از رقابت با ونیز تا رسیدن به قله سینمای جهان
خبرگزاری تسنیم: به بهانه آغاز شصتوهشتمین جشنواره فیلم کن که در جنوب فرانسه میزبان بزرگترین گردهمایی سینمایی جهان خواهد بود، مروری خواهیم داشت بر تاریخچه شکل‌گیری این رویداد معتبر سینمایی.
در ژوئن 1939 بود که «لویز لومیر»، از بنیانگذاران صنعت فیلم هالیوود پذیرفت تا اولین رییس جشنواره فیلم کن نام بگیرد که قرار بود از اول تا 30 سپتامبر برگزار شود. اما حمله آلمان به لهستان و متعاقب آن اعلام جنگ فرانسه و انگلیس علیه آلمان موجب شد تا اولین دوره جشنواره فیلم کن پیش از آنکه آغاز شود، پایان یابد.
جشنواره فیلم کن در سال 1946 با حمایت وزارت خارجه فرانسه باردیگر راه‌اندازی شد و با وجود آنکه ماهیت اصلی شکل‌گیری آن رقابت با جشنواره ونیز بود، اما مقامات این دو فستیوال در توافقی پنهانی پذیرفتند تا برگزاری هر دو فستیوال در سال‌های متمادی را جشن گرفته و رسمی بدارند.
جشنواره کن در اولین سال برگزاری به موفقیت چشمگیری دست یافت و در سال دوم در پیشرفتی قابل توجه، 16 فیلم به بخش رقابتی آن دعوت شدند و تصمیم گرفته شد برای اجرای عدالت، هیات داوران متشکل از یک نماینده از هر کشور باشد.
این رویداد سینمایی معتبر در سال‌های 1948 و 1950 به علت مشکل بودجه برگزار نشد و در سال 1951 بود که به لطف روابط حسنه میان فرانسه و ایتالیا، زمان برگزاری جشنواره کن به بهار منتقل شد و جشنواره ونیز در همان پاییز ماند.
موقعیت جشنواره کن در سال‌های 1960 در جهان فرهنگ و هنر تثبیت شد و از آن زمان به‌عنوان یکی از معتبرترین جشنواره فیلم در دنیا شناخته می‌شود. از سال 1955 بود که جایزه نخل طلا به عنوان جایزه اصلی این رویداد سینمایی معرفی شد.
برنامه‌های این جشنواره از هفت بخش اصلی مسابقه، خارج از مسابقه، نوعی نگاه، سینه‌فونداسیون و کوتاه، هفته منتقدان، دو هفته کارگردانان و بازار فیلم تشکیل شده است.
بخش مسابقه؛ در این بخش مسابقه معمولا 20 یا 19 فیلم حضور دارند که نامزد دریافت نخل طلا هستند و کسب این جایزه که مهمترین جایزه سینمایی جهان است تاثیر بسزایی در فروش آن فیلم در اکران‌های عمومی خواهد داشت.
خارج از مسابقه؛ تعداد زیادی از فیلمهای سینمایی بلند در این بخش جشنواره به نمایش گذاشته می‌شوند که معمولا فیلم‌هایی هستند که ازسوی هیات انتخاب برای بخش مسابقه انتخاب نمی‌شوند اما از نظر برگزارکنندگان جشنواره کن شایستگی حضور در این جشنواره را دارند.
بخش نوعی نگاه برای اولین‌بار در سال 1978 به پیشنهاد «ژیل ژاکوب» رئیس جشنواره برگزار شد که به معرفی آثار برجسته سینمای جهان اختصاص دارد و به موازات با بخش اصلی رقابتی این رویداد سینمایی برگزار می‌شود. از سال 2005 جایزه نقدی به مبلغ 30 هزار یورو به برنده این بخش اعطاء می‌شود.
بخش سینه‌فونداسیون که به مسابقه فیلمهای کوتاه اختصاص دارد در سال 1998 به برنامه‌های جشنواره کن اضافه شد. حدود 15 فیلم کوتاه از سراسر جهان که عموما توسط دانشجویان مدرسه‌های فیلم ساخته شده توسط جشنواره انتخاب می‌شوند. این بخش هیات داوری جداگانه دارد و سه جایزه به فیلمهای برگزیده اعطا می‌شود.
بخش هفته منتقدان به‌عنوان قدیمی‌ترین بخش جنبی رقابتی جشنواره کن در سال 1962 پایه‌گذاری شد و توسط انجمن منتقدان فیلم فرانسه اداره می‌شود.
این بخش به معرفی آثار فیلم‌سازان جدید جهان می‌پردازد. این بخش به رادیکال‌ترین بخش جشنواره کن مشهور است که نمایش فیلمهای اول و دوم می‌پردازد و سنت دیرینه‌اش کشف استعدادهای ناب است. «برناردو برتولوچی»، «وونگ کاروای» و «گاسپر نوا» از جمله فیلمسارانی هستند که از دل این بخش به سینمای جهان معرفی شدند.
بخش دوهفته کارگردانان در سال 1968 هم‌زمان با اعتصاب‌های سراسری فرانسه که به لغو برگزاری جشنواره کن در آن سال انجامید آغاز به‌کار کرد. این بخش مستقل که توسط انجمن کارگردانان فرانسه اداره می‌شود به نمایش فیلمهای کوتاه، بلند و مستند از سراسر جهان می‌پردازد. هم‌اکنون چهار جایزه در این بخش به برگزیدگان اعطاء می‌شود.
بازار جشنواره کن یا «مارشه دو فیلم» و یا همان بازار فیلم از دیگر بخش‌های اصلی جشنواره کن است. بازاریاب‌ها و پخش‌کننده‌های فیلم از سراسر دنیا برای خرید، فروش و گرفتن اجازه پخش جهانی فیلم به کن می‌آیند. این بازار در نوع خودش مهمترین و بزرگترین بازار فیلم جهان محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر میزان بیش از 11 هزارنفر شرکت‌کننده از بیش از 100 کشور جهان بوده است.
از سال 1939 تا 1954 جایزه‌ای تحت عنوان "جایزه بزرگ جشنواره کن" به برنده بهترین فیلم این رویداد سینمایی اعطاء می‌شد اما در سال 1965 هیات داوران جشنواره پیشنهاد دادند، جایزه‌ی بزرگ جشنواره هر سال با طراحی جدید از یکی از هنرمندان معاصر ساخته شود.
در اواخر سال 1954 هیئت مدیره جشنواره کن گروهی از جواهرسازان را برای طراحی "نخل" دعوت کردند و در نهایت «لوچینه لازون» طراحی نخل طلای جشنواره کن را انجام داد.
اولین جایزه نخل طلا در سال 1955 به «دلبرت مان» کارگردان آمریکایی برای فیلم «مارتی» اعطاء شد و تا سال 1964 نخل طلا جایزه اصلی این رویداد سینمایی بود تا اینکه بدلیل برخی مشکلات مرتبط با کپی رایت، جایزه بزرگ دوباره جای نخل طلا را گرفت.
در سال 1975 جایزه نخل طلا دوباره به عنوان جایزه اصلی کن معرفی شد و تا به امروز جایزه سمبولیک این رویداد سینمایی باقی مانده است.
در میان کشورهای برنده نخل طلای کن (نخل طلا بعلاوه‌ی جایزه بزرگ جشنواره) کارگردانان آمریکایی با 19بار کسب این جایزه سینمایی، با اختلافی فاحش پیش‌تاز هستند، «ترنس مالیک» آخرین کارگردان آمریکایی است که در سال 2011 با فیلم «درخت زندگی» موفق به کسب نخل طلای کن شد.
رتبه دوم با 12 نخل طلا در اختیار سینمای ایتالیا قرار دارد که آخرین‌بار در سال 2001 با فیلم «اتاق فرزند» ساخته «نانی مورتی» موفق به کسب این جایزه شد.
کارگردانان فرانسوی نیز تاکنون 11 بار موفق به نخل طلایی کن شده‌اند که «عبدالطیف کشیش» با فیلم «آبی گرمترین رنگ است» در سال 2013 آخرین برنده فرانسوی این جایزه سینمایی معتبر محسوب می‌شود و کارگردانان انگلیسی نیز 10بار کسب نخل طلای کن را تجربه کرده‌اند.
سینمای ایران نیز یک بار در سال 1997 با فیلم «طعم گیلاس» ساخته عباس کیارستمی موفق به کسب این جایزه معتبر شده است و چندین بار نیز در بخش رقابتی نامزد کسب نخل طلا بوده است.
شصتوهشتمین جشنواره فیلم کن از 13 می (23 اردیبهشت) تا 24 می (3 خرداد ماه) ادامه خواهد داشت.
منبع:ایسنا
انتهای پیام/
