به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرمآباد، آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم ایران است و از آنجاکه این آداب و رسوم ریشه دینی دارد توجه همگان را به خود جلب کرده است.
در ماه رمضان، مردم به شکل هماهنگ برای انجام تکالیف شرعی آماده میشوند و برای به جای آوردن این وظایف، هر جمعیت و گروهی با آداب و تشریفات خاص خود مراسم رمضان را برگزار میکنند.
روزه گرفتن در روزهای آخر ماه شعبان از جمله آداب ورود به این ماه مبارک است.
رؤیت هلال ماه رمضان مقدمه آغاز راز و نیاز باخدا
بعد از رؤیت ماه مبارک رمضان مردم با خواندن دعاهای مختلف و در رأس آنها خواندن کتاب قرآن این الهی هرروز به مناجات با خداوند میپردازند.
علاوه بر این آداب عمومی که در کل کشور ایران و در میان مردم مسلمان جهان رایج است، در هر کشور، استان یا شهری آداب و رسوم خاصی وجود دارد که از گذشتگان به جای مانده و برخی از آنها نیز با توجه به شرایط زندگی جدید و مدرن دیگر بهکاربرده نمیشوند.
ماه رمضان که فرامیرسد لرستان نیز همانند سایر نقاط کشور حال و هوای معنوی خاصی به خود میگیرد که در این راستا مردم استان قبل از فرارسیدن ماه رمضان مایحتاج اولیه این ماه را تهیه مىکنند و این مسئله در روستاهایى که با شهر فاصله زیادى دارند بیشتر به چشم میخورد.
رؤیت هلال ماه رمضان از پشتبام منزل
در غروب آخرین روز ماه شعبان مردم نقاط مختلف استان از پشتبامهاى خود و نقاط بلند منطقه به دنبال هلال ماه مبارک میگردند که در صورت رؤیت نکردن از طریق وسایل ارتباط جمعى مانند رادیو و تلویزیون از آغاز ماه مبارک آگاه مىشدند.
در این ماه در اکثر مساجد مجالس قرائت و تجوید قرآن برپا مىشود؛ خانمها نیز براى خود مجالس قرائت قرآن و احکام را در خانه برپا میکنند.
مردم لرستان در این ماه بیشتر از ماههای دیگر به مساجد میروند و سعی میکنند، تا نمازهای یومیه خود را به جماعت بخوانند و معتقدند که ماه رمضان فرصتی برای کسب تقوا و انس با معنویت است.
غبارروبی مساجد برای مهمانی خدا
یک هفته قبل از ماه رمضان مساجد را غبارروبی میکنند و حتی خانههای دل را خانهتکانی میکنند، تا در این ماه کینهای از کسی در دل نداشته باشند و خلاصه همه شهر آماده برای رسیدن ماه رمضان است.
مردم این دیار همانند مردم دیگر استانهای کشور در ماه رمضان آداب و رسوم خاص خود را دارند که یکی از مهمترین آداب و رسوم مردم این دیار در ماه رمضان «صله ارحام» است بهطور که سعی میکنند در این ماه بیش از همه ایام سال افراد فامیل و آشنایان را به هنگام افطار به منزل خود دعوت نمایند و به بهترین شکل از آنها پذیرایی شود و در برخی مناطق نیز مردم در مساجد افطاری میدهند.
در شب نیمه ماه مبارک که مصادف با ولادت امام حسن مجتبى(ع) است، در مساجد استان مجالس جشن و سرور بر پا میشود.
نذری دادن بین لرستانیها آنقدر در این ماه رواج دارد که کمتر نیازمندی از برکت این نذریها بینصیب میماند.
زنان لرستانی با پختن انواع آش، شلهزرد، فرنی و حلوا سعی میکنند، نذر خود را ادعا کنند، با این عمل نه تنها سفره خودشان، بلکه سفره دوستان و همسایگان را هم از غذای خود بینصیب نمیگذارند.
«کاسمسا» سنتی کهن در لرستان
یکی از سنتهای رایج مردم این دیار که در ایام ماه مبارک رمضان بیشتر مورد توجه قرار میگیرد، فرستادن بخشی از غذای افطار و سحر به منزل همسایگان است که به اصطلاح عامیانه به آن «کاسمسا» میگویند.
برپایی محافل انس با قرآن کریم، تلاوت و تفسیر کلام وحی، رسیدگی به محرومان و نیازمندان جامعه، زیارت اماکن متبرکه، حضور در مراسمات مذهبی، برگزاری آیینهای احیا در لیالیالقدر، اجرای سنت پسندیده صله ارحام و نماز عید فطر از مهمترین آداب و رسوم معنوی مردم لرستان در ماه ضیافتالله است.
مناجات های مردم لرستان در شب قدر
در شبهاى قدر مردم پس از افطارى خوردن و مختصرى استراحت به مساجد مىروند و مشغول عبادت و مناجات با پروردگار خود میشوند.
در روز بیست و یکم ماه مبارک نیز مردم در مساجد جمع شده و در غم از دست دادن اولین مولاى شیعیان به سوگ مىنشینند؛ مبلغان دینی که در این ایام به نقاط مختلف استان اعزام مىگردد، در خانهیکی از مردم و اهالى منطقه سکنى مىگزیند و تا پایان ماه مبارک مىبایستى در همان منزل ساکن باشد.
جمعآوری فطریه برای مستمندان بهویژه افرادیکه نسبت فامیلی با یکدیگر دارند، نیز یکی از آداب حسنهای است که از دیرباز در این استان وجود داشته است.
پختن حلوای شب بیست و یکم رمضان
مردم لرستان در روزهای عزاداری و شبهای قدر، حلوای نذری میپزند و بنا به سنتی دیرینه مقداری از این حلوای نذری را بهعنوان شیرینی عید فطر نگه میدارند، آنها معتقدند این حلوا مقدس و خوش یمن است و بههمین دلیل اولین صبحانه ماه شوال را در روز عید فطر، با این حلوا کامل میکنند.
بهزاد پاکدل، مسئول کانون آئینی سنتی لرستان، اظهار داشت: آیینهای استان لرستان نیز تفاوت چندانی با دیگر استانها ندارد.
سحری خوانی مردم لرستان با سرنا و دهل
وی افزود: در زمان های گذشته به دلیل وجود نداشتن ساعت برای بیدار کردن مردم عدهای با آواز، دهل یا سرنا و دهل به مراسم سحری خوانی میپرداختند این افراد معمولا افرادی آگاه بودند و به هنگام اذان را میخواندند تا مردم از خوردن دست نگهدارند.
مسئول کانون آئینی سنتی لرستان بیان کرد: به دلیل اینکه در گذشته معمولا چند خانواده در یک خانه زندگی میکرد افراد آن خانه سفره دسته جمعی داشته اند به گونهای که افراد با هر آنچه که در خانه داشتند برای سحر یا افطار بر سر سفره میآمدند، دارا و ندار بر یک سفر سحری یا افطاری می خوردند و تفاوتی بین آنها وجود نداشت.
وی با بیان اینکه مردم لرستان از دیر باز در شب نشینیهای خود شاهنامه خوانی داشته اند، عنوان کرد: به دلیل اینکه در گذشته افراد با سواد کمی وجود داشت قرآن نیز در تمام خانه ها موجود نبود در ماه مبارک رمضان مردم به خانه افراد باسوادی که قرآن داشته می رفتند و او برای آنها قرآن تلاوت میکرد.
حیدری خوانی سنت دیرینه لرستان
پاکدل تصریح کرد: معمولا هرشب به ویژه در شبهای قدر بعد از تلاوت قرآن کتاب حمله حیدری نیز خوانده میشد که خود از آیینهای ویژه مردم لرستان است.
وی خاطر نشان کرد: از عمده غذاهای محلی نان گرده را مردم لرستان برای سحری و برساق و غذاهایی مانند سغدو و پشکه که نوعی آش است را در زمان افطار مصرف میکردند.
مسئول کانون آئینی سنتی لرستان با بیان اینکه مردم لرستان مردمی ساده بوده و هستند، گفت: مردم لرستان مردمی فاقد تظاهر بوده و غذا، نماز و آیینهای آنها نیز ساده بوده که این سادگی خاص در تمام زندگی این مردم به چشم میخورد.
ظاهرشدن ستاره ها و افطار مردم عشایر لرستان
محمد حسین آزادبخت، کارشناس مردم شناسی اظهار داشت: در مردم عشایری بیشتر و به دلیل نداشتن ساعت و آشنا نبودن مردم به اوقات شرعی در ماه رمضان زمان دیدن دو یا سه ستاره در آسمان افطار میکردند و هنگام سحر بعد از خواندن حدود چهار باره خروس و آواز خوانی خروس به زمان سحر آگاه میشدند.
وی افزود: در گذشته بدلیل اینکه کار مردان و زنان جوان سخت بوده اکثر مردان بزرگ قبیلهها و افراد مسنتر روزه میگرفتند و مردم عشایری عمده غذایی که مصرف میکردند لبنیات و مشتقات آن بوده است.
گزارش از مرضیه شیرخان
انتهای پیام/ ر