به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امروز هجدمین جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی ایران به کار خود پایان میدهد، جشنوارهای که آرام آرام روند سقوط را طی کرد و حالا در جایگاهی ایستاده که هیچکس پشتیبانش نیست. اختلافات داخلی وزارت علوم، برخوردهای سیاسی با جشنواره، ضعف در مدیریت امور هنری وزارت علوم، حضور آثار نمایشی ضعیف در جشنواره امسال و بسیاری موارد دیگر از جمله مسائلی هستند که دستمایه منتقدان چند دوره اخیر تئاتر دانشگاهی و به ویژه جشنواره هجدهم است.
بسیاری بر این باور هستند که جشنواره تئاتر دانشگاهی اینقدر برای وزارت علوم دمدستی و بیارزش شده است که برخی مدیران این وزارت خانه امکانات را از دیگر نهادها و بخش خصوصی به صورت رایگان و یا با بهایی کم و البته کیفیتی پایین برای برگزاری آن دریافت میکنند، و همین مسأله باعث شده که فکر کردن به ارتقای کیفی این جشنواره هم هیچ جایگاهی نداشته باشد. یکی از نمونههای آن که در ایام جشنواره بسیار سر زبانها بود اجاره سالنهای دانشگاه تهران بود که عدهای با تکیه بر آن این مدعا را مطرح میکردند.
حضور مجید سرسنگی به عنوان رئیس جشنواره تئاتر دانشگاهی بارقهای از امید را دل دانشجویان روشن کرد، امیدی که البته دوام چندانی نداشت و حتی راهکارهای سرسنگی نیز نه تنها جشنواره را نجات نداد بلکه به زعم برخی در سقوط دوباره آن تاثیر داشت. حالا سرسنگی مانده و جشنوارهای خسته و مورد نقد شدید دانشجویان. حالا دیگر معلوم میشود که خوب شدن حال جشنواره اصلا ربطی به دبیر یا یک فردی مانند سرسنگی که از بدنه مدیریتی و هنری تئاتر هم هست، ندارد. شاید اصل قضیه این است که وزارت علوم اساساً علاقهای به جشنواره تئاتر دانشگاهی ندارد.
در این میان اما این، دانشجویان هستند که ضرر میکنند. دانشجویانی که جشنواره تئاتر دانشگاهی، تنها فرصت ارائه کار عملیشان به صورت حرفهای محسوب میشود. با گذشت 18 دوره از جشنوارهای که قرار بود توسط دانشجویان اداره شود و به قول حمید پورآذری، مدیران فرهنگی آینده در این کارزار تربیت شوند، عدهای معتقدند که دانشجو تبدیل به یک نیروی انسانی کارفرمای دولتی شده است. آنها میگویند «بدتر از آنکه کسب عنوان در این جشنواره در ساختار وزارت علوم هیچ ارزشی بر دانشجو نمیافزاید و شکلی دور همی به خود گرفته است. وقتی تمام تلاش ما هیچ نتیجهای ندارد و هیچ ملاکی برای تمایز میان منی که تلاش میکنم و دانشجویی که خیلی عادی میآید و میرود، نیست برای چه تلاش کنم؟» یکی از دانشجویان میگفت:«خوشحالیم دیگر. برای خودمان جشنواره برگزار میکنیم، نتیجه این نوع نگاه به دانشجو میشود جریانی که الان در تئاتر حرفهای هم حضور دارد و هیچ مخاطبی برایش وجود ندارد. خود تئاتریها کار یکدیگر را میبینند و خوشحالاند دیگر، مثل ما.»
از مجموعه انتقادها که بر زبان دانشجوها رانده میشود اینطور برگرفته میشود که «هنوز پس از 18 دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی سیستم داوری مملو از تناقضاتی است که دانشجویان را به اعتراض وا میدارد و هنوز راهکاری برای حذف اما و اگرها ایجاد نشده است.» آنها میگویند «دورهای همهکاره جشنواره اساتید یک دانشگاه هستند و دوره بعدی جشنواره به اساتید دانشگاه رقیب آنها اختصاص مییابد و طبیعتاً برنده و برگزیده کاملاً رابطهوار انتخاب میشود. هنوز پس از 18 سال، شخص دانشجو در فرایند انتخاب اثر برتر هیچ جایگاهی ندارد؛ حتی اثر برتر از نگاه مخاطبان – که همان دانشجویان هستند – هم وجود ندارد» این انتقادها به سبک و سیاق خاص خودش در موضوعات دیگر همچنان ادامه دارد.
برای نمونه گروهی دیگر میگویند «این جشنواره خوراک فرهنگی – تئاتری سالانه ماست اما هیچ تعلقی به ما ندارد و به همین دلیل میبینیم که اجراها همگی کپیهای بیمار از آثار نسبتاً موفق یک سال اخیر است تا شاید به لطف وجود داوران سرشناس، اجرای عموم کمی راحتتر نصیب افراد شود. با چنین وضعیتی، نظام دانشجویی به سمتی میرود که این جشنواره را پس میزند و دیگر دانشجویان سطح بالای دانشگاههای وزارت علوم نیز برای آن ارزشی قائل نمیشوند. سرسنگی که آمد خیلی از ماها امیدوار بودیم اما حالا در روزهای پایانی میگویم که حتی اگر آقای سرسنگی هم وعده اجرا در تماشاخانه ایرانشهر را به ما بدهد، خیلی از ماها دیگر انگیزه برای ادامه نداریم.»
تئاتر دانشگاهی هجدهم در بخشهای اصلی امروز به پایان میرسد. پایانی که به زعم بسیاری از دانشجویان نشانههایی از تعطیلی این جشنواره را خبر میدهد. آیا وزارت علوم میخواهد تنها جشنواره معتبر هنری خود را که البته برایش هیچ ارزشگذاریای ندارد، تعطیل کند؟
انتهای پیام/