«جاذبه‌های گردشگری زنجان» از ماهنشان تا مسجد جامع زنجان


خبرگزاری تسنیم: شهر زنجان از جمله شهرهای تاریخی کشور محسوب می شود که به لحاظ قرار گرفتن در مسیر تردد مرکز به شمالغرب و غرب کشور قرار دارد این موقعیت موجب شده شهر زنجان در مسیر تحولات مختلف سیاسی و اجتماعی از وجود آثار و ابنیه تاریخی متعدد برخوردار باشد.

 

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، استان زنجان که از آن به عنوان فلات زنجان نیز نام برده می شود در قسمت مرکزی و شمال غرب کشور، با وسعت حدود22  هزار و 164 کیلومتر مربع یعنی حدود 1/34 درصد از مساحت کل کشور، واقع شده است. این استان از شمال به شهرستان خلخال و شهرستان رودبار، از شمال شرقی به استان گیلان، از شرق به استان قزوین، از جنوب به استان همدان، از جنوب غربی به شهرستان بیجار، از غرب به شهرستان تکاب و از شمال غرب به شهرستان های میانه و هشترود محدود می شود. مرکز این استان، شهر زنجان و شهرهای مهم آن عبارتند از: ابهر، ایجرود، خرم دره، خدابنده، طارم و ماهنشان.

                           
 
غذاهای محلی
آش گندم، آش ترش، آش شیر، خورش شش انداز، قاتق لش، چکدرمه، پلاو، دوغزاماج، یاغ چوربا، قوروت آشو.

سوغات 

صنایع دستی از جمله مهم ترین سوغاتی های استان زنجان به شمار می آید که عبارتند از: انواع چاقو مثل قلم تراش، جیبی، دسته ملیله ، کارد آشپزخانه، انواع پایه های استکانی، سینی، چنگال و قاشق غذاخوری و چای خوری، کاسه ، گلدان، قاب عکس ملیله ای، چارق، فرش و گلیم دستی. از کارهای دستی بومی دیگر ساخت وسایل نقره ای و به ندرت طلایی به صورت ملیله کاری است.
 
 
 

جاذبه های طبیعی - گردشگری

 

  ابهر : غارهای داش کسن، غار تاریخی علی بلاغی، غار تاریخی اولنگ، طبیعت روستای ویر، طبیعت صخره ای قروه
 
     

خدابنده : دامنه کوه زرند قیدار، چشمه آب گرم گرماب، حاشیه رودخانه سجاس رود، حاشیه رودخانه خر رود، طبیعت ییلاقی گرماب، غار کتله خور

 

زنجان : رودخانه قزل اوزن، دریاچه مصنوعی شور گل، قندقلو، همایون و قره چریان، پیست اسکی پاپایی، قله قراول پاپایی، قله چله خانه، چشمه آب گرم آرکوین، چشمه آب گرم ابدال، مناطق حفاظت شده شهرین و انگوران، مناطق حفاظت شده سرخ آباد طارم، غار شاه نشین طارم، غار کتله خور، منطقه طارم علیا، چشمه آب معدنی نیگجه پری

 

ماهنشان : پناهگاه حیات وحش انگوران، دریاچه پری، دریاچه طبیعی خندقلو، حاشیه رودخانه قزل اون، چشمه آب گرم میانج، چشمه آب گرم حلب، چشمه آب معدنی ینگجه، حاشیه رودخانه آق زوج، یخچال طبیعی قوشقار

 
 
 
 

جاذبه های تاریخی

 

ابهر : امام زاده اسماعیل شناط، امام زاده یحیی، بقعه شاه زاده زیدالکبیر، پیر احمد زهرنوش، گنبد سلطانیه، مجموعه تپه های تاریخی سلطانیه، مسجد جامع بقعه، مقبره و مجموعه چلپی اوغلی، مقبره ملا حسن کاشی، نقش برجسته داش کسن، موزه مردم شناسی.

 

خدابنده : آرامگاه ارغون خان، بقعه قیدار نبی، بنای تاریخی چلبی اوغلی، مسجد جامع قیدار، مسجد جامع سجاس، مسجد جامع خدابنده، منطقه تاریخی سجاس 

 

زنجان : امام زاده حضرت سید ابراهیم، بنای رختشوی خانه، پل تاریخی میر بهاالدین، پل تاریخی سید محمد زنجان، پل تاریخی سردار زنجان، حمام سالار، عمارت ذوالفقاری کلاه فرنگی، غار تاریخی گلجیک، قلعه یاستی قلعه انگوران، کاروانسرا و مجموعه تاریخی نیک پی، کاروانسرای سنگی زنجان، گنبد سلطانیه، مجموعه بازار زنجان، مجموعه راسته مسگرها، مجموعه چاقو سازان و چاروق دوزان، مسجد جامع زنجان، مسجد جامع قلابر، موزه مردم شناسی یا ساختمان رختشوی خانه، موزه آثار شهدا.

 
ماهنشان : آتشکده و قلعه بهستان، تپه گیلار، تپه اورتا، تپه تکلی کانی، روستای تاریخی یاستی قلعه، قبرستان گورتپه، قلعه قشلاق، قلعه بهستان، قلعه ارزه‌خوران، قلعه جوق سیاه منصور، قلعه صخره ای مهر، قلعه کلیسا، قلعه گنجعلی بیگ، قلعه یاستی قلعه، غار تاریخی دربند، کاروانسرای سرچم، کلیسای ماهنشان، مقبره مولانا همتی انگورانی
 
 
 
 
 نگاهی گذرا به نقاط تفریحی و گردشگری زنجان
 
تاریخ بنای شهر زنجان را با سلطنت اردشیر بابکان دانسته اند و در آن زمان، آن را شهین، یعنی منسوب به شاه می نامیده اند. این نام طی قرون و اعصار به زنگان و سپس به زنجان تبدیل شده است. در قرون چهارم و پنجم هجری قمری، زنجان به علت داشتن چراگاههای وسیع، مورد توجه قبیله های ترک نژاد قرار گرفت و قبیله های گوناگون ترک در زنجان و نواحی مختلف آن، به ویژه در چمن سلطانیه، مسکن گزیدند. درحمله مغول، شهر زنجان و آبادی های اطراف آن آسیب فراوان دید.

 سپس ایلخانان مغول به این شهر توجه فراوان نشان دادند، مخصوصاً سلطان محمد خدابنده در توسعه این ناحیه کوشید. این شهر در سده های بعد نیز شاهد حوادث و رویدادهای اجتماعی، سیاسی و مذهبی نظیر شورش علی محمد باب، مبارزات ملوک الطوایفی، نهضت مشروطیت، تاخت و تاز فئودالها، درگیری دموکرات های آذربایجان و .... بوده است.

  عمارت ذوالفقاری

عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محلة "دالان آلتی"در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این بنا ساختمان مسکونی و اداری حکمران زنجان بوده و از مجموعه بناهای اندرونی و بیرونی و بخشهای مختلفی تشکیل یافته بود. از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده که به نام "عمارت محمود خان ذوالفقاری"معروف است. بنا به روایاتی این خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمود خان) دراواخر حکومت قاجار بنا شده و پس از وی محمودخان در آن اقامت داشته است. درگذشته این بخش از شهر زنجان محله­ اعیان نشین بوده و مجموعه بناهایی در سبک و الگویی همسان همچون خانه وزیری، خانه خدیوی، عمارت دارایی و... در این محل ساخته شده بود.

جریان توسعه و تعریض خیابان طالقانی دیوار و سردر ورودی بنا بطور کامل تخریب گردید. در سالهای اخیر نیزبا اجرای طرحهای عمران شهری، آسیب زیادی به بنا وارد آمده است. از جمله با احداث خیابان زینبیه و عبور آن از داخل حیاط عمارت، قسمتی از عرصه بنا از بین رفت و بخش عمده دیگر به پارک تبدیل شد.

در سال 1379 میراث فرهنگی استان زنجان تصمیم به حفاظت و مرمت عمارت ذوالفقاری گرفت و در این راستا بنای مذکور در چندین مرحله مرمت و باز سازی گردید. با انتقال مجموعه آثار بدست آمده از معدن نمک چهر آباد در سال1386 موزه موقت مومیایی­ها در این مکان بوجود آمد و در سال 1388 اولین موزه باستانشناسی استان زنجان در عمارت ذوالفقاری افتتاح شد.

این بنا در تاریخ 25/12/75به شماره 1852 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مردان نمــکی

پیش از کاوش­های دو فصل 83 و 84 در معدن نمک چهر آباد براساس یافته­ های سال 72 تصور بر این بود که معدن، محل کشته شدن شاهزاده ساسانی و یا نماینده هیئت حاکمه اقوام سکایی در سده 8 پیش از میلاد بوده است. اما با کاوش­های دو فصل اخیر مشخص گردید که همه مومیایی­های مکشوفه از معدن کارگران و معدن کارانی بودند که در نتیجه ریزش معدن و فرو ریختن دیواره­ ها و سقف و تونل­ها کشته و مدفون شده ­اند. طبق کاوش­های انجام یافته همچنین مشخص شد که معدن از حدود نیمه هزاره اول شناسایی شده است. براساس آزمایشات سالیابی کربن 14 مشخص شد که مرد نمکی 3، 4، 5، مربوط به دوره هخامنشی با قدمت حدود 2300 سال و مرد نمکی 1، 2، مربوط به دوره ساسانی، با قدمت حدود 1500 تا 1700 سال قبل است. بنابراین با توجه به شواهد و مدارک موجود، ریزش تونل­های معدن چهر آباد، دست کم دوبار رخ داده است. نخستین بار در حدود 2300 سال پیش و به هنگام فعالیت معدن کاران بخش بزرگی از تونل­های معدن ریزش و در آن مردان نمکی 3، 4، 5 کشته شده­ اند و سپس با گذشت چندین قرن سال دوباره حادثه­ ای دیگر در معدن نمک رخ داده و در نتیجه آن مردان نمکی 1و2 نیز کشته و مدفون شده­ اند.

در حال حاضر به استثنای مومیایی نمکی شماره 1 که در موزه ملی کشور نگهداشته می­ شود بقیه اجساد و اشیای بدست آمده از معدن چهرآباد در موزه ذوالفقاری زنجان در شرایط مطلوب، تحت نظارت کارشناسان مربوط نگهداری می­ شوند.

 بنای تاریخی رختشویخانه زنجان

این بنا در مرکز بافت تاریخی شهر و درمحلی معروف به باباجامال چوقوری ( گودال باباجمال ) ساخته شده است و از طریق کوچه فرهنگ به خیابان سعدی زنجان که به فاصله یکصدمتر، و از سمت غربی آن می گذرد راه دارد درحال حاضر، این اثر منحصر به فرد تاریخی به موزه باستان شناسی و مردم شناسی تبدیل شده است و هر روز مورد بازدید مراجعه کنندگان قرار می گیرد. دراین محل، لباس های محلی و سنتی مردم مناطق مختلف ایران، هنرهای دستی و سنتی استان شامل چاروق، ملیله دوزی، معرق، ساخته های چوبی، فرش گلیم، چاقو، نمونه هایی از تولیدات کارگاه های کاشی سنتی، آجر وسفال سلطانیه، اشیای تاریخی و یافته های باستانی و میراث فرهنگی استان به معرض تماشای عموم گذاشته شده است.

 حصار شهر زنجان

قلعه زنجان از آثار دوران سلجوقی است که در فتنه مغول قسمت اعظم آن تخریب شد. این حصار در دوره صفوی مجدداً منطبق بر مسیر دیوار قبلی بازسازی شده است. اندازه دور قلعه 4500متر می باشد. غرض حصار درپی آن، 250سانتی متر و ارتفاع آن 8متر بوده است. این حصار با خشت هایی به ابعاد 10×50×50سانتی متر و ماده گل ساخته شده است. قلعه زنجان از طریق 6دروازه ورودی با روستاهای حوزه نفوذ زنجان و شهرهای هم جوار آن مرتبط بوده است.

 قلعه شمیران :درناحیه طارم علیای زنجان واقع است و قدمت آن به دوره پیش از اسلام برمی گردد.

قلعه سانسیر ( گور قلعه ) :در قسمت طارم علیای زنجان واقع شده و به دوره ساسانی و اسلامی تعلق دارد.

حمام قدیمی قیصریه :این حمام در بازار قیصریه زنجان قرار دارد و در دوره قاجاریه ساخته شده است.

حمام قدیمی حاجی داداش :درشهر زنجان و دربازار میوه فروشها قرار دارد و در دوره قاجاریه ساخته شده است.

پل میر بهاء الدین :این پل برروی رودخانه زنجان رود در دوره قاجاریه ساخته شده است.

بقعه امامزاده سید ابراهیم

بقعه امامزاده سید ابراهیم یکی از بقعه های معتبر شهر زنجان است. علمای دین در شجره نامه آن اختلاف نظر دارند. جمعی ایشان را ” ابراهیم بن موسی بن جعفر (ع) “ دانسته اند و جمعی دیگر , ایشان را ” ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن الحسن بن العباس بن علی (ع) “ دانسته اند. بنای امامزاده در سال 1340شمسی، منطبق بر بنای قدیمی نوسازی گردید. گنبد آن که از نوع تک پوششه است، با واسطه چهار گوشواره بر جرزها استوار شده است و در حد فاصل گوشواره ها و گنبد، هشت نورگیر تعبیه شده است. از بناهای دیگر این مجموعه، مسجد اعظم در ضلع غربی آن است که تجدید بنای آن، مرهون خدمات ارزنده روان شاد ” منصور محاوری “ است

رودخانه قزل اوزن

این رود یکی از مهم ترین رودخانه های ایران و شهرستان زنجان است، از کوههای استان کردستان سرچشمه می گیرد و از راه قشلاقات افشار در حومه خدابنده , وارد محدوده استان زنجان می شود. کناره های این رودخانه یکی از تفرجگاههای مهم استان محسوب می شود. هم جواری این رودخانه با جاده اصلی تهران تبریز، زمینه استفاده تفرجگاهی آن را افزایش داده است و کناره های آن، به طور پراکنده مورد بهره برداری تفریحی قرار می گیرند.

  چشمه معدنی وننق زنجان

 

این چشمه در حدود 21کیلومتری جاده زنجان ـ میانه و در دهکده وننق واقع شده است و راه آن ازمیان کشتزارها و تپه های متعدد می گذرد. چشمه بر بالای تپه ای که 200متر ارتفاع دارد، قرار گرفته است. چشمه دو مظهر دارد: مظهر اول حوضچه ای کم عمق با طول دو متر و عرض یک متر و آبدهی 7لیتر در دقیقه، مظهر دوم یک حوضچه مربع شکل درابعاد 5/2 × 5/2متر است و عمق آن در حدود یک متر است. آبدهی مظهر دوم حدود 10لیتر در دقیقه است. بررسی های به عمل آمده از آب دو چشمه نشان می دهد که آب این چشمه، در ردیف آب های معدنی سولفاته کلسیک گرم است.

زنجان رود

این رودخانه که در زنجان به رود چای نیز معروف است، از چمن سلطانیه و کوه های آق داغ سرچشمه می گیرد و پس از گذشتن از بخش حومه زنجان و اراضی چایپاره، همراه رودخانه های محلی کوچک، در نزدیکی رجین به قزل اوزن می پیوندد.

  غار خرمنه سر

غار خرمنه سر، در روستای شاه نشین و در بلندای کوه خرمنه سر واقع شده است. در این غار چاه های بسیار و دره های خطرناک و لغزنده ای وجود دارد، بنابراین برای بازدید از آن حتماً باید از وسایل غارنوردی و کوه نوردی استفاده کرد. برای رسیدن به دهانه غار، ابتدا از بستر رودخانه ای که از کوه های شمالی شاه نشین سرچشمه می گیرد و از میان درختان سرسبز زیتون و انجیر باید گذشت و به سوی ارتفاعات شمالی پیش رفت تا در نزدیکی قله کوه خرمنه سر، دهانه مشبک و پنجره مانند وسیع غار را دید.

  غار گلجیک

این غار در 35کیلومتری جنوب غربی شهرستان زنجان، در ارتفاعات مشرف به روستای حاج آرش، از توابع شهرستان زنجان واقع شده است. این غار عظیم که به طور طبیعی از فرسایش سنگ های آهکی موجود در آن به وجود آمده است، با داشتن آب و هوای مناسب، پناهگاه و مسکن انسان های دوران پیش از تاریخ بوده است.

مسجد جامع زنجان

مسجد و مدرسه جامع زنجان

معروف به مسجد سید، درقلب بافت تاریخی و قدیمی شهر قرار گرفته است. این مسجد از ضلع غربی با بازار قیصریه, از ضلع شرقی از راه کوچه مسجد سید و از سمت شمال با خیابان شاه و سبزه میدان در ارتباط است. مجموعه مسجد و مدرسه سید توسط عبدالله میرزا دارا، پسر یازدهم فتحعلی شاه قاجار، در هنگام حکمرانی در زنجان و به سال 1242هجری قمری احداث شده است.

منابع: ایران / مهر

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه سایر رسانه ها