بهگزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، در سالی که حالا آخرین نفسهایش را میشمارد، بیشک مهمترین رویداد اجتماعی کشور و شاید فراگیرترین برنامه دولت در سال 93 را باید طرح تحول نظام سلامت دانست.
در شرایطی که از بازار دارو و تجهیزات پزشکی گرفته تا وضع بهداشت و درمان کشور، همه در شرایط نامساعدی قرار داشت و بسیاری از بیماران ـ بخصوص بیماران خاص و صعب العلاج ـ برای تهیه دارو و ادامه مسیر درمان با مشکلات مالی و غیرمالی متعددی روبه رو بودند، اجرای این طرح در پانزدهم اردیبهشت امسال توانست اوضاع سلامت را ماه به ماه بهبود ببخشد.
گرچه هنوز هم رگ و ریشه های مشکلات کلان نظام سلامت برجای مانده و همچنان آثار بحران سلامت که در سال های 91 و 92 به اوج خود رسید، پاک نشده است، اما حداقل الان که روزهای پایانی اسفند را می گذرانیم، دیگر آن شرایط اضطراری گذشته را نداریم و آرامش نسبی در نظام سلامت حکمفرماست.
در این روزهای پایانی سال و به لطف برنامه های حمایتی طرح تحول سلامت، کمبود و گرانی بسیاری از داروهای معمولی و کمیاب برطرف شده و هزینه های بستری در بیمارستان های دولتی هم کاهش پیدا کرده است.
اینها را باید محصول مستقیم و میوه چیده شده طرح تحول نظام سلامت دانست؛ طرحی که امسال بیماران، پزشکان، مسئولان وزارت بهداشت و همه آحاد جامعه را هر کدام به نوعی درگیر خود کرده است.
گام اول، حمایت از بیماران بستری
از نیمه اول اردیبهشت که طرح تحول سلامت به طور رسمی آغاز به کار کرد، از همان ابتدا مسئولان وزارت بهداشت عنوان کردند این طرح، جراحی بزرگ نظام سلامت در وزارت بهداشت خواهد بود؛ وزارتخانه ای که به گفته خود وزیر بهداشت، بیمار است و نیاز به درمان جدی دارد.
در گام اول طرح تحول سلامت، هدف گذاری وزارت بهداشت به سمت کاهش پرداختی های بیماران بستری در بیمارستان های دولتی سوق پیدا کرد. در گام اول این طرح کلان، پرداختی بیماران بستری در مراکز درمان دولتی از 40 درصد به 10 درصد کل هزینه های درمانی کاهش پیدا کرد. البته با ادامه طرح تحول سلامت، سهم پرداختی بیماران از 10 درصد هم کمتر شد؛ به طوری که هم اکنون سهم بیماران بستری مقیم شهرها به 6 درصد کل هزینه ها و بیماران روستایی و عشایری به 3 درصد رسیده است.
همچنین قرار شد از این به بعد، بیمار بستری در بیمارستان دولتی برای تهیه دارو، تجهیزات پزشکی یا استفاده از خدمات پاراکلینیکی مثل آزمایش و عکسبرداری پزشکی به خارج از بیمارستان فرستاده نشود و همه نیازهای درمانی بیماران بستری در همان بیمارستان دولتی برطرف شود.
برنامه بعدی که در گام اول اجرا شد، رایگان شدن هزینه های زایمان طبیعی بود. باتوجه به این که آمار سزارین در کشور ما هنوز هم بالاتر از حد استاندارد جهانی است و مسئولان وزارت بهداشت هم بارها نسبت به افزایش آمار سزارین در کشور هشدار داده اند، از پانزدهم اردیبهشت به بعد، زایمان طبیعی برای مادران باردار در بیمارستان های دولتی رایگان اعلام شد.
احداث پایگاه های اورژانس هوایی، ارتقای کیفیت خدمات ویزیت طبق تعاریف استاندارد (این که پزشک متخصص در هر ساعت حداکثر هشت بیمار را ویزیت کند)، ارتقای کیفیت هتلینگ بیمارستان ها (بهبود تجهیزات و بنای بیمارستان) و حمایت مالی از بیماران خاص، صعب العلاج و نیازمند از دیگر برنامه های آغازین طرح تحول سلامت است که اجرای این برنامه ها همچنان ادامه دارد.
البته برخی از این برنامه های اعلام شده، فعلا به طور جدی پیگیری نشده است یا حداقل دستاوردهای آن چندان ملموس به نظر نمی رسد. مثلا ارتقای هتلینگ بیمارستان ها، ماندگاری پزشکان در مناطق محروم یا ارتقای کیفیت خدمات ویزیت در بسیاری از مراکز درمانی به طور جدی اجرا نمی شود، اما در اجرای برخی برنامه ها مثل حمایت از بیماران صعب العلاج و خاص، پیشرفت های چشمگیری حاصل شده است؛ به طوری که مثلا همین اواخر فرانشیز (سهم بیمار) برای تهیه داروهای شیمی درمانی هم حذف شد.
گام دوم، توزیع عادلانه پزشکان
اجرای گام اول طرح تحول سلامت و کاهش هزینه بیماران بستری، به یکباره مراجعه مردم به مراکز درمانی دولتی را افزایش داد. این افزایش مراجعات مردمی به بیمارستان های دولتی، فعالیت های کادر درمانی ـ اعم از پزشک، پرستار و بهیار ـ را هم شدت بخشید.
در گام دوم طرح تحول سلامت که آغاز آن از ابتدای خرداد امسال کلید خورد، حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم و مقیمی متخصصان در بیمارستان های دولتی پیگیری شد.
درواقع، گام دوم طرح تحول سلامت را می توان تکمیل کننده گام اول دانست. معاون وزیر بهداشت در توضیح اهداف برنامه های این طرح به ایسنا توضیح داد که براساس این طرح، متخصصان در بیمارستان های 64 تختخوابی و بالاتر از آن در ساعات شب و ایام تعطیل مقیم می شوند.
همچنین وزارت بهداشت به منظور تشویق پزشکان برای خدمت در مناطق محروم نیز تسهیلاتی قائل شد، اما با وجود این هنوز هم نحوه توزیع پزشکان در مناطق محروم، عادلانه نیست و ایراد جدی دارد. هم اکنون بجز پزشکانی که برای گذراندن طرح خدمت به اجبار به مناطق محروم اعزام می شوند، کمتر پزشکی حاضر می شود به مناطق محروم برود و فعلا توفیق آشکاری در این بسته حمایتی طرح تحول سلامت حاصل نشده است.
گام سوم، مقابله با فساد در نظام سلامت
جنجالی ترین برنامه طرح تحول سلامت را باید به گام سوم طرح تحول سلامت نسبت داد. در گام سوم، ابتدا کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت تدوین شد و بر اساس تعرفه های جدید این کتاب، تعرفه برخی خدمات پزشکی بین 120 تا 300 درصد افزایش پیدا کرد.
وزارت بهداشت، افزایش این تعرفه ها را در راستای واقعی کردن تعرفه های پزشکی و مبارزه با زیرمیزی معرفی کرد، زیرا همواره اعلام می شد به دلیل قدیمی بودن و پایین بودن تعرفه های پزشکی، برخی پزشکان مجبور به گرفتن زیرمیزی می شوند، اما با افزایش چندبرابری تعرفه ها، دیگر هیچ توجیهی برای پزشکان زیرمیزی بگیر باقی نماند.
از پانزدهم آبان امسال هم مقابله با پزشکان زیرمیزی بگیر از سوی وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی آغاز شد و جالب آن که با وجود افزایش قابل توجه تعرفه های پزشکی، باز هم برخی پزشکان از بیمارانشان زیرمیزی گرفتند، تاجایی که نظام پزشکی مجبور شد چند پزشک زیرمیزی بگیر را از طبابت محروم کند.
جنجال بعدی که در گام سوم طرح تحول سلامت خبرساز شد، اعتراض گسترده پرستاران نسبت به بی عدالتی در تعیین تعرفه های جدید بود که البته هنوز هم این اعتراض ها ادامه دارد.
با آنکه پرستاران در صف اول خدمت به بیماران هستند، اما دبیرکل خانه پرستار تاکید کرد در راستای ابلاغ تعرفه های جدید، اختلاف درآمد بین برخی پزشکان و پرستاران به 300 برابر رسیده است.
نقد دیگری که همچنان در راستای اجرای گام سوم طرح تحول سلامت مطرح می شود، درمان محوری وزارت بهداشت است. یعنی در شرایطی که برنامه اجرای پزشک خانواده به اولویتی دست چندم برای وزارت بهداشت تبدیل شده و حوزه بهداشت و پیشگیری هم در اولویت برنامه های طرح تحول سلامت قرار ندارد، وزارت بهداشت در سال 93 اهم بودجه های این طرح کلان را صرف نظام درمان و افزایش تعرفه های پزشکی کرده است.
جدای از این انتقادها، نباید نادیده بگیریم که طرح تحول سلامت توانسته روند بیمه شدن همگانی شهروندان را هم تسهیل ببخشد؛ طوری که امسال بیش از هشت میلیون شهروند ایرانی که هیچ نوع دفترچه بیمه ای نداشتند، تحت حمایت بیمه های پایه قرار گرفتند.
مجموع این تغییرات مثبتی که نظام سلامت را در سال 93 متحول کرد، می تواند در سال 94 هم ادامه داشته باشد؛ البته به شرطی که هم بیمه ها همچنان از طرح های حمایتی وزارت بهداشت حمایت کنند و هم این که حداقل منابع مالی تخصیص یافته طرح تحول سلامت در سال 93 برای سال آینده هم تکرار بشود.
منبع: جام جم
انتهای پیام/