"اسماعیل بندی داریان" کارشناس و تحلیلگر مسائل ترکیه در گفتوگو با خبرنگار تسنیم، ضمن تشریح انتخابات پارلمانی امروز ترکیه به تحلیل شانس احزاب برای به دست آوردن تعداد کرسیها و شرایط سیاسی ترکیه در آینده پرداخت.
وی افزود: انتخابات پارلمانی ترکیه امروز ساعت 8 صبح بهوقت محلی آغاز شده و این انتخابات که بیست و پنجمین دوره انتخابات پارلمانی ترکیه به شمار میرود، ساعت 17 بهوقت ترکیه تمام میشود. شمارش آرا باید تا ساعت 24 امشب به پایان برسد. در این انتخابات 53میلیون نفر واجد شرایط رأی هستند که بهاحتمال زیاد بالای 60 درصد پای صندوقهای رأی میروند.
اهمیت این دوره از انتخابات
این کارشناس مسائل ترکیه، انتخابات پارلمانی این دوره از ترکیه را، انتخاباتی حساس ارزیابی کرد و گفت: نتایج آن، وضعیت ترکیه را برای هشت سال دیگر تعیین خواهد کرد. هرچند انتخابات پارلمانی ترکیه هر چهار سال یک بار برگزار میشود اما تفاوت این انتخابات با سایر انتخابات این است که حزب آقای اردوغان یعنی حزب عدالت و توسعه تصمیم گرفته که قانون اساسی و نوع رژیم ترکیه را عوض کند. رژیم کنونی در ترکیه پارلمانی است، اما اردوغان در نظر دارد رژیم را به ریاستی تغییر دهد. بهعبارت دیگر وی قصد دارد سیستم پارلمانی را همچون آمریکا به ریاستجمهوری محض تبدیل کند. برای اینکه اردوغان بتواند رژیم کشور را عوض کند نیاز به 400 نماینده دارد و این بعید به نظر میرسد که وی بتواند 400 کرسی در این انتخابات به دست بیاورد.
احزاب سیاسی شرکتکننده در انتخابات
این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه گفت: در این انتخابات 20 حزب سیاسی شرکت میکنند و 165 تن نیز بهصورت مستقل پا به عرصه انتخابات گذاشتهاند. در مجلس ترکیه 550 کرسی پارلمانی وجود دارد که شهر آنکارا و استانبول در انتخابات تعیین کننده است. 88 نماینده از استانبول وارد پارلمان میشوند و آنکارا نیز 32 نفر را به پارلمان میفرستد. همه احزاب بهویژه عدالت و توسعه تمرکزشان بر استانبول و آنکارا است. اما آنچه باید درباره این انتخابات به آن اشاره کرد این است که از سال 2014 میلادی تاکنون تقریباً 200 مورد بمبگذاری حین سخنرانی احزاب مختلف روی داده است. تمام احزاب هدف حمله و این انفجارها قرار گرفتهاند و این نشان میدهد که قدرتی در ترکیه میخواهد وضعیت انتخابات را بر هم بزند و با ایجاد بحران خاص آرا را بهسمت حزب خاصی سوق دهد. دیروز در شهر کردنشین "دیاربکر" دو انفجار مهیب در جریان سخنرانی حزب دموکراتیک خلق صورت گرفت که حدود 10 نفر کشته و شمار زیادی نیز زخمی شدند.
بندی داریان افزود: ترکیه در حال حاضر با معضل دیگری بهنام پناهندگان سوری مواجه است که تعداد اینها از مرز یک و نیم میلیون گذشته و از طرف دیگر بهخاطر حملات تروریستی داعش ترکمنهای سوریه هم اکنون در مرزهای ترکیه هستند تا پناهنده به این کشور شوند که مقامات ترکیه فعلاً از ورود آنها جلوگیری کردهاند.
غافلگیری این دوره از انتخابات ترکیه
این تحلیلگر مسائل ترکیه گفت: در حال حاضر در پارلمان ترکیه حزب عدالت و توسعه یعنی حزب آقای اردوغان 311 کرسی در اختیار دارد و این در حالی است که یک سال و نیم پیش این تعداد 327 کرسی بود. بنابراین این حزب از یک سال و نیم پیش 16 کرسی را از دست داده است. حزب جمهوری خلق نیز 125 کرسی را در اختیار دارد که یک سال پیش تعداد کرسیهای این حزب 135 عدد بود. حزب حرکت ملی نیز در حال حاضر 52 کرسی در اختیار دارد که سال گذشته نیز تعداد کرسیهای این حزب 53 عدد بود. حزب دموکراتیک خلق ترکیه اینک 29 کرسی را در اختیار دارد که عدد کمی نیست. نمایندگان مستقل 13 کرسی را در دست دارند که قبلاً 35 کرسی به نمایندگان مستقل اختصاص داشت اما با توجه به اینکه حزب دموکراسی بزرگ برای کردها قبل از دموکراسی خلق ایجاد شد، از این 35 تن، بیست و اندی به حزب دموکراسی بزرگ رفتند. پنج حزب دیگر هم وجود دارد که هرکدام یک کرسی نمایندگی در پارلمان در اختیار دارند. اگر این اعداد را با یکدیگر جمع کنیم خواهیم دید که در مجلس ترکیه 535 کرسی نمایندگی وجود دارد. البته در اصل باید 550 کرسی نمایندگی در پارلمان وجود داشته باشد اما برخی از نمایندگان فوت کردند و برخی دیگر نیز استعفا دادند که بیشترین استعفاها از حزب اردوغان بود. من حدس میزنم که در این انتخابات بیشترین غافلگیری را حزب دموکراسی خلق ترکیه که متعلق به کردها است انجام میدهد. در ترکیه حزبی که میخواهد نمایندگانش به مجلس راه پیدا کنند باید در آن شهری که در انتخابات شرکت کرده، 10 درصد آرا را به دست بیاورد و این حزب تا الآن نتوانسته 10 درصد را بیاورد. این دفعه اگر بتواند 10 درصد را به دست بیاورد، 50 نماینده به مجلس میفرستد.
اردوغان نمی تواند اکثریت مطلق آرا را کسب کند
این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه گفت: درباره حزب عدالت و توسعه نیز حدس و گمانها مختلف است. ادعای خود حزب این است که بتواند بالای 50 درصد از کرسیهای پارلمان را به خود اختصاص دهد. اما مطابق نظرسنجیها پیشبینی این است که این حزب بتواند بین 42 تا 50 درصد از کرسیها را از آن خود کند که در این صورت تعداد نمایندگان این حزب 276 عدد خواهد بود. اما اردوغان برای تغییر سیستم پارلمانی نیاز به 400 نماینده دارد که این غیرممکن است. ولی این احتمال وجود دارد که اردوغان بعد از انتخابات با یکی از احزاب ائتلاف کند و تغییرات مورد نظر خود را ایجاد کند و اولین رئیسجمهور تام الاختیار ترکیه باشد چهارصد نماینده یعنی 65 درصد آرا که این رقم زیاد است.
این کارشناس مسائل ترکیه گفت: درباره حرکت ملی نیز فکر میکنم که بین 13 تا 15 درصد آرا از آن این حزب خواهد بود. زیرا تقریباً همه دورهها اینگونه بوده است. در پارلمان ترکیه که 550 کرسی دارد، هر حزبی که میخواهد حاکم شود باید 225 نفر بهاضافه یک به دست بیاورد و این احتمال برای اردوغان بالاست. زیرا حزب اردوغان هم اکنون 276 کرسی در اختیار دارد و میتواند بهتنهایی دولت را تشکیل بدهد. اما همانطور که گفتم اگر دموکراسی خلق بتواند رکورد 10 درصد را بشکند، اردوغان و حزب عدالت و توسعه با چالش جدی مواجه خواهند شد.
آینده سیاسی داوداوغلو
وی در پاسخ به این سؤال "آینده سیاسی داوداوغلو را چگونه میبینید؟" افزود: داود اوغلو تا این لحظه کاملاً با اردوغان هماهنگ عمل کرده است گرچه در مواردی مانند عبدالله گل خواسته است مخالفتهایی ناچیز انجام دهد، اما موفق نشده است و از طرف اردوغان خیلی به او اجازه داده نشد که اقدامی کند. اما اگر در آینده به همین روال ادامه بدهد و اردوغان بتواند رژیم ریاستی را در ترکیه تشکیل دهد، دیگر داود اوغلو نقش زیادی نخواهد داشت، یا وزیر خارجه میشود یا منصب کوچکتری به وی سپرده میشود، زیرا دیگر نخست وزیری اصلاً وجود نخواهد داشت. اما اگر سیستم ریاستی در ترکیه ایجاد نشود، در آن صورت از آقای داود اوغلو میتوانیم تحرکاتی ببینیم که ممکن است با سیاستهای حزب عدالت و توسعه همخوانی کامل نداشته باشد.
وی در پایان گفت: آمریکا و کشورهای غربی هم تلاش دارند کارهایی برای ایجاد اختلال در این انتخابات انجام بدهند و مردم را نگران کنند و این مسئله کردها را با ترکها درگیر میکند که این نقشه خطرناکی است که برای کل منطقه است و فقط برای ترکیه نیست.
انتهای پیام/ر*