به گزارش گروه رسانههای
خبرگزاری تسنیم، مارمولکهای خانگی پوستی دارند که خود به خود تمیز میشود و این خاصیت باعث خشک و تمیز بودن پوستشان میشود.
دانشمند استرالیایی جولانتا واتسن یک مارمولک گکو را (نوعی مارمولک که سر بزرگ و پوست نرم دارد و حشرهخوار است) از فریزر آزمایشگاهش برداشت تا برای آزمایش آماده کند. در همین حین وی متوجه قطرات کوچک آب در سراسر پوست مارمولک شد. این قطرات بهسرعت بزرگ و سپس ناپدید شدند.
جولانتا و همسرش، گرگوری واتسن که در دانشگاه استرالیا کار میکنند در چند زمینه علمی مطالعاتی را پیش میبرند. طی این سالها این دو پژوهشهایی در باب ویژگیهای نادر گیاهان و حشرات نیز انجام دادهاند.
خاصیت خودپاکسازی این دانشمندان مطالعات خود را به خاصیت دفع آب پوست مارمولک گکو محدود نکردند که همین امر باعث شد متوجه ویژگیهای خاص دیگر پوست این مارمولک بشوند. با نگاهی موشکافانهتر مشخص شد که پوست این جانور خاصیت خودپاکسازی نیز دارد.
پوست مارمولک گکو از فلسهای گرد کوچک تشکیل شده است. هر فلس با موهای میکروسکوپی ریزی پوشیده شده که رطوبت و آب را در خود نگه میدارد. این قطرات کوچک به یکدیگر میپیوندند و گرد و خاک موجود روی فلسها را از بین میبرند. وقتی این قطرات بهاندازه کافی بزرگ شد آب کثیف به بیرون دفع میشود.
خاصیت آبگریزی بیشتر زمینههای مطالعاتی واتسن «آبگریز» هستند؛ یعنی در برابر آب و خیسی مقاوم هستند. تعداد اندکی از تیم تحقیقاتی واتسن در حال کار روی موادی هستند که قادر به تقلید از خواص پوست مارمولک گکو است.
علم اختراع تکنولوژیهای جدید بر اساس مواد موجود در طبیعت بیومیمتیک نامیده میشود. شبیهسازی از پوستی با خواصی همچون ضدباکتری بودن، مقاوم در برابر گرد و خاک و آبگریز میتواند منجر به ایمنتر شدن مکانهایی مانند بیمارستان شود.
مارمولکهای گکو چنین پوستی دارند که مایعات را جمعآوری و دفع میکند اما اکثر مارمولکهای خانگی دارای این ویژگی هستند. در حقیقت پوست این مارمولکها بهحدی دافع آب است که دانشمندان به آنها لقب «آبگریز خارقالعاده» را دادهاند.
دانشمندان در آزمایشگاه با مایعات مختلف مثل قهوه، سویا سس، سرکه، شیر، خون و نوشابه پوست این جانور را امتحان کردند که همگی به همان روش آب جمعآوری و دفع شدند. همچنین دانشمندان در مشاهدات خود پی بردند که قطرههای مایع دفع نمیشوند بلکه به بیرون پرتاب میشوند.
خاصیت چسبندگی بسیار کم
محققان یکی دیگر از عواملی را که باعث تمیزی پوست این نوع مارمولکها میشود چسبندگی بسیار کم پوست آنها معرفی کردند. این بدان معناست که امکان چسبیدن گرد و خاک و مواد دیگر به پوست بسیار سخت است. سطح پوست بسیار ناهموار است که تعداد نقاطی را که گرد و خاک میتواند به آن بچسبد به حداقل میرساند. بیشتر مطالعات در زمینه ذرات خاک مانند غبار و گرده نشان میدهد این ذرات روی برآمدگیهای ریز پوست قرار میگیرند.
خاصیت باکتریزدایی
از دیگر ویژگیهای منحصر به فرد پوست مارمولک گکو، خاصیت از بین بردن باکتریهایی است که رویش قرار میگیرد. پژوهشگران هنوز در تلاش برای درک چگونگی از بین بردن میکروبها بهصورت انتخابی هستند. آنها حدس میزدند ساختار پوست این جانور که هیچگونه سم شیمیایی در آن وجود ندارد باید پاسخ این سؤال باشد.
تقلید از مارمولک
این یافتههای جدید میتواند بهنفع مردم باشد. تیم تحقیقاتی واتسن در حال کار روی موادی هستند که قادر به تقلید از خواص پوست مارمولک گکو است. علم اختراع تکنولوژیهای جدید بر اساس مواد موجود در طبیعت بیومیمتیک نامیده میشود. شبیهسازی از پوستی با خواصی همچون ضدباکتری بودن، مقاوم در برابر گرد و خاک و آبگریز میتواند منجر به ایمنتر شدن مکانهایی مانند بیمارستان شود.
تا به امروز تمرکز بیشتر پژوهشها روی پاهای مارمولک محدود بودهاند. دانشمندان با الهام گرفتن از پاهای چسبنده این جانوران نوار و مواد چسبنده جدیدی را اختراع کردند.
آلیسا استارک از دانشگاه اوهایو میگوید: «با توجه به تحقیقات قبلی خانواده واتسن روی حشرات، آنها و تیم تحقیقاتیشان قادر به رونمایی تصویر جدیدی هستند. آنها از دید جدیدی مارمولک گکو را مورد بررسی قرار دادند که باعث کشف جالبی درباره پوست این جانور شد. این موضوع بسیار الهامبخش است».