خبرگزاری تسنیم – یاسر یگانه
علی رهبری وقتی به ایران آمد تا مدیر هنری ارکستر سمفونیک ایران باشد بر روی نکتهای تاکید کرد و آن هم این بود: «نباید فضایی ایجاد کرد که ارکستر به شخصی خاص تعلق گیرد، یعنی نگویند ارکستر سمفونیک مال علی رهبری است. ارکستر ارث هیچ کسی نیست».
آن زمان که البته چندماهی بیشتر از آن نمیگذرد خیلیها از کنار این سخن به راحتی گذشتند، اما نکتهای مهم در آن نهفته است. علی رهبری با مطرح کردن این بحث میخواست از همان ابتدای آغازِ فعالیتش، خطرِ تکرار را از خود و ارکستر سمفونیک دور کند. رهبری در ارکستر سمفونیک برنامهای شش ماهه ریخت و رپرتوارهای مختلفی برای اجرا تا اول مهرِ 1394 در نظر گرفت. در کنار این اجراها ارکستر یک اجرای ثابت هم دارد و آن سمفونی 9 بتهوون است که به طور متوسط هر ماه به روی صحنه میرود.
«تکرار» خطر بزرگی است که هر چیزی را به لبهی پرتگاه میبرد. «تکرار»ی که علی رهبری توانست و البته میتواند به لطفِ قطعههای بسیاری که آهنگسازان بزرگِ موسیقی کلاسیک در جهان در طول قرنها فعالیت ساختهاند، ارکستر سمفونیک تهران را از آن برهاند.
اما این «تکرار» سالهاست گریبان ارکستر ملی را گرفته است.
ارکستر موسیقی ملی از سال 1377 کارش را با رهبری فرهاد فخرالدینی آغاز کرد و تنها حدود 270 قطعه در گنجینه این ارکستر قرار دارد. این تعداد رپرتوار برای اجرا به طور حتم دستِ رهبر ارکستر را برای انتخاب باز نمیگذارد.
سابقهی موسیقی ارکسترال در ایران به نیم قرن هم نمیرسد، در حالی که موسیقی کلاسیک غرب قرنهای بسیاری پشت سر گذاشته و آهنگسازان بسیاری به خود دیده است. بیشک ارکستر ملی ایران از نظر تعداد قطعههایی که برای اجرا در اختیار دارد، با محدودیت مواجه است و باید چارهای اندیشید.
اما چه باید کرد؟ مگر نه این که جوانانِ بسیاری هستند که استعدادهای بسیاری در زمینه آهنگسازی دارند. مگر نه این که بسیاری از بزرگان و پیشکسوتان هستند که در ساختن ملودیهای ناب سابقهای درخشان دارند. مگر نه این که در ارکستری که عنوانِ «ملی» را یدک میکشد، باید فضا را برای همه به یک اندازه محیا کرد تا با آنچه دارند به میدان بیایند. مگر نه این که گنجینه ارکستر ملی را باید هر روز پربارتر از دیروز کرد.
همه اینها هست و البته خیلیهایشان نیست، که اگر بود، امروز گنجینه ارکستر ملی پربارتر از اینها بود.
فرهاد فخرالدینی که هم اکنون رهبر ارکستر ملی ایران است؛ کارنامهای درخشان و پربار دارد که هر کدام از آثارش به تنهایی برای ماندگاری در موسیقی ایران کافی است. اما برخی از آهنگسازان جوان از فخرالدینی گلایهمندند که به آنان فرصت کافی برای حضور و در ارکستر داده نمیشود.
فخرالدینی در نخستین نشست خبری که داشت اعلام کرد از همه جوانان آهنگساز دعوت میکند تا آثارشان را برای اجرا در ارکستر ملی ایران ارائه کنند. البته این دعوت تنها زبانی و مختص آن نشست بود. چرا که بعد از آن هیچ فراخوانی به طور رسمی منتشر نشد تا بتوان از عزمِ رهبرِ ارکستر ملی برای حضور دیگران در کنار ارکستر یقیق پیدا کرد.
حال باید دید ارکستر ملی و رهبرش، فرهاد فخرالدینی برای فرار از ورطهی تکرار چه چاره خواهند کرد؟
انتهای پیام/