بررسی تحولات میدانی سوریه نشان میدهد که نه تنها ارتش سوریه به پاتک نظامی برای بازپس گیری برخی از مناطق اشغال شده در حومه ادلب دست زده و به پیشرویهای ارزندهای در جسر الشغور دست یافته است بلکه با کمک حزب الله موفق شده است بخشهای وسیع دیگری از منطقه استراتژیک قلمون واقع در مرز لبنان را از زیر اشغال تکفیریهای تحت حمایت عربستان و قطر آزاد کند. این پیروزیها جدا از ارزش و اهمیت نظامی از اهمیت سیاسی نیز برخوردار است که در زیر به بخشی از آنها پرداخته میشود.
نمایی از پیروزیهای مشترک ارتش سوریه و حزبالله در قلمون
ارتش سوریه و مقاومت پس از عملیات برقآسایی توانستند بخشهای زیادی از تپهها و مواضع نظامی را که پایگاه گروههای تکفیری بود به تصرف خود در آورند. پیشرویهای جدید پس از مدتها عملیات پیگیری و ردیابی دقیق مواضع و تحرکات گروههای تکفیری به دست آمده است. حمله هماهنگ در لحظه مناسب از دو سمت لبنان و سوریه آغاز شد و از سلاحهای موشکی و توپخانهای و تیربار استفاده شد و استحکامات گروههای تکفیری را منهدم کرد و یگانی از نیروهای تکتیرانداز به مکانهای تجمع افراد مسلح حمله کردند و بدین ترتیب جلوی تحرکات گروههای مسلح را گرفتند.
در نتیجه آتشبار سنگین ارتش سوریه و مقاومت لبنان، گروههای مسلح پس از تلفات سنگین بهسرعت متلاشی شدند و بهسمتهای مختلف گریختند و یکدیگر را به خیانت متهم کردند. احتمال میرود درگیریهای داخلی بین گروههای مسلح در مناطق شرقی قلمون از سر گرفته شود بهویژه آنکه گفته میشود داعش خود را برای حمله به البتره آماده میکند. هم اکنون گروههای مسلح با مقدار زیادی تسلیحات در ارتفاعات البتره حضور دارند و داعش با صدور بیانیهای از این گروهها خواسته است ظرف سه روز توبه کنند.
در تازهترین پیروزیهای میدانی، ارتش سوریه و نیروهای مقاومت با پیشروی در دامنههای الجبه، سیرعزالدین، وادی الدیب و شمیس عین الورد را تصرف کردند. در جریان این نبردها مناطق حرف المحمضان، قرنه وادی الدار و حرف جوار الخراف که همگی در دامنههای الجبه در منطقه قلمون در ریف دمشق قرار دارند به کنترل نیروهای مقاومت درآمد.
نیروهای ارتش سوریه و مقاومت لبنان طی چهار روز پیشروی در منطقه صعب العبور قلمون غربی بین لبنان و سوریه موفق شدند کنترل مناطقی را از ارتفاعات عسال الورد سوریه تا ارتفاعات بریتال لبنان را به دست بگیرند و با محاصره افراد مسلح، مسیر حرکت آنان را بهسوی مناطق کوهستانی جنوب و منطقه الزبدانی در جنوب شرق قلمون مسدود کنند.
در این عملیات، افراد مسلح از ارتفاعات جبه و بلندیهای حرف المحمضان، قره وادی الدار، حرف جوار الخراف، سیر عزالدین، دره دیب، الشمیس، عین الورد و قره جور العنب بیرون رانده شدند. بزرگترین اردوگاه تروریستهای جبهه النصره در منطقه قلمون سوریه واقع در نزدیکی مرزها با لبنان به تصرف نیروهای ارتش سوریه و رزمندگان مقاومت لبنان در آمد. اردوگاه «سهله المعیصره» بزرگترین اردوگاه جبهه النصره در منطقه الجبه بود.
پیش از این نیز مناطق قرنه الرزق، تله الشمیس و گذرگاه وادی کنیسه واقع در بین جبه و عرسال الورد در لبنان به تصرف نیروهای ارتش و رزمندگان مقاومت در آمده بود. گذرگاه وادی کنیسه پایگاه تدارکاتی افراد مسلح و راه عبوری اساسی آنها برای حمله به روستاهای لبنانی بود زیرا به منطقه طیّبه در منطقه بقاع لبنان متصل است. همچنین مناطق قرنه المعیصره شمالی، سهل المعیصره، عقبه امالرکب و تله الدورات پس از درگیریهای شدید با گروههای تکفیری به کنترل ارتش و رزمندگان مقاومت در آمده است.
ارتش سوریه و نیروهای حزب الله لبنان با پیشروی در قلمون اماکن بیشتری از مخفیگاههای تروریستها و محل بمبگذاری خودروها را کشف میکنند. طی روزهای اخیر چندین خودروی بمبگذاری شده و در حال بمبگذاری در قلمون کشف شدهاند که برای انفجار در سوریه یا لبنان آماده شده بودند. در یکی از این خودروها یکصد کیلوگرم مواد منفجره کار گذاشته شده بود که بهعلت پیچیده بودن سیستم بمبگذاری، نیروهای سوری خودرو را در همان مکان منفجر کردند.
این وضعیت در تمام مناطق قلمون دیده شده است. پیش از این هم در یبرود، رنکوس و رأس العین ارتش سوریه دهها خودروی بمبگذاری شده یافت که نشان دهنده تنوع کارگاههای بمبگذاری خودروها دارد. بیشتر این خودروها دارای پلاک انتظامی لبنان هستند که به سوریه برده شدهاند. تحقیقات دستگاه امنیتی لبنان هم نشان میدهد که بیشتر خودروهای منفجر شده در لبنان طی سالهای گذشته لبنانی بودهاند. عملیات ارتش سوریه و نیروهای حزب الله در قلمون طی ماههای گذشته باعث شده تعداد خودروهای بمبگذاری شده ارسالی به لبنان کاهش یابد و امنیت بیشتری در لبنان ایجاد شود.
بایکوت پیروزیهای مشترک ارتش سوریه و حزبالله در رسانههای غربی و عربی
با وجود اینکه رسانههای غربی و عربی هر پیشروی جزئی مخالفان مسلح و تکفیریهای همپیمان آنها را با آب و تاب پوشش میدهند و چندین خبر و گزارش درباره آن مخابره میکنند و حتی در مواردی به جعل خبر هم اقدام میکنند اما همچنان که ملاحظه میشود در قبال پیروزیهای اخیر ارتش سوریه و نیروهای مقاومت لبنان در منطقه استراتژیک قلمون یا سکوت اختیار کردهاند و یا اینکه حداکثر به یکی دو خبر بسنده کرده و آن را در حاشیه قرار دادهاند . آنچه موجب اتخاذ چنین رویکری از سوی این رسانهها شده است این است که پیش از این، این رسانهها در راستای دولتهای متبوع خود به بزرگنمایی برخی از پیشرویهای گروههای تکفیری در برخی از مناطق از جمله ادلب و حومه آن از جمله جسرالشغور اقدام کرده بودند و میکوشیدند از آن برای القای ضعف و ناتوانی ارتش سوریه تبلیغ کنند. در چنین وضعیتی انعکاس پیروزیهای ارتش سوریه و مقاومت در قلمون آثار و نتایجی بههمراه دارد که بهخلاف اهداف تبلیغاتی رسانههای غربی و عربی و دولتهای متبوع آنها بوده است.
اهمیت نظامی و سیاسی پیروزیهای ارتش سوریه و مقاومت لبنان در قلمون
با توجه به اینکه در جنگ سوریه ابعاد نظامی و سیاسی جنگ بهشدت با یکدیگر گره خورده است بر این اساس میتوان گفت که پیروزیهای اخیر در قلمون بهطور توأمان از اهمیت سیاسی و نظامی برخوردار است. بخشی از اهمیت نظامی این پیروزیها از اهمیت راهبردی و استراتژیک منطقه ناشی میشود که در مرز لبنان و سوریه واقع شده است و پیشرویهای اخیر ارتش سوریه و مقاومت لبنان موجب میشود که خطوط ارتباطی و پشتیبانی مخالفان مسلح سوری و تکفیریها در لبنان بیش از پیش محدود شود و نتوانند حمایتهای لازم را از سوی نیروهای وابسته به 14 مارس دریافت کنند.
از این دید پیروزیهای اخیر در قلمون ضمن اینکه به ارتش سوریه در برابر مخالفان برانداز کمک میکند ضریب ثبات و امنیت در لبنان را نیز افزایش میدهد و همین نکته مشارکت پیشدستانه حزب الله را در این عملیات پیروزمندانه توجیه میکند. از این دید اگر این عملیات اجرا نمیشد و یا بهفرض نیروهای مقاومت و ارتش سوریه پیروز نمیشدند در این صورت این امکان وجود داشت که موج دیگری از حملات تروریستی در لبنان آغاز شود بهخصوص آنکه برخی شواهد نشان میدهد که عربستان با توجه به گرفتاریهایی که در جنگ یمن پیدا کرده برای ایجاد جبهههای جدید در منطقه از لبنان گرفته تا سوریه تلاش میکند.
از طرف دیگر پیروزیهای قلمون آب پاکی روی دست کسانی ریخت که به تحرکات جدید تکفیریها در ادلب دل بسته بودند و انتظار داشتند بهکمک آنها بتوانند دور جدید سیاست براندازی را در سوریه به محک آزمون بگذارند. گذشته از اینها تقارن پیروزیهای قلمون با آغاز مذاکرات فراگیر در ژنو که بهابتکار استفان دی میستورا آغاز شده، موقعیت سیاسی دولت سوریه را تقویت و قدرت چانهزنی آن را افزایش میدهد و از همه مهمتر مانع از این میشود که شرکت کنندگان در نشست قریب الوقوع کمپ دیوید برای اتخاذ تصمیمات ماجراجویانه علیه سوریه به وسوسه بیفتند.
انتهای پیام/ر*