به گزارش خبرگزاری تسنیمف طبق گزارشها، ایران بالاترین نرخ بیابانزایی یا همان تشدید روند کارایی سرزمین را در جهان دارد. در واقع آنگونه که انجمن علوم خاک ایران در سال گذشته گزارش کرده میزان فرسایش خاک درایران 15 تن در هر هکتار است که این رقم سه برابر میزان فرسایش خاک در آسیا میباشد. این همه در حالی است که ایران یک سوم متوسط بارندگی دنیا را دارد و میزان تبخیر در آن سه برابر متوسط دنیاست.
البته بیابانزایی و خشک شدن سرزمین فقط ایران را تهدید نمیکند. خیلی از کشورها با این پدیده که ریشه در دخالتهای انسان بر طبیعت و تغییرات آب وهوایی دارد، درگیر هستند، اما چرا رشد بیابانی شدن کشور ما بیش از دیگر کشورهاست؟
مهندس خداکرم جلالی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جنگلها ،مراتع و آبخیزداری، در حاشیه همایش روز جهانی مقابله با بیابانزایی میگوید: تعیین نرخ رشد بیابانزایی کار آسانی نیست. یعنی به صورت دقیق نمیشود انجامش داد . فقط میتوان تخمین زد. اما به صورت کلی با توجه به پدیده تغییر اقلیم و خشکسالیهای طولانی که داشتیم، رشد بیابانزایی در کشور فراتر از اقدامهای احیایی ماست؛ بنابراین نیازمند این هستیم که فعالیت بیشتری برای احیا و مقابله با بیابانزایی داشته باشیم. اما درپاسخ به این پرسش باید گفت چون افزایش درجه دما در ایران بیشتر از دیگر کشورها بوده است، در واقع افزایش درجه گرما در کره زمین طی 50 سال اخیر هشت دهم سانتی گراد بوده، اما در ایران که در منطقه خشک واقع شده 5/1 درجه سانتی گراد بوده است.
استفاده بیش از حد از جنگلها
در همین ارتباط «سرج ناکوزی» نماینده فائو در ایران و در سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در پیامی که از سوی نماینده اش در این همایش قرائت شده است، میگوید: استفاده بیش از حد از اراضی کشاورزی، مراتع و جنگلها از مهمترین عوامل ریشهای فرسایش زمین و بیابانزایی در ایران بشمار میآید که با خود محو جنگلها ، از بین رفتن فراگیر تنوع زیستی، فرسایش شدید و فراگیر بادی و آبی به همراه بالا رفتن میزان شوری خاک را به همراه داشته است.
بیابانزدایی 3 میلیون هکتاری
با این همه و با توجه به پیامدهای گسترده رشد بیابان در کشور، جای این پرسش باقی است که برای مقابله مؤثر با این پدیده چه میتوان کرد و سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری به عنوان متولی اصلی این پدیده چه طرح و برنامههایی برای مهار آن دارد .
خداکرم جلالی در این باره میگوید:20 درصد وسعت ایران بیابانی است. در واقع 5/32 میلیون هکتار از سرزمین ما بیابان است که 20 میلیون هکتار آن تحت تأثیر فرسایش بادی است و از این رقم نیز 5/7 میلیون هکتار وضعیت بحرانی دارند و کانون بیابانی محسوب میشوند که ما در قالب طرحی ملی برای سه میلیون هکتار از کانونهای بحرانی درجه یک بیابانی کشور طرح بیابانزدایی تهیه کردیم که به اعتباری معادل 7500 میلیارد تومان نیاز داریم، زیرا بیابانزایی هر هکتار 5/2 میلیون تومان هزینه میبرد.
وی با اشاره به اینکه این طرح 6 ساله است و از سال 1394 آغاز و تا پایان برنامه ششم توسعه ادامه خواهد داشت، میگوید: در قالب این طرح سالانه 500 هزار هکتار بیابانزدایی صورت میگیرد که با همه محدودیتها و بودجههای اندک درصددیم متناسب با تخصیصهای داده شده و سیاستهای راهبردی سازمان مبنی بر بهرهگیری از مشارکتهای مردمی به اهداف خود در این طرح برسیم.
رئیس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه در قالب طرح ملی بیابانزدایی در صورت اختصاص کامل 300 میلیارد تومان اعتبار تخصیص یافته و در سال جاری میتوانیم حدود 200 هزار هکتار از کانونهای بحرانی را کنترل کنیم، میافزاید: افزون بر این در قالب طرحهای آبخیزداری برای چهار میلیون هکتار از بیابانهای بحرانی کشور برنامههایی در دست اجرا داریم. همچنین با همکاری سازمان ملل متحد در حال اجرای پروژههای ترسیب کربن و مدیریت چند منظوره جنگلهای هیرکانی هستیم .
وی با تأکید بر ضرورت مشارکت مردم و بهرهگیری از توان آنها در طرحهای بیابانزدایی و جنگلها تصریح میکند: البته اجرای این طرحها باید اقتصادی باشد، به گونهای که بتوان با تولید گونههایی مانند گیاهان دارویی؛ هم به تثبیت خاک و شنهای روان کمک کرد و هم درآمدی برای مردم داشته باشد.
بیابانزدایی در 8000 هکتار
جلالی در ادامه از حوزه دریاچه ارومیه به عنوان تازه ترین کانون بیابانی کشور یاد و تصریح میکند: در طرح احیای دریاچه ارومیه برنامه جنگلکاری و بیابانزدایی 300 هزار هکتار از عرصههای حاشیه ای این دریاچه در دستور کار قرار دارد.
وی اقدامهای کنترلی سازمان متبوعش را در حوزه بحرانی دریاچه ارومیه مثبت ارزیابی میکند و میگوید: از اواخر سال گذشته تا کنون در سطح هشت هزار هکتار از عرصههای آن کاشت نهال، بذرکاری و غیره انجام شده و مدیریت چرای دام نیز در سطح 100 هزار هکتار صورت گرفته است .
وی میافزاید: سال گذشته که نخستین سال مشارکت سازمان در طرح احیای دریاچه ارومیه بود 30 میلیارد تومان بودجه به سازمان اختصاص پیدا کرد و امسال نیز 60 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای آن اختصاص یافته که این اعتبارات باید تا 5 سال آینده ادامه پیدا کند تا بتوانیم عملیات بیابانزدایی و جنگلکاری در این حوزه را اجرا کنیم.
انتهای پیام/
منبع: قدس آنلاین