به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، صنایع دستی نوعی کار است که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزارهایی ساده ساخته میشود و به روشهای سنتی ساختن کالاها اطلاق میشود.
چنین تولیداتی بیشتر از لحاظ فرهنگی و یا مذهبی فوقالعاده و خاص هستند و آنچه مقوله صنایع دستی را از هنر کاردستی متمایز میسازد هدف از ساختن آنهاست. صنایع دستی لوازمی هستند که قرار است مورد استفاده قرار گرفته و کهنه، پوسیده و غیره شوند و مورد استفاده آنها بیش از یک تزئین ساده است.
صنایع دستی بیشتر کارهای فرهنگی و رسومیتری تلقی میشوند زیرا به عنوان بخشی از ملزومات زندگی روزمره مطرح هستند. درحالی که هنر و کاردستی بیشتر یک فعالیت سرگرمی و یک ارائه بینقص از یک تکنیک خلاقیت است. از جنبههای عملی انواع مختلف صنایع دستی به دلیل شباهت مورد استفاده همپوشانی زیادی دارند.
10 ژوئن مقارن با 20 خردادماه روز جهانی صنایع دستی است و به این بهانه به صحبت با زهرا الحمدی، معاون صنایع دستی استان فارس پرداختیم:
تسنیم: تنوع رشتههای صنایع دستی در استان فارس چگونه است؟
الحمدی: تنوع رشته صنایع دستی نهتنها در استان فارس بلکه در سطح کشور بسیار زیاد است و به عنوان مثال رودوزی سنتی به عنوان یک رشته صنایع دستی خود شامل چندین رشته است.
در حال حاضر در استان فارس 120 رشته صنایع دستی وجود دارد که 80 رشته آن کاملاً فعال هستند و اگر دستهبندی دقیقتری صورت گیرد برخی از رشتههای صنایع دستی استان در حال فراموشی است و یا به طور کامل منسوخ شده است.
تسنیم: دلیل منسوخ شدن برخی رشتههای صنایع دستی چیست؟
الحمدی: دلیل منسوخ شدن برخی رشتههای صنایع دستی را میتوان تغییر سلایق مردم و جامعه دانست و اینکه به نوعی احساس نیاز برای ادامه تولیدات آنها کاهش یافته است و یا جامعه دیگر نیازی به ادامه تولیدات آنها احساس نمیکند.
عدم تمایل نسلهای بعدی به ادامه کار پدرشان نیز سبب منسوخ شدن برخی رشتههای صنایع دستی استان فارس شده است زیرا بسیاری از فرزندان استادان متبحر در رشتههای مختلف صنایع دستی در کنار پدرشان حضور نیافتند و این هنرها به فرزندان آنها منتقل نشده است.
تسنیم: برای پیشگیری از منسوخ شدن رشتههای صنایع دستی چه میتوان کرد؟
الحمدی: آموزش در اینجا نیاز اساسی است و به همین دلیل نیز در استان فارس چندسالی است که مستندنگاری احیا با هدف پرداختن به مباحث پژوهشی صنایع دستی انجام میشود.
برای رشتههایی که در حال منسوخ شدن هستند به منظور رسیدن به حفظ و احیای آنها آموزشهایی ارائه میشود و با توجه به اینکه ممکن است دستبافته یا صنایعی کاربری نداشته باشند برای آنها نیز کاربری تعریف میشود.
تسنیم: تاکنون چند رشته صنایع دستی در استان فارس احیا شدند؟
الحمدی: در استان فارس از دهه 80 تاکنون 8 رشته منسوخ شده صنایع دستی احیا شدند به عنوان مثال بافت ششهدرمه در فیروزآباد احیا شد و برای علاقهمندان این رشته کلاسهای آموزشی نیز برگزار شد.
در یک سال گذشته صنعت سرامیک تکپخت در استهبان و شیشهگری میمند نیز احیا شده است.
چند نفر از افرادی که در حوزه تولید عرقیات و گلاب در میمند فعالیت داشتند با جذب دو نفر از شیشهگران قدیمی استان کورهای در شهرستان میمند راهاندازی کرده و در حد نیاز خود اقدام به تولید شیشه برای نگهداری عرقیات و گلاب این شهرستان کردند. در پایان هر سال سیل انبوهی از شیشه برای نگهداری عرقیات و گلاب میمند تولید میشود که سبب نگهداری با کیفیت این محصولات میشود.
استادان بسیار خبره شیشهگری در شهر شیراز نیز از دیرباز فعالیت داشتند و حتی وجود خیابانی به نام شیشهگری در این شهر نشان از قدمت این صنعت در شهر شیراز دارد.
اویبافی، دورهچینی، چاقوی زنجان و غیره از دیگر صنایع دستی احیا شده در استان فارس هستند.
تسنیم: برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر صنایع دستی استان فارس چه اقداماتی انجام میشود؟
الحمدی: برای این منظور برنامهریزیهای زیادی انجام شده است، صادرات از طریق نمایشگاههای بینالمللی انجام میشود و امسال یکی از جوانان هنرمند استان فارس برای حضور در هفتاد و دومین نمایشگاه فلورانس ایتالیا معرفی شدند که هم برای ایشان تجربه خوبی بود و هم در طول یک ماه برپایی نمایشگاه به ارائه صنعت خود پرداختند.
حضور صنعتگران استان فارس در این نمایشگاهها عامل خوبی برای معرفی صنایع دستی استان به جهانیان است.
برای این حوزه نیاز به برنامهریزی دقیق برای شناسایی بازار هدف وجود دارد تا محصولات تولیدی استان به آن مناطق ارسال شود.
تسنیم: پیشنهاد شما برای معرفی هرچه بهتر صنایع دستی به جهانیان چیست؟
الحمدی: پیشنهاد من این است که تنها نباید به ارائه صنایع دستی در نمایشگاههای خاص این صنایع بسنده کرد. تولیدکنندگان صنایع دستی در نمایشگاههای صنایع دستی به معرفی و فروش محصولات خود میپردازند اگر در هنگام برپایی دیگر نمایشگاهها در سطح استان هر یک از شرکتکنندگان در نمایشگاه ویترینی در کنار محصولات خود به صنایع دستی منطقه خود اختصاص دهند تأثیر بسزایی در افزایش فروش و معرفی این صنایع دارد.
امسال کنگره بینالمللی آموزش بیماریهای سینوسی و جراحیهای زیبایی در شهر شیراز برگزار شد و دبیر این کنگره با وجود اینکه جراح و پزشک هستند اما به دلیل علاقه به رشته صنایع دستی از معاونت صنایع دستی استان فارس خواستند نمایشگاهی در محل برپایی کنگره برگزار شود و به همین منظور 3 غرفه 30 متری به این فضا اختصاص یافت و بازتاب بسیار خوبی داشت.
در نمایشگاههای غیر تخصصی نیز میتوان ظرفیتهای استان در زمینه صنایع دستی را در معرض دید قرار دارد و به بازدیدکنندگان معرفی کرد که نیازمند تعامل دستگاههای استان است.
تسنیم: برای افزایش تعداد نمایشگاههای تخصصی صنایع دستی در سطح استان چه راهکارهایی میتوان ارائه کرد؟
الحمدی: این امر نیاز به تعامل دستگاههای مختلف استان و همکاری هنرمندان دارد و تاکنون در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است. در ایام نوروز امسال تعامل میراث فرهنگی با دیگر دستگاههای استان سبب برپایی چندین نمایشگاه در سطح استان شد و در فاصله میلاد حضرت فاطمه(س) تا میلاد حضرت علی(ع) نیز نمایشگاهی با عنوان کوثر تا ولایت در شیراز برگزار شد.
مدیرکل دفتر امور بانوان استانداری فارس در هفته گذشته از چند کارگاه و فروشگاه صنایع دستی شیراز بازدید داشتند و نشستی با دعوت از تعدادی از مسئولان استان برگزار شد در راستای افزایش این قبیل تعاملات اما برای برپایی نمایشگاههای صنایع دستی به صورت تخصصیتر برنامهریزی شده است.
انتهای پیام/ ب