به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم،امید قبادی در گفتوگو با فارس، گفت: در حال حاضر متأسفانه سالانه در ایران 5 تا 8 هزار نفر به دلیل مرگ مغزی فوت میکنند که از این تعداد 2500 تا 4 هزار نفر ارگانهایشان کیفت لازم را برای اهدای عضو دارند.
وی ادامه داد: با کمال تأسف سالانه حدود 700 نفر از افرادی که مرگ مغزی شدهاند به اهدای عضو میرسند این مسئله به دلایل مختلفی رخ می دهد که مهمترین آن عدم رضایت کافی خانوادههاست و مهمترین دلیلش هم ضعفی است که هنوز در فرهنگسازی وجود ندارد.
قبادی گفت: در کشور حدود 25 هزار بیمار نیازمند به عضو حیاتی داریم، عضوهای حیاتی شامل کلیه، کبد، قلب، ریه، لوزالمعده و روده است که اگر کسی این اعضا را نداشته یا اختلال عملکرد آنها را داشته باشد منجر به فوت میشود.
قائم مقام رئیس اداره پیوند وزارت بهداشت افزود: به جز عضو کلیه که 2 درمان جایگزین مثل دیالیز و پیوند از فرد زنده را دارد مابقی نیازمندان به اعضا فقط زندگیشان در گرو پیوند عضو آن هم از طریق افرادی است که مرگ مغزی شدهاند.
مرگ روزانه 7تا 10 نفر به دلیل نرسیدن عضو پیوندی
وی تصریح کرد: در کشور روزانه 7 تا 10 نفر از این 25 هزار بیمار نیازمند به دلیل نرسیدن عضو پیوندی فوت میکنند.
قبادی گفت: آمار اهدای عضو در سال 84، حدود 5 درصد بود که با بررسیهای انجام شده به این نتیجه رسیدهایم که از نظر تکنولوژی برداشت عضو و متخصصان پیوند، کمبودی نداریم و مردم نوعدوستی هم داریم به همین دلیل جای تعجب داشت که چرا اهدای عضو در کشور تا این حد پایین است دلیل آن با بررسیهای انجام شده عدم آگاهی کامل از مرگ مغزی و اینکه خانوادهها باور ندارند که مرگ مغزی نوعی مرگ محسوب میشود.
میانگین رضایت خانوادهها به اهدای عضو 2برابر شد
وی افزود: در پزشکی دو نوع مرگ داریم مرگ قلبی که بالغ بر 90 درصد مرگهاست و مرگ مغزی که کمتر مردم با آن آشنا هستند. این نوع مرگ کمتر از 10 درصد مرگها را تشکیل میدهند به همین دلیل در سال 84 کمیتهای برای فرهنگسازی و اهدای عضو تشکیل دادیم که تعاملات مختلفی با سازمانهای درگیر این موضوع مثل وزارت فرهنگ، صدا و سیما، رسانهها، هنرمندان و ورزشکاران به راه انداختیم که بسیار مؤثر بود تا جایی که در سال 92 آمار رضایت اهدای عضو به 37 درصد ارتقا یافت.
قائم مقام رئیس اداره پیوند وزارت بهداشت گفت: اکنون با طرحهای جدیدی که در سال 93 انجام دادهایم میانگین رضایت اهدای عضو 70 درصد شده حتی در برخی مراکز رضایت 100درصدی هم داشتهایم.
تفاوت مرگ مغزی و کما
وی در تعریف مرگ مغزی گفت: این نوع مرگ به معنی از بین رفتن مغز است و تفاوت آن با کما در این است که در کما سلولهای مغزی آناتومی خود را حفظ میکند و فقط اختلال در عملکرد آنها ایجاد میشود اما در مرگ مغزی آناتومی سلولی مغز از بین میرود و به مایع خمیری شکل تبدیل میشود که غیر قابل برگشت است و فقط با دستگاه به صورت مصنوعی تا چند روز میتوان کیفیت ارگانها را نگه داشت.
زمان طلایی خانواده ها برای اهدای عضو؛ 12تا24 ساعت
قبادی ادامه داد: با توجه به سمی که در مغز بر اثر این فرایند تولید میشود ساعت به ساعت ارگانها از بین میروند در نتیجه نهایتاً تا چند روز بیشتر این ارگانها به درمان مصنوعی پاسخ نمی دهند. بهترین زمان برای برداشت ارگان های دارای کیفیت مطلوب، بین 12 تا 24 ساعت پس از تشخیص مرگ مغزی است. که اگر خانوادهها به اهدای عضو رضایت دهند می توانند جان یک تا 7 نفر را نجات دهند.
قائم مقام رئیس اداره پیوند وزارت بهداشت تصریح کرد: تأیید مرگ مغزی از نظر پزشکی مقوله سادهای شده و مانند گذشته بسیار دور نیازی به برداشتن جمجمه نیست بلکه با معاینات بالینی و با چند اقدام ساده مثل تصویربرداری میتوان به نتیجه رسید از طرفی افرادی که مرگ مغزی را تأیید میکنند 4 گروه پزشک معتمد وزارت بهداشت هستند که شامل متخصص داخلی اعصاب، جراحی اعصاب، داخلی و بیهوشی هستند.
وی ادامه داد: این افراد به شرطی اجازه معاینه و تأیید دارند که حکم وزیر بهداشت را داشته باشند بنابراین هر متخصص دیگری اجازه این کار را ندارد مگر اینکه دوره مخصوص را گذرانده و تأییدیه داشته باشند پس خانوادهها زمان لازم را به دلیل اینکه شاید پزشک دیگری تشخیص دیگری بدهد از دست ندهند از طرفی تأیید مرگ مغزی فقط به صورت بالینی انجام میشود و با پرونده پزشکی نمیتوان آن را تشخیص داد بنابراین خانوادهها باید به نظام فراهمآوری پیوند اعضا اعتماد کنند.
قبادی در مورد آخرین وضعیت شبکه فراهمآوری اعضا در کشور گفت: طرح شبکه فراهمآوری و پیوند اعضا در 5 فاز طراحی شد که سال گذشته 2 فاز آن انجام شد و 16 مرکز به 53 مرکز ارتقا یافت به طوری که آمار رضایت خانوادهها به اهدای عضو در سه ماهه اول امسال نسبت به سال گذشته ارتقای چشمگیری داشته است.
بیشترین تمرکز پیوند در تهران و برخی کلانشهرها
وی افزود: هدف این شبکه این است که ارگانهای افراد مرگ مغزی شده خاکسپاری نشوند تمام افراد مشکوک به مرگ مغزی شناسایی و با خانوادههایشان صحبت شود، بیماران نیازمند پیوند به صورت مساوات و عادلانه از هر جای کشور از این امکانات برخوردار شوند چرا که اکنون متأسفانه بیشترین تمرکز پیوند اعضا در تهران و برخی کلانشهرها مثل شیراز و مشهد است و سایر نقاط غرب، شرق و جنوب کشور دسترسی عادلانه به پیوند ندارند.
راهاندازی 9 مرکز جامع پیوند تا پایان سال 96 در کشور
قبادی گفت: 9 مرکز جامع پیوند که تمام پیوندها را انجام میدهد در 9 نقطه کشور طراحی شده که دایر میشود در سال 94 سه مرکز و در سال 95 و 96 هر سال سه مرکز ایجاد میشود که تخمین زده میشود در پایان سال 96 این شبکه تکمیل شود.
ثبت حدود 18هزار مرگ ناشی از تصادفات
وی در مورد اینکه آیا از آمار بالای تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن به خوبی در پیوند اعضا استفاده میشود، گفت: حدود 18هزار مرگ ناشی از تصادفات داریم که علت عمده مرگ مغزی در کشور ناشی از ضربات مغزی به ویژه تصادفات است اما آن تعدادی که باید برای پیوند اعضا به بهرهبرداری برسد و رضایت از خانوادهها حاصل شود میسر نیست و کمتر از یک سوم اعضای افراد مرگ مغزی شده در سال 93 اهدا شده است.
قائم مقام رئیس اداره پیوند وزارت بهداشت فرآیند فراهمآوری و برداشتن ارگان را به یک چهارپایه تشبیه کرد و گفت: خانواده ایثارگر، پزشکان، ارگانهای فرهنگساز که باعث رشد پیوند اعضا در کشور شدهاند و دولت که اگر حمایت مستمر داشته باشد از ارکان اصلی رشد پیوند هستند.
قبادی گفت: بیشترین عضو پیوندی کلیه است. سالانه 3 هزار کلیه پیوند زده میشود و پس از آن کبد سالانه 600 تا 650 و سپس قلب، ریه و لوزالمعده به ترتیب در ردههای بعدی پیوند عضو در کشور هستند.