قلعه ها وغارهای مشهور و زیبا، قدیمی ترین مساجد و عمارت ها، دریاچه های زیبای طبیعی، زیباترین کاروان سراها، بازار، امامزاده، خانه قدیمی، دروازه ، آب انبار، مسجد، کاخ موزه، جاذبه های غنی ژئوتوریستی به منظور گردشگری علمی، قدیمی ترین قلعه ها و پل های عمرانی، رودخانه های متعدد و پرآب، چشمه های متعدد آب گرم جهت توریسم درمانی وتفریحی و دهها جاذبه اجتماعی و فرهنگی دیگر از جاذبه های گردشگری استان قزوین است که در کنار رونق تاریخی، اقتصادی و تجاری منطقه یکی از مهم ترین مناطق ایران را به وجود آورده است.
ایام نوروز فرصت مناسبی است تا ضمن بازدید از این بناها و چشم اندازهای طبیعی استان قزوین ضمن آشنایی با میراث کهن این سرزمین اوقات با نشاطی را در تعطیلات برای هموطنان فراهم شود.
امام زاده حسین(ع)
بقعه متبرک شاهزاده حسین، فرزند امام رضا (ع) متوفی به سال 201 ه. ق. یکی از زیارتگاه های مهم قزوین است که از قرن سوم همواره مورد توجه مردم واقع شده است. بنای باشکوه این امام زاده در حمله مغول و کشمکش های دوره صفوی آسیب کلی دید که بازسازی گردید.
به غیر از ضریح نفیس چوبی که از شاهکارهای بی نظری منبت کاری سال 806 ه. ق. باقی مانده، بقیه بنا از آثار دوره شاه طهماسب، شاه صفی و ناصرالدین شاه است. صحن این امام زاده دارای دو در ورودی اصلی در شمال و جنوب و دو در فرعی در شرق و غرب بنا است.
آستانه سردر شمالی، توسط سعدالسلطنه فرماندار قزوین در زمان ناصرالدین شاه بازسازی شده و نقوش هندسی، تزئینات کاشی کاری، درهای بلند و شش مناره کوچک بر فراز آن تشخص ویژه ای به بنا بخشیده است. صحن بزرگ امام زاده که با 52 ایوانچه گرداگرد بقعه را فرا گرفته نمونه اعلای هنر کاشی کاری و معماری دوره قاجار است.
قلعه الموت
قلعه الموت یکی از قلعه‌های منحصربه‌فرد تاریخی در ایران است. دژ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان(قصر خان) و بر فراز صخره‌ای به ارتفاع 2163 متر از سطح دریا که بلندی صخره از زمین‌های پیرامون خود 200 متر و گسترده دژ 20000 مترمربع می‌باشد قرار دارد. این کوه از نرمه گردن (میانه نرمه‌لات و گرمارود) شروع شده و به طرف مغرب ادامه پیدا کرده و صخره‌های پیرامون قلعه که رنگ سرخ و خاکستری دارند، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شده‌اند. پیرامون دژ از هر چهار سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است و کوه هودکان با فاصله‌ای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. این قلعه از جاذبه‌های گردشگری الموت محسوب می‌شود.
عمارت باغ سپهدار قزوین
عمارت باغ سپهدار قزوین، منسوب به محمد ولی خان تنکابنی ملقب به سپهدار اعظم، شخصیت معروف دوره قاجاریه است. این بنا ملهم از عمارت کلاه فرنگی (کاخ چهلستون) و مهمانخانه بزرگ قزوین بنا شده و تاریخ احداث آن را می‌توان به سال‌های 1323 تا 1327 هجری قمری نسبت داد. عمارت باغ سپهدار مربوط به اواخر دوره قاجاریه است و در انتهای خیابان فلسطین غربی واقع شده که در سال 1335 مرمت شده و در اختیار اداره کشاورزی قرار گرفت و بعد در زمره آثار ملی به ثبت رسید و هم اکنون به صورت موزه کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است.
آب انبار سردار
آب انبار سردار بزرگترین آب انبار تک گنبدی ایران است که در سال 1227 هجری قمری در محله راه ری شهر قزوین ساخته شد. این بنای گنبددار که نمونه‌ای شاخص و منحصر به فرد در ایران بشمار می‌رود، دارای گنبدی رفیع و آجری می باشد که نورگیرهایی بر بدنه آجری آن تعبیه شده است.
بانیان احداث این آب انبار، دو برادر به نام "محمدحسن خان و محمدحسین خان"، از امرا و سرداران زمان فتحعلی شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه بودند. این آب انبار یک نظام بزرگ و جالب از آبرسانی شهری محسوب می‌شود که حجم مخزن آن بالغ بر سه هزار مترمکعب است.
کلیسای کانتور
حیاط کلیسا دارای آجرفرش است که در محوطه آن سنگ قبرهایی به چشم میخورد که یکی آز آنها متعلق به یک خلبان روسی است.
آرامگاه حمدالله مستوفی
آرامگاه حمدالله مستوفی به سبک معماری آذری بنا شده است.
این مقبره مربوط به دوره ایلخانی به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده که بنای آرامگاه برج آجری کوچکی متعلق به قرن هشتم قمری است که نمای بنا آجری و مطابق سبک ایلخانی دارای بندهای مهری است، گنبد مخروطی نیز پیشتر آجری بوده که در دوره‌های بعد کاشی کاری شده و مقرنس‌سازی دور تا دور دایره پایین گنبد تعمیر شده است.
آب انبار مسجد جامع
آب انبار مسجد جامع قزوین مربوط به دوره صفویه و یکی از آب انبارهای قدیمی و بزرگ قزوین است که در اواخر سدهٔ یازدهم هجری توسط علی خان نامی از امرای لشکری دوران شاه سلیمان صفوی ساخته شده‌است. این آب انبار در خیابان سپه، قدیمی‌ترین خیابان ایران، در جلوخان مسجد جامع کبیر سر کوچه واقع شده و کتیبه‌ای از سنگ مرمر به خط نستعلیق دارد که تاریخ 1093 ه.ق روی آن ذکر شده است. راه شیرآب انبار سی و هفت پله سنگی داشته و دیواره‌های آب انبار به قطر 40/2 متر از جنس شفته آهک می‌باشد و مخزن آن گنجایش 1800 متر مکعب آب را دارد.
حسینیه امینی ها
خانه و حسینیه امینی‌ها، از خانه‌های زیبا و اعیانی قزوین است که توسط حاج محمد رضا امینی از اعیان تجار قزوین در مغرب رودخانه دزج ساخته شد که بعدها در زمان پهلوی اول رودخانه پر شده و خیابات مولوی به جای آن احداث شد. این ساختمان در سال 1275 هجری قمری بنا شده و در میان بنا سه تالار ساخته شده که امتداد آنها به موازات یکدیگر از شرق به غرب است و میان دو حیاط شمالی و جنوبی قرار دارد.
خیابان سپه
خیابان سپه قزوین نخستین خیابان طراحی‌شده ایران است که در دوره صفوی در زمان پایتختی قزوین احداث شد. در سال 1387 رسما به عنوان اولین خیابان ایران در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. این خیابان را شاه طهماسب صفوی در شمال محله شهرستان قدیم یا حصار شاپور، همزمان با ایجاد جعفرآباد یعنی عمارت و خانه‌های دو طرف این خیابان و باغ سعادت آباد و عمارت دولتخانه و حرمسرا و باغ‌های شرقی و غربی عمارات مذکور احداث کرده‌است.
خیابان سپه قزوین به عنوان نخستین فضای شهری که ماهیتی متفاوت از میدان ها و میدانچه ها و یا گذرهای ارگانیک فاقد طراحی داشته و بیشتر به عنوان مسیری مستقیم و طراحی شده برای رفت و آمد شباهت داشت، شناخته می شود. این محور در دوره صفوی و در دوره پایتختی شهر قزوین از محل سردر عالی‌قاپو تا موضع تقریبی مقابل مسجدجامع احداث شده که پس از آن با انتقال پایتخت به اصفهان نمونه تکامل یافته تر آن در این شهر و با عنوان چهارباغ احداث شد.
سردر عالی قاپو
سر در عالی قاپو یکی از هفت دروازه باغ صفوی بوده است. این سردر در زمان شاه طهماسب ساخته و در زمان شاه عباس دچار تغییراتی شد که از جمله این تغییرات می‌توان به کوچکتر شدن طاق ورودی‌ها اشاره کرد. در زمان قدیم، در مقابل این سردر خیابان سپه،اولین خیابان ایران قرار داشته و می‌توان تصور کرد که رفت و آمد و هیاهوی بسیاری در مقابل این سر در وجود داشته است. این بنا خشتی است و بر روی پی سنگی قرار دارد.
کاخ چهلستون
کاخ چهلستون (عمارت کلاه فرنگی) به دستور شاه طهماسب ساخته شد و از مهمترین بناهای این مجموعه و شهر قزوین بشمار می‌آید. این عمارت بین باغی با درختان بلند و فضایی سر سبز قرار گرفته که در حال حاضر سبزه میدان نام دارد و محل تفریح و گذران اوقات فراغت مردم قزوین است. این بنا با تقلید از بناهای تبریز و استفاده از مکتب اصفهانی ساخته شده است و با توجه به عمارتهای تبریز، شاه دستور داد این بنا را نیز مزین به نقاشی کنندتا تداعی کننده کاخهای تبریز باشد؛درنتیجه بهترین و زبده ترین نقاشان جمع شدند و چهلستون را به نقاشی‌هایی با مضامین قصه‌های شیرین و فرهاد، لیلی و مجنون، صحنه‌های رزم و مسابقات چوگان و شکار مزین کردند که امروزه از مهمترین ویژگی‌های این کاخ همین نقاشی‌های دیواری است.
این بنا در حال حاضر، به عنوان موزه خوشنویسی قزوین محل نگهداری آثاری ارزشمند از خطاطی‌ها و کتابهای قدیمی است.
بقعه پیغمبریه
این بقعه آرامگاه چهار تن از پیامبران مسیحی به نامهای سلام، سلوم، القیا، سهولی می‌باشد علاوه بر این پیامبران امامزاده صالح بن حسن نیز در این مکان مدفون است و همچنان دایر و محل زیارت مریدان آنان است.
مدرسه امید
مدرسه امید اولین مدرسه نوین ساخته شده در قزوین است که به دوره پهلوی مربوط می شود و در خیابان سپه، جنب سر درعالی قاپو قرار دارد. در آبان ماه سال 1391، این مدرسه به عنوان مرکز اسناد و کتابخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین معین گشت و با نام کتابخانه دکتر دبیر سیاقی و مرکز اسناد مدرسه امید نامگذاری شد.
عمارت سردار مفخم قزوین
عمارت سردار مفخم که در گذشته به عنوان مدرسه امیرکبیر و امروزه به عنوان خانه فرهنگ امیر کبیر شناخته می‌شود توسط شاهزاده اکبر میرزا ملقب به سردار مفخم یا بشارت السلطنه بنا شده که وی وکیل (نماینده) قزوین در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس مشروطه بود. عمارت سردار مفخم تحت تاثیر معماری پایتخت ساخته شده و به نوعی متعلق به زمان انتقال معماری قاجاریه به پهلوی در قزوین است. نکته قابل توجه بنا پلکان مجلل آن است که در مرکز آن ساخته شده است. این پلکان درست در مقابل سرسرای ورودی قرار داشته و پس از رسیدن به پاگردی وسیع، دو شاخه شده و راه به طبقه فوقانی می برد.
دروازه درب کوشک
یکی از کهن ترین دروازه های شهر قزوین است که به سوی الموت، رودبار و کوشک ها و شکارگاه های شمال قزوین باز می شده است و دارای یک ورودی با قوس و کلیل و نیم دایره است. شهر قزوین در گذشته 9 دروازه به نام های درب کوشک (در شمال شرقی)، دروازه شیخ آباد در خیابان سعدی (در شمال غربی)، دروازه رشت، دروازه مغلاوک یا دروازه همدان (در جنوب غربی)، دروازه خندق بار، دروازه ساوالان، دروازه راه ری، دروازه تهران، دروازه پنبه ریسه (در شرق خیابان طالقانی فعلی) داشته است که امروزه از آن میان، تنها دو دروازه درب کوشک و تهران قدیم باقی مانده اند.
بازار قزوین
مجموعه بازار قزوین با معماری جالب و قدیمی خود، یکی از مکان‌های دیدنی شهر قزوین است. سابقه بازار در قزوین به یکهزار سال می رسد و با گذشت زمان این بازار تا دوره صفوی رشد می‌کند و در این دوره با انتخاب قزوین به‌عنوان پایتخت ایران و پس از آن با احداث طرح‌های قابل توجهی در دورهٔ قاجار مانند سرای سعدالسلطنه در همجواری بازار به علت قرار گرفتن شهر قزوین در محور ارتباطی پایتخت به‌غرب و شمال ایران ارزش فوق‌العاده‌ای به‌آن داده می شود، اما مجموعه بازار کنونی به دوره صفویه نسبت داده می‌شود و بخش اعظم بناهای کنونی آن در دوران قاجار ساخته شده است.
مهمترین فضاهای بازار قزوین شامل مسجدالنبی، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی، تیمچه های روباز و سر پوشیده از جمله درویش مهدی، حاج محمد تقی و راستهٔ قیصریه است.
منابع: ایران / مهر / آنوبانینی
انتهای پیام/
