خبرگزاری تسنیم ــ یاسر شیخی یگانه
قیمت 120هزار تومان برای بلیت کنسرتهای پاپ، چندان جای اعتراضی برای اهالی فرهنگ و هنر ندارد، چرا که رفتن و یا نرفتن به کنسرتهای موسیقی پاپ تأثیر چندانی در بالا بردن و یا پایین ماندن سطح فرهنگِ شنیداری جامعه ندارد.
اما وقتی قرار باشد قیمت بلیتهای کنسرت ارکستر سمفونیک ملی ایران (همان ارکستر سمفونیک تهران) به 150هزار تومان برسد؛ قصه خیلی فرق دارد. برای اجرای آثاری چون «سمفونی شماره 9 بتهوون»، «سمفونی شماره 5 بتهوون»، «سرناد چایکوفسکی» و «سمفونی 9 دوژاک» نمیتوان نسبت به قیمت بلیتها بیاهمیت بود.
هرکدام از این آثار از بهترین قطعههای موسیقی در جهان هستند و اگر میزان شنیدارشان در جامعه افزایش یابد بهطور حتم در بالا بردن سطح فرهنگ شنیداری جامعه تأثیر بسیاری دارند. کنار آثار ارزشمند موسیقی کلاسیک غرب همین ارکستر سمفونیک ملی ایران در ماههای آینده آثار موسیقی ملی ایران را نیز اجرا میکند و علاقهمندان برای شنیدن و دیدن این کنسرتها باید مبالغ هنگفتی بپردازند.
اما قصه از کجا آغاز شد...
دو سالی از تعطیلی ارکسترها میگذشت. در 25 اسفند 1393 وعدههای دولت تدبیر و امید با وقفهای یکساله محقق شد و ارکستر سمفونیک تهران کارش را آغاز کرد. اما چه آغازی؟ با بلیتهایی که از 35هزار تومان آغاز میشدند و به 150هزار تومان ختم میشد. این رقمها رکوردی در کنسرتهای داخل ایران محسوب میشود. البته پیش از این تنها یک بار و آن هم در مهر 1393 برای کنسرت کیتارو بود که قیمت بلیتهایش به 195هزار تومان رسید. غیر از آن کنسرتهای پاپ رکورددار بودند که آنها هم حداکثر قیمتشان 120هزار تومان بود.
حال پرسش اینجاست که چرا چنین اتفاقی برای ارکستر سمفونیک ملی ایران رخ داده است؟
در همهجای دنیا ارکسترها بهعنوان نهادهایی فرهنگی مورد حمایت دولتها و ارگانهای دیگر قرار میگیرند تا قیمت بلیتهایشان در حد معمول باشد، بلیتهایی که اگر قیمتش زیاد شود دیگر قشر متوسط جامعه قادر به تهیه آنها نیستند و کنسرتها به قشر مرفه جامعه محدود میشوند.
اما انگار ارکستر سمفونیک ملی ایران جامعه هدفش قشر متوسط جامعه و البته دانشجویان موسیقی نیست، 150هزار تومان برای قشر متوسط جامعه ایران رقم بسیار بالایی محسوب میشود. قشر متوسط جامعه هرچقدر هم که عاشق موسیقی کلاسیک باشد توان پرداخت چنین رقمهایی را برای رفتن به کنسرت ندارد.
نگاهی به رقم بلیتهای کنسرت ارکستر سمفونیک ملی ایران
این بلیتها از 35هزار تومان در بالکن 3 آغاز میشود. 35هزار تومان رقم معقولی به نظر میرسد اما کسانی که در تالار وحدت سری به بالکن 3 زدهاند بهخوبی میدانند که از آنجا تنها میتوان جلوی صحنه را دید و بخش زیادی از صحنه از دید تماشاگر خارج است. حال تصور کنید که تماشاگر حاضر در بالکن 3، از ارکستری با حدود 75 نوازنده و شاید گروه کُر که در انتهای صحنه هستند، چه تعداد را میتواند ببیند.
بعد از بالکن 3 به بالکن 2 میرسیم که قیمت بلیتها ناگهان دوبرابر میشود. بلیتهای بالکن 1 نیز 85هزار تومان به فروش میرسد. صندلیهای همکف نیز از 100هزار تومان قیمتشان آغاز و به همان رقمِ نجومیِ 150هزار تومان ختم میشود.
علت قیمت نجومی بلیتهای ارکستر
براساس اعلام مسئولان معاونت هنری و البته سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای راهاندازی دوباره ارکسترها مبلغ 4میلیارد تومان در نظر گرفته شده که این رقم در اختیار معاونت هنری قرار گرفته است.
این 4میلیارد برای حمایت ارکستر است، این همان مبلغی است که در همهجای دنیا به ارکسترها کمک میشود تا در نهایت قیمت بلیتهایشان در حد معمول باشد. اگر قرار باشد که ارکستر بلیتهایی در حد 150هزار تومان به فروش برساند دیگر چهنیازی به کمکهای دولتی بود؛ دیگر چرا دو سال تعطیلی برای ارکستر؟
آیا ارکستر میخواهد خودکفا شود؟
خودکفایی برای ارکستر مسئله بدی نیست اما نه بهقیمتی گزاف. میانگین قیمت بلیتهای ارکستر سمفونیک ملی ایران 92هزار و 500 تومان است. اگر تعداد صندلیهای تالار وحدت را 781 عدد (براساس آنچه در سایت ایران کنسرت آمده است) در نظر بگیریم که جملگی به فروش برسند، این ارکستر در هر شب اجرایش حدود 72 میلیون تومان بلیت فروشی دارد. این رقم برای دو شب اجرا به 144 میلیون تومان میرسد. ارکستر سمفونیک ملی ایران بهگونهای برنامههای 6ماهه نخستش را تنظیم کرده که در هر ماه 4 اجرا داشته باشد و این یعنی فروشی در حدود 288 میلیون تومان در هر ماه.
شنبه 5 اردیبهشت بود که علی رهبری مدیر هنری ارکستر سمفونیک ملی ایران درباره حقوق نوازندگان ارکستر توضیحاتی ارائه داد.
رهبری گفت: مبلغی که برای پایینترین سطح نوازندگان ارکستر در نظر گرفتهایم 2میلیون و 500هزار تومان در ماه است. رقم بعدی 20 تا 30 درصد افزایش مییابد و برای نوازندگان میانی ارکستر است و رقم بعدی نیز نزدیک به 4میلیون تومان است که متعلق به مایستر ارکستر برای هر ماه است.
برای هر اجرای ارکستر سمفونیک ملی ایران حدود 75 نوازنده بهروی صحنه میروند. میانگین حقوق این نوازندگان اگر 3میلیون تومان در هر ماه در نظر گرفته شود؛ حدود 225میلیون تومان در هر ماه باید به نوازندگان حقوق پرداخت کرد.
با توجه به آنچه علی رهبری درباره حقوق نوازندگان گفت و با نگاهی به قیمت بلیتها میتوان به این نتیجه رسید که مسئولان اداره ارکستر میخواهند حقوق نوازندگان و البته برخی دیگر از هزینهها را از راه فروش بلیت به دست بیاورند.
این مسئله در ظاهر هیچ ایرادی ندارد و یکی از راههای رونقِ اقتصاد هنر به نظر میرسد، اما نگاهی عمیق نشان میدهد که همه بارها به دوش مردم نهاده شده است. مسئولان اداره ارکستر سمفونیک ملی ایران میخواهند با کمترین کمکهای مالی از سوی دولت ارکستر را اداره کنند و بار این مالی این مسئله را بر دوش بلیتهایی نهادهاند که مردم برای کنسرتها خریداری میکنند.
با چنین روندی مخاطبان قشر متوسط دیگر راهی به کنسرتهای ارکستر سمفونیک تهران ندارند و تنها چیزی که نصیبشان میشود حسرت ندیدن اجراهایی در سطح عالی است. متأسفانه با این روند آینده ارکستر سمفونیک ملی ایران را باید با نگاهی مردد نگریست.
انتهای پیام/*