به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، باتوجه به عواملی همچون غنای فرهنگی منطقه، جمعیت جوان، وجود دانشگاهها و عزیمت هزاران گردشگر به این منطقه در سال 1371 موزه باستان شناسی تأسیس و راهاندازی و در سال 1374 با طراحی نو توسعه و تجهیز شد.
این موزه بزرگترین موزه باستانشناسی در سطح استان است که مشتمل بر بخشهای متعددی است که از جمله بخشهای مهم آن میتوان به بخش سفال، سکه، فلز، اسلحه و ابزار آلات جنگ، بخش روشنایی، قرآن و کتابت و نیز مجموعهای از اشیاء و مواریث خاندان امیر اسدالله علم که توسط بنیاد مستضعفان در اختیار موزه بیرجند قرار داده شد و تالار آیینه اشاره کرد.
در موزه باستانشناسی بیرجند اشیاء به نمایش گذاشته شده، سیرتاریخی مدون و منظمی را از هزاره سوم ق.م تا دوره قاجار مشتمل بر بخشهای متفاوتی را دربر میگیرند.
سفالها و سکهها بیشترین آثار این موزه را شامل میشوند.مجموعه سفالها، دورههای مختلف تاریخی، از سفالهای نخودی دست ساز هزاره سوم قبل از میلاد، سفالهای خاکستری هزاره اول میلادی تا سفالهای لعابدار دوره اسلامی را دربرمیگیرد و نیزمجموعه سکهها، سکههای دوران تاریخی از سلوکیان، الیماییها، پارتیان و ساسانیان و سکههای دوران مختلف اسلامی تا دوره قاجار را شامل میشود.
یکی دیگراز مهمترین بخشهای موزه بخش قرآن و نسخ خطی است که هشتی بنای اکبریه به عنوان مهمترین بخش معماری آن، به این بخش اختصاص یافته است.
موزه باستان شناسی شامل سه قسمت پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی است.
در بخش پیش از تاریخ، اشیایی از دوره نوسنگی (هزاره دوم قبل از میلاد) که برخی نمودار تکامل هنر و صنعت چهار هزار سال پیش محسوب میشود و برخی نیز بیشتر وسایل کاربردی بوده است، در معرض دید قرار دارد.
ظروف سفالی و سکهها، علاوه بر جنبههای کاربردی، القا کننده اعتقادات، جهانبینی و هنر آن دوره است و اشیای دوران تاریخی به دورههای سلوکی، اشکانی و ساسانی مربوط میشود.
بخشهای موزه باستان شناسی
الف - بخش سفال:
بخش مذکور به منظور آشنایی بازدیدکنندگان با سیر تکامل سفال و تحولات آن، در دو قسمت قبل از میلاد و اسلامی ایجاد شده است و در این بخش ابتدا سفالینههایی از هزاره سوم و هزاره دوم و اول (ق.م) تا سفالهای دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده است.
سفالینههای موجود در این بخش دو دسته میباشند: دستهای از آنها یافتههای باستانشناسی بیرجند و جنوب خراسان است و دستهای دیگر مربوط به مناطق مختلف کشور برای ایجاد سیر منظم تاریخی به این موزه منتقل شده است.
ب : بخش فلز:
این بخش سیر تحول فلزکاری از هزاره اول (ق .م) تا دوره قاجاریه را شامل میشود و آثار فلزی مربوط به قبل از اسلام عموماً پیکانها و خنجرها و تعدادی وزنة تبادل کالا میباشد.در بخش فلز اسلامی روف مسی، شامل ابریق، قهوه جوش و بوتههای ذوب فلزات به نمایش گذاشته شده است.
ج ) بخش اسلحه:
در بخش اسلحه تعدادی از سلاحهای آتشین اولیه،شامل تفنگهای سرپروطپانچههای سرپر به نمایش گذاشته شده علاوه بر آن تعدادی باروت دانهای چرمی و فلزی و دوربینهای چشمی در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.
د) بخش روشنایی:
از دیگر بخشهای موزه باستانشناسی بیرجند بخش روشنایی و لوازم مربوط به آن میباشد، در این قسمت انواع پیسوزهای سفالی و فلزی به نمایش درآمده و علاوه بر آن تعدادی چراغ گردسوز با پایه و بدنه سنگی و سرامیکی و برنزی نیز در معرض دید قرار گرفته است که گرچه به لحاظ تاریخی قدمت بعضی از آنها کمتر از یکصد سال است ولی از نظر هنری بینظیر به حساب میآیند.
قدیمی ترین اشیاء موجود در این بخش پیسوزهای سفالی است که قدمت آنها به پیش از اسلام بر میگردد.
ج ) بخش قرآن و کتابت:
در قسمت هشتی مرکزی که دارای کلاه فرنگی با مقرنسهای زیبا است ودرواقع اوج ظاهری معماری بنا در آن به نمایش گذاشته شده بخش قرآن و کتابت قرار دارد که اوج معماری گنجینه نیز میباشد، در این بخش لوازم کتابت به همراه تعدادی قرآن خطی و چاپ سنگی و ظروف که در سطوح آن آیات قرآن نگاشته شده است در معرض دید قرار گرفته است.
نفیس ترین قرآن موجود در این بخش، قرآنی است متعلق به دوره قاجار با تذهیب گل و مرغ برروی جلد و حواشی و تذهیب آب طلا برروی صفحات.
د ) بخش اشیاء متعلق به خاندان علم
در این بخش اشیاء متعلق به خاندان علم که توسط بنیاد مستضعفان در اختیار گنجینه بیرجند قرار گرفته به نمایش در آمده است وشامل سرقلیانها از جنسهای مختلف با تزئینات مرصع جواهر نشان، تعدادی جام شیشهای، ظروف نقرهای و ... میباشد.
انتهای پیام/ ی