به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمآباد، پل شاپوری یا پل شکسته تنها پل تمام سنگی در دنیا است که در قسمت جنوبی شهر خرمآباد واقعشده و عامل ارتباط غرب استان (طرهان) با شرق و از آنجا به خوزستان و تیسفون (پایتخت ساسانیان) بوده و احتمالاً برای توزیع آب نیز مورد بهرهبرداری قرار میگرفته است.
طول این پل 312 متر و ارتفاع آن 10.75 متر است که از 28 چشمه طاق و 27 پایه تشکیلشده و سطح هر پایه 61 متر و فاصله بین دوپایه 7.5 متر است.
هماکنون پنج چشمه طاق پل سالم بوده و مابقی براثر عوامل طبیعی تخریبشده است. چشمه طاقهای پل بهصورت جناقی ساختهشده و سبکسازی پل در قسمت طولی پل در زیر روگذر پل صورت گرفته است و پایههای پل و موجشکنهای آن بهصورت لوزی ششضلعی از سنگ ساختهشده است.
پل شاپوری متعلق به دوره ساسانی
مصالح پل را سنگهای قلوه رودخانهای و لاشهسنگ در چشمه طاقها و از سنگهای پاکتراش در قسمت پایهها استفادهشده است. کف پل سنگفرش و از نوع سنگ بلوک قرمز است که در اثر فرسایش آب از صورت کادر بودن خارجشده است.
این پل عظیم و دیدنی مربوط به دوره ساسانی و به شماره 1058 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
متأسفانه تاکنون هیچ حرکتی برای ایجاد زیرساختهای لازم بهمنظور جذب گردشگران و علاقهمندان به آثار باستانی در محل این پل تاریخی شکل نگرفته است و به دلیل غفلت متولیان امر مردم منطقه را از برکات وجود این اثر تاریخی بینصیب کرده است.
پل شاهپوری ازلحاظ پلان و مصالح قابلمقایسه با پل کشکان است و از نظر ساختار معماری شباهت زیادی به پل سی پله رودخانه سیمره دارد، این پل بیش از 19 چشمه طاق جناقی شکل داشته که در حال حاضر فقط پنج چشمه طاق از آن برجایمانده است.
نابود شدن 14 چشمه طاق پل شاپوری
در حال حاضر بخش عمدهای از ساختمان پل ویرانشده است، پایههای پل و موجشکنهای آن به شکل لوزی ششضلعی از سنگ ساختهشده که براثر فرسایش آبپایههای این پل زوایای خود را ازدستداده است.
11 پایه بخش شرقی پل بر بستر رودخانه قرارگرفته و 13 پایه دیگر آن در مقابل جریان اصلی رودخانه قرار دارد و در هر دو جهت دارای موجشکنهای مثلثی شکل است.
پل شاپوری تنها پلی است در دنیا که فقط از سنگ و ساروج ساختهشده و طاقهای این بنا از قلوهسنگها و لاشهسنگهای رودخانهای ساختهشده است.
متأسفانه با معماریهای غیراصولی که سالهای اخیر روی این پل انجامگرفته المانهای تاریخی رعایت نشده درواقع این بنای تاریخی به شکل امروزی درآمده است.
وجود آثار تاریخی در هر شهری زمینهسازی برای ورود گردشگران است اما بیتوجهی به این آثار ارزشمند سبب شده در اطراف این پل زبالهها و نخالههای ساختمانی هر گردشگری را از تماشای این بنای تاریخی دل سرد کند.
پل شاپوری در محاصره ساختوسازها
مرتضی رحمتی کارشناس میراث فرهنگی در رابطه با مشکلات پل شاپوری اظهار داشت: آنچه که در مورد این پل باید مدنظر قرار گیرد حریم آن است باید حریمی که از طرف میراث فرهنگی برای آن تعریفشده بهدرستی اعمال گردد و بر اساس حریم تعیینشده کاربریهای آن مشخص شود.
کارشناس میراث فرهنگی عنوان کرد: در چند سال گذشته ساختوسازهای بیش از اندازه در اطراف این پل انجامگرفته که این بنا را در یک مکان پاییندست فرونشانده است.
وی بیان کرد: چنانچه ساختوسازها افزایش یابند این بنا بیشتر به سطح زمین فرو میرود.
کارشناس میراث فرهنگی تصریح کرد: وجود نخالههای ساختمانی، زبالهها و برخی مواد زائد دیگر در اطراف این بنای تاریخی نمای زشتی ایجاد کرده که آزادسازی حریم آن باید هر چه سریعتر موردتوجه قرار گیرد.
رحمتی خاطرنشان کرد: متأسفانه در حال حاضر از طرف شهرداری که متولی این امر است هیچگونه اقدامی برای نگهداری از حریم این بنا انجام نگرفته است.
مرمتهای غیراصولی عامل تخریب پل شاپوری
وی گفت: تا زمانی که شهرداری این بنا و حریم آن را در اولویت کاری خود قرار ندهد وضعیت تأسفبار آن ادامه دارد.
عبدالرضا مهاجری نژاد مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری لرستان نیز در گفتوگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: کار مرمت پلهای تاریخی لرستان با اختصاص دادن اعتبار در دستور کار است و با تجمیع اعتبارات هرسال اقدام به مرمت یکی از پلهای تاریخی این استان میشود.
وی در رابطه با مرمتهای غیراصولی که در سالهای گذشته روی پل شاپوری انجامشده است افزود: متأسفانه در کار مرمت بناهای تاریخی اختلافسلیقه بین کارشناسان وجود دارد و همین امر سبب میشود کار به شکل اصولی و فنی انجام نشود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری لرستان عنوان کرد: باید کارشناسان سایر بناهای تاریخی نظارت لازم را در زمینه مرمت این آثار به کار ببرند تا شاهد بازسازیهای غیراصولی بناها نباشیم.
وی بیان کرد: امسال قرارداد مرمت پنج پل تاریخی کشکان، شاپوری، کلهر، کاکا رضا و پلدختر بستهشده که هرسال یک پل بهطور کامل مرمت میشود.
گزارش از فاطمه بیرانوند
انتهای پیام/ج