مایکل نایتس، معتقد است که "الحشد الشعبی" یا "واحدهای بسیج مردمی" که در ژوئن 2014 در پی فتوای جهاد "آیتالله علی سیستانی" در عراق تشکیل و بعدا توسط دولت "حیدر العبادی" هم حمایت شد، اگرچه بصورت مستقل فعالیت میکند اما نمیتوان آن را یک گروه شبهنظامی دانست چرا که بخشی از نیروی امنیتی عراق است. به گفته نایتس، حشد الشعبی توسط دو سپاه قدس و بدر حمایت میشود و در بازپسگیری بسیار از مناطق از دست داعش تاثیر بسزایی داشته است. این کارشناس آمریکایی، اعضای این گروه را با عنایت به سابقه آمریکاستیزی آنها در زمان حمله آمریکا به عراق کاملا ضد آمریکایی میداند.
نایتس با زیرکی تمام، حشد الشعبی (که پیشتر آن را فرزند خلف ایران خواند) را ضمن عقب راندن داعش از مناطق تصرف شده، عامل پاکسازی بسیاری از فرمانداران سنی عراق میداند.
این کارشناس، این گروه 60 الی 90 هزار نفره را -از حیث اطلاعاتی، مشاورهای، لجستیک، و تسلیحاتی- کاملا تحت تاثیر و حمایت سپاه پاسداران و حزبالله لبنان میداند و البته اذعان میکند که به دلیل نجات مناطق مختلف، در اذهان عمومی عراق محبوب شده است. نایتس بخش مهمی از قدرت سیاسی آینده عراق را در دست این گروه میبیند.
در پاسخ به ادعاهای نایتس همین کافی است که جمهوری اسلامی بارها بر حمایت دولت عبادی و تلاش برای همبستگی بین شیعه و سنی در عراق تاکید ورزیده و ابراز آمادگی کرده است.
"فیلیپ اسمیت" اما عملکرد حشد الشعبی را به عملکرد حزبالله لبنان در سالهای 1975 تا 1978 تشبیه کرده است. وی، معتقد است که این گروه در پی ایجاد کمربند دفاعی شیعی برای پایتخت عراق است.
این کارشناس، حشد الشعبی را کاملا وابسته به ایران معرفی می کند چرا که در انتهای خوردوهای این گروه تصویر آیتالله علی سیستانی دیده میشود و آیتالله سیستانی ارتباط کاملا نزدیک و دوستانهای با حکومت جمهوری اسلامی دارد. اما جلوتر به این اشاره میکند که آیتالله سیستانی این گروه را یک گروه شبهنظامی نمیخواهد و ترجیح میدهد در قلب ارتش عراق نفوذ و فعالیت کند.
اسمیت در ادامه به شکلگیری گردانهای "بابلیون" و "روحالله عیسی بن مریم" توسط ایران در دل گروه حشد الشعبی اشاره میکند اما مدعی است که این گروهها به عنوان پوشش غلط انداز برای توجیه اینکه شیعیان به اقلیتها احترام میگذارند استفاده شده است. نکته اینکه مرجع عالیقدر شیعیان عراق، بارها بر اتحاد شیعه و سنی تاکید کرده و عراق را سرزمین همه مذاهب دانسته است.
"احمد علی" اعتقاد دارد که نفوذ ایران در عراق که در واقع از سال 1981 با شکلگیری سپاه بدر و ISCI آغاز شد، در سال 2003 به اوج خود رسید. به نظر وی، مردم عراق ترجیح میدهند که ریسک اعتماد به این گروه را به جان بخرند. چرا که وجود تسلیحات و قدرت این گروه، بر وجود داعش مخرب ارجحیت دارد.
وی، افراد برجسته حشد الشعبی را –با وجود همه اختلافات بین گردانهای آن- افراد تاثیرگذار آینده عراق میبیند.
در حالی که راه مبارزه با داعش وحدت ملی و بسیج عمومی مردم عراق علیه این پدیده است و ارتش به تنهایی نمی تواند از عهده این مسئولیت برآید و نیروهای مردمی نقش موثری در مبارزه با داعش داشته اند، اندیشکده واشنگتن تلاش می کند با گفتمان سازی در این فضا از تحقق استراتژی وحدت نیروهای عراقی علیه داعش جلوگیری کند.