عامل اصلی محسوب می شوند و 26.1 درصد توزیع کننده، 10.5 درصد حمل کننده، 41.9 درصد نگهدارنده و 15.1 درصد مصرف کننده مواد مخدر هستند. به تعبیر دیگر بیشترین برخورد قضایی با توزیع کننده و نگهدارنده و افراد واسطه و میانی صورت گرفته است. جالب اینکه همین آمار در برخورد با دانه درشت های مواد مخدر، در سال 91 نسبت به دوره مشابه 25 درصد کاهش داشته است. به این ترتیب بیشترین برخورد قضایی با دلالان خیابانی صورت گرفته است و یقه سفید های این بازار کمتر در معرض تهدید بوده اند.
2 - کتابی وجود دارد به نام "اقتصاد ناهنجاری های پنهان اجتماعی". نویسندگان این کتاب دو نفر به نام های استیون لویت و استیون دابنر هستند که یکی اقتصاد دان و دیگری روزنامه نگار است. این کتاب، آسیب های اجتماعی را با نگاهی اقتصادی و از زاویه "ولنگاری های اقتصاد بازار" مورد ارزیابی قرار داده است. کتاب از این جهت که بین رشته ای و مسئله محور است، بسیار خواندنی است. ویژگی ممتاز این کتاب ترکیب یک اقتصاد دان و یک روزنامه نگار به عنوان نویسندگان آن است که باعث شده است مسائل آکادمیک به شکل بین رشته ای و البته مصداقی مورد توجه قرار گیرد.عنوان فصلی از کتاب این است؛ "چرا قاچاقچیان مواد مخدر با مادرانشان زندگی می کنند." نویسندگان کتاب توضیح می دهند که در یک زمان مشخص، در بخش جنوبی شیکاگو به دلیل نظارت پایین دولتی، آنقدر ریسک تجارت مواد مخدر پایین آمده بود که عده زیادی وارد این بازار شدند. به همین دلیل بجز گانگسترهای سیاه که سود بالایی داشتند و تعدادشان نیز بسیار اندک بود باقی فعالان این بازار در حد یک شرکت اقتصادی دست پایین، مواجب داشتند تا آنجا که درآمدشان برای تشکیل یک زندگی ساده و جدا شدن از خانواده کفاف نمی داد و اکثرا در خانه مادریشان زندگی می کردند. نکته تمثیلی داستان اینجا است که یک راه ارزیابی عملکرد دستگاه نظارتی این است که ببینند فعالان این بازار، دانه درشت ها و مافیا هستند و یا خرده پاهای حاشیه ای و دلال ها. وقتی نظارت نباشد، بازار سوداگری به صورت مافیایی شکل نمی گیرد و افراد سودجو اما معمولی بازارگردان می شوند و البته سود حاشیه ای این بازار نیز کاهش می یابد.
سود تجارت مواد مخدر در ایران ناشی از فعالیت پیچیده مافیا نیست. چه آنکه اگر این بود دسترسی به مواد مخدر بسیار سخت و زمان دار می شد. تشکیل مافیا زمانی است که مکانیزم های نظارتی حاکمیت آنچنان موثر باشد که برای عبور از آن لازم باشد گروه های "مافیایی -اختاپوسی متصل به یقه سفید ها" شکل بگیرد. آمار اخیر مبارزه با مواد مخدر نشان می دهد بازار مواد مخدر در ایران به دست مافیا نیست. چراکه دسترسی آسان و عدم قاطعیت در عدلیه، باعث شده است ریسک این تجارت بسیار پایین و هزینه این فساد در کشور ما کمتر از آن باشد که به تشکیل مافیای تو در تو و پیچیده نیاز باشد. چه بسا قاچاق، شغل دوم و اوقات فراغت دله دزد ها و کف بین ها و قداره کش های محل شده باشد. به همین دلیل است که آمار دستگیری قاچاقچیان اصلی مواد مخدر در کشور کاهش داشته است و بیشتر تمرکز نهادهای انتظامی در برخورد با ساقیان خیابانی مواد مخدر است. لذا بنا بر تمثیل نویسندگان کتاب"اقتصاد ناهنجاری های پنهان اجتماعی" عاملان توزیع مواد مخدر در ایران نیز همچنان با مادرانشان زندگی می کنند.
انتهای پیام/