به گزارش گروه "رسانهها" خبرگزاری تسنیم، اقتصاد مقاومتی، معمولاً در رویارویی و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرف کننده یک کشور قرارمی گیرد که منفعل نیست و در مقابل اهداف اقتصادی سلطه، ایستادگی نموده و سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی سازی آن بر اساس جهان بینی و اهداف دارد.
برای شکل گیری این الگوی اقتصادی، باید هرچه بیشتر به سمت محدود کردن استفاده از منابع نفتی و رهایی از اتکای اقتصاد کشور به این منابع حرکت کرد و توجه داشت که اقتصاد مقاومتی در شرایطی معنا پیدا می کند که جنگی وجود داشته باشد و در برابر جنگ اقتصادی و همچنین جنگ نرم دشمن است که اقتصاد مقاومتی معنا پیدا می کند.
در شرایطی که وجود اقتصاد مقاومتی لازم به نظر می رسد دولت می تواند با تسهیل شرایط قانونی و کاری برای تولیدکنندگان و صنعتگران شرایط را به گونه ای فراهم کند که آنها بتوانند بدون قوانین دست و پاگیر به فعالیت ادامه دهند. دولت با فراهم آوردن این شرایط به تولیدکنندگان این امکان را می دهد که با تولید محصولاتی برتر و جهانی بتوانند راه های صادرات به دیگر کشورها را بگشایند و تولید محصولاتی خاص در دنیا را بدست بگیرند.
ابراهیم نکو، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در این باره معتقد است: اقتصاد مقاومتی یک فرمول و روش بسیار مهم و نویی دارد که مختص کشور ماست که اگر بخواهیم آن را در برخی کشورها اجرا کنیم، چون تعاملی بین دولت و مجریان وجود ندارد و یا تعاملی بین ملت و مجریان موجود نیست این امر محقق نمی شود.
در ادامه گفتگوی ما را با ابراهیم نکو درباره اقتصاد مقاومتی و تفاوت های آن با اقتصاد ریاضتی و نیز تاثیر شرکت های دانش بنیان در بهره وری بالاتر در اقتصاد مقاومتی را می خوانید:
- آیا در بین کشورهای دنیا، مواردی هستند که در شرایط تحریم توانسته باشند به پیشرفت های اقتصادی برسند و آیا این نوع تلاشها و پیشرفت ها را می توان نوعی اقتصاد مقاومتی نامید؟
بله، با جنگ جهانی دوم، کشور آلمان ویرانه ای به عنوان کشور از جنگ برایش باقی مانده بود و تورم ثانیه به ثانیه گریبان مردم این کشور را گرفته بود.
اینکه در دیگر کشورهای هم اقتصاد مقاومتی داشته باشند و یا مدل فرمول اقتصادی برای رفع آثار تحریم ها داشته باشند، وجود ندارد اما روش هایی را بکار برده اند که می تواند قسمت هایی از فرمول اقتصادی ما باشد.
در واقع اقتصاد مقاومتی اقدام به اجرای سیاست هایی است که در نهایت ضمن اینکه فشارهایی را به مردم وارد می کند اما پیشرفت هایی را هم به دنبال دارد. در کشور ما در آن موقعیت قرار نگرفته ایم که مثلا لحظه به لحظه شاهد افزایش نرخ تورم باشیم، هر چند که تورم داریم، یا تولید ما را با مشکل مواجه می کند اما به تبعش موفقیت هایی را نیز داریم.
قبل از ارائه فرمولهای اقتصاد مقاومتی، جوان ها و صاحبان صنایع به پیشرفت هایی می رسند که متحیر کننده است. حتی در برطرف کردن نیازهای خودشان در جاهایی که مواد اولیه را از خارج وارد می کردند و حالا نمی توانند آن مواد را وارد کنند اما می بینیم که موفقیت های زیادی را در موارد گوناگون بدست آورده اند.
- آیا شرایط اقتصادی کشور ما با شرایط کشورهایی که اقتصاد ریاضتی در آن پیاده می شود، یکی است؟
ما در شرایط سختی مانند بحران هایی که در برخی کشورهای اروپایی وجود دارد، قرار نداریم و خدا را شکر توانسته ایم به خودباوری برسیم. با توجه به اینکه این تحریم ها در سطح وسیعی است و تقریبا برخی کشورها به سرکردگی آمریکا به تحریم علیه ما دست می زنند، ما به زانو در نمی آییم و هرچند که مشکلات طبیعی است ولی اگر این فشارها به کشورهای دیگر حتی کشورهای پیشرفته وارد می شد، آنها شاید اقتصادشان متلاشی می شد.
اقتصاد مقاومتی یک فرمول و روش بسیار مهم و نویی دارد که مختص کشور ماست که اگر بخواهیم آن را در برخی کشورها اجرا کنیم، چون تعاملی بین دولت و مجریان وجود ندارد و یا تعاملی بین ملت و مجریان موجود نیست این امر محقق نمی شود. اما در کشور ما این تعاملات وجود دارد و اقتصاد مقاومتی به توجه بیش از گذشته به تولیدات داخلی به دارد. یعنی با بازدارندگی اثرات تحریمها، پیشرفت و حرکت به جلو را هم مدنظر دارد.
داشتن روحیه تعامل و استقامت در جامعه در برابر تحریم های خارجی جزو مسائلی است که ما بدنیال آن پیشرفت ها را شاهد هستیم.
- به نظرشما مشکلات ساختاری اقتصاد ما شامل چه مسائل و مواردی می شود؟
چون بنده یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی هستم و حوزه انتخابیه ام یک منطقه اقتصادی است و شهرک های صنعتی و تولیدی زیادی دارد، این را بارها دیده ام که صاحبان صنعت ما از خودی می نالند تا اینکه تحریم ها.
در صورتی که خیلی از آنها با به وجود آمدن تحریمها اوج گرفته اند، نیازهای خودشان را هم در داخل برآورده می کنند و یا با روش هایی که یاد گرفته اند، می توانند نیازهای روزانه شان را تهیه کنند اما در داخل ما باید بپذیریم که فشارهای زیادی را به تولیدکنندگان می آوریم.
برای تولید مطلوب تر و بیشتر در کشور مالیات ها نباید بالا باشد، عوارض و هزینه های حامل های انرژی هم نباید تا این حد برای تولیدکنندگان بالا باشد.
متأسفانه در شرایط تحریم ها که تولید با مشکلاتی روبروست، باید شرایط تسهیل شود و دولت می تواند برخی قوانین را تسهیل کند تا این دوران به حالت قبلی برگردد و آنگاه شرایط را آن طوری که می خواهد یا مانند زمان کنونی کند.
متأسفانه هنوز بسیاری از قوانین ما به جای دستگیری از تولید، برایشان مانع تراشی می کنند، برخی قوانین هم بر ضد دیگری است که اینها برای تولید هم نگران کننده هستند.
- آیا شرکت های دانش بنیان می توانند تحقق اقتصاد مقاومتی را در کشور مهیا کنند؟
شرکت های دانش بنیان و کارآیی که در اقتصاد کشورها دارند امروزه در دنیا برایی همه شناخته شده اند، این شرکت ها محصولات تولیدی کارخانجات را به سمتی می برنُد که یا به برندهای معتبری تبدیل می شوند و یا اینکه دارای کیفیت های مناسبی می شوند که مخاطبان ثابتی را پیدا می کنند و مشتریان زیادی را جذب می کنند.
ما امروزه باید این را بپذیریم که جهان به سمتی حرکت می کند که با شیوه های مدرن اداره شود تا به روش هایی سنتی. لذا شرکتها و کارخانه ها باید از کارکرد سنتی خود بیرون بیایند و با مدرنیزه شدن به سمت کیفیت بخشی و برند سازی حرکت کنند.
کیفیت بخشی به کالاها و محصولات نیز ممکن نیست مگر با روشی که رهبری روی آن تاکید دارند که آن هم تقویت شرکت های دانش بنیان است تا محصولات ما هوادارانی در بیرون بیابد و مشتریان در سطح جهان داشته باشد و این همان توجه به تولیدات داخلی با یک رویکرد نوین است.
- تفاوت اقتصاد مقاومتی و ریاضتی در چیست؟
این دومدل تفاوت هایی را در عملکرد با هم دارند. اولاً در بعد رهبری و حاکمیت: در اقتصاد ریاضتی حاکمان در یک شرایطی قرار گرفته اند که احساس خطر می کنند و برای بقا و یافتن یک راهکار برون رفت از مشکلات به اجبار و زور متوسل می شوند و با وجود اینکه مردم شان با مشکلاتی هم روبرو می شوند بجای حل، مردم را با فشار به آرامش دعوت می کنند و جلوی اعتراضات شان را می گیرند.
افراد آن جامعه تحت فشار قرار دارند و سختی های زیادی را متحمل می شوند و معمولا ادامه زندگی برایشان مشکل است اما برای اینکه بتوانند مشکل شان را حل کنند، راهی نمی بینند جز اینکه علیه حکام شان قیام و اعتراضات کنند و حاکمان آنها نیز با خشونت و زور با آنها مواجه می شوند.
اما در اقتصاد مقاومتی شرایط می خواهد از حالت مقاومت و درجا زدن خارج شود و ضمن اینکه حالت رضایت بخش است اما کفایت نمی کند و شرایط بگونه ای است که اگر درجا بزنیم از گردونه مقاومت خارج می شویم. کلا برای رسیدن به افق های ترسیم شده و اسناد بالادستی اگر افقی تعیین شده باشد، مانند سند چشم انداز برای رسیدن به آن نقطه باید از حالت تدافعی خارج شده و به تهاجم هم روی آورد و به داشته های خود بسنده نکنیم و تنها سراغ استفاده از منابع طبیعی و انسانی خود نرویم بلکه علاوه بر ظرفیت ها درونی، جلوی فشارهای بیرونی را هم بگیریم و به سمت پرش بیرون از دایره ای که بهتر است، برویم.
اقتصاد مقاومتی در شرایطی اجرا می شود که اوضاع مورد قبول بزرگان و حکومت نیست و با وجود اینکه شرایط را تاحدی قبول دارند اما برای بهتر شدن و برای رسیدن به آن افق تعریف شده نیازمند یک تجدید نظر مجدد هستند و بایک قواعد جدید برای پیشرفت بیشتر حرکت می کنند.