به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، این بنا در مدت 15 ماه ساخته شده و در سال 1307هجری شمسی توسط علی اکبرتوفیقی، رئیس بلدیهی شهر خریداری شده است. علیاکبر توفیقی فرزند آقاحسین زنجانی، نخستین شهردار زنجان بود.
وی بانی بناهای عام المنفعهای همچون رختشویخانه، بنای مسجد غریبیه، احداث نخستین مدرسه در محله سرچشمه زنجان«مدرسه توفیق» و سایر بناها است.
مردم شهر لباس و رخت خود را در آن محل میشستند. چنین کاربری برای یک بنای عمومی در جهان مشابه ندارد یا کمنظیر است. این بنا در حال حاضر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزهٔ مردمشناسی مورد استفاده قرار میگیرد و مردم میتوانند از آن بازدید کنند. این بنا در سالهای گذشته به جهت وجود هوای سرد در زمستانها برای بانوان زنجانی ساخته شده است.
این بنا توسط دو برادر به نامهای مشهدی اکبر معمار و مشهدی اسماعیل بنا ساخته شده است. زمین این بنا توسط علی اکبر خان توفیقی نخستین شهردار وقت زنجان خریداری شد و در سال 1345 ه.ق توسط او ساخته شده است.
سبک و سیاق معماری این بنا را میتوان به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد. هدف از ساخت این رختشویخانه تامین امنیت و آسایش زنان در یک مکان سرپوشیده بودهاست.
از نظر تشابه کاربری چنین بنایی در هیچ قسمتی از ایران به این شکل دیده نشده ولی از نظر معماری با مسجد عباسقلی خان و دروازه ارگ قابل مقایسهاست، این بنا به طور عامالمنفعه و شبانهروزی بوده و بابت استفاده از آن هیچ پولی از شهروندان دریافت نمیشدهاست.
بنای رختشویخانه شهر زنجان هم اکنون مهمترین موزه استان است و در آن انواع لباسهای محلی، زیورآلات، ابزار و وسایل مورد استفاده بانوان در معرض دید همگان قرار گرفتهاست.
فضاهای این مجموعه را میتوان به دو بخش مدیریت رختشویخانه شامل حیات و قسمت مسکونی و فضای اصلی شستشوی رخت که خود دارای چهار قسمت است تقسیم کرد. حیاط محوطهای است شامل درختکاری و فضای سبز، و اعیانی آن شامل دو اتاق و یک ورودی است که این ورودی فضاهای محوطه، سرایداری و محل شستشوی رخت را به همدیگر متصل میکند. پلان و نمای این واحد مسکونی، دارای بار فرهنگی بوده و به سبک معماری سنتی شناخته شده زنجان احداث شدهاست.
سرپرست رختشویخانه توسط رئیس بلدیه گمارده میشد. از معماری این فضا چنین استنباط میشود که معمار آشنایی کاملی به شیوه سنتی داشته که توانستهاست با کمک قوسها و نورگیرها فضای دلانگیزی را در قسمت بالای انبار سالن اصلی رختشویخانه و تردد افراد را انجام میدادهاست.
وارد موزه رخشتویخانه زنجان که میشوی زنانی را مشاهده میکنی که در شستن لباسها دقت لازم را به کار میگیرند، به نظر میرسد سازنده این المانها توانسته به خوبی وسواس زنان را در شستوشو ترسیم کند. بنای رختشویخانه زنجان همزمان با روزهای آخر اسفند ماه خود را آماده بازدید علاقهمندان در ایام عید میکند.
همزمان با فرا رسیدن عید نوروز این بنای عظیم روح تازهای میگیرد و بازدید کنندگان محو تماشای این موزه مردمشناسی میشوند.
فضای داخل بنا با پرسپکتیو بسیار زیبا طراحی واجراشده بدین ترتیب دو ردیف طاق به طور متوالی که ستونهای سنگی، آنها را از همدیگر جدا میسازد ساخته شده است .این فضا توسط 11واحد ستون به طور قرینه سالن را دو قسمت تقسیم کرده است.
انتهای پیام/ آ