کسانی که شورای نگهبان را تضعیف می‌کنند با خط امام (ره) بیگانه هستند
رئیس دفتر نظارت و بازرسی بر انتخابات خوزستان گفت: شورای نگهیان یکی از نهاد های انقلابی و برآمده از دل انقلاب است و کسانی که باوجود ادعای پیرو خط امامی، شورای نگهبان را تضعیف می کنند با خط نورانی امام خمینی(ره) بیگانه هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، یکی از بارز‌ترین ویژگی‌های برجسته مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران تجربه برگزاری بیش از 30 انتخابات پرشور، سالم و رقابتی است. یکی از نهادهای انقلابی که مولود این مردم سالاری دینی است شورای نگهبان است.
شورای نگهبان همواره با صلابت و شجاعت در صیانت از حق الناس کوشیده است که بالندگی و استقرار محکم پایه‌های مردم سالاری دینی در ایران اسلامی مرهون همین استقلال و استقامت شورای نگهبان است.
با توجه به اینکه 7 اسفند 1394 دو انتخابات مهم در کشور داریم برای بررسی اقدامات و برنامه‌های شورای نگهبان برای حفظ و صیانت از آرای مردم، گفت‌و‌گویی را با ابوالحسن معماری رئیس دفتر نظارت و بازرسی انتخابات خوزستان ترتیب دادیم.
تسنیم: خیلی متشکریم از این که این فرصت را در اختیار ما قرار دادید، خیلی‌ها به اشتباه فکر می‌کنند دفتر نظارت و بازرسی بر انتخابات همان شورای نگهبان است، دراین باره توضیح می‌فرمائید؟
معماری: بنده نیز از شما تشکر می‌کنم بله در حقیقت اینجا دفتر نظارت و بازرسی بر انتخابات استان خوزستان است شورای محترم نگهبان در اجرای هر چه بهتر اصل 99 قانون اساسی یعنی نظارت بر انتخابات این گونه دفا‌تر را از سال 1379 در سطح مراکز استانها و شهرستان‌ها دایر کرده است.
این گونه دفا‌تر به مثابه بازوانی برای شورای نگهبان در سطح استانها و شهرستان‌ها برای امر نظارت بر انتخابات عمل می‌کنند که اثرات و نتایج بسیار مطلوبی در این زمینه داشته است. این دفا‌تر با همان نام دفا‌تر نظارت و بازرسی بر انتخابات معروف هستند.
تسنیم: با نزدیک شدن به ایام انتخابات و اهمیت شورای نگهبان، متاسفانه برخی با صحبت‌های نسنجیده این نهاد را تضعیف می‌کنند، درباره اهمیت و جایگاه شورای نگهبان نظرتان را بفرمایید؟
معماری: درباره لزوم تقویت شورای نگهبان ابتدا به کلام گهربار بنیان گذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) اشاره می‌کنم حضرت امام خمینی (ره) می‌فرماید: اگر شما اگر ملت این طایفه(شورای نگهبان) را حفظ نکنید بدانید سرنوشت شما سرنوشت مشروطه خواهد شد.
این فرمایش حضرت امام خمینی (ره) نشان دهنده اهمیت و عظمت جایگاه این نهاد است و سفارش و وصیت امام خمینی (ره) تقویت و پشتیبانی از این نهاد است. در واقع اشخاص و جریاناتی که شورای نگهبان را تضعیف می‌کنند در حقیقت خلاف راه و سفارش امام خمینی (ره) عمل می‌کنند هرچند شعار پیروی از راه امام خمینی (ره) راسر می‌دهند.
مقام معظم رهبری بار‌ها و به کرات از اهمیت این نهاد و لزوم تقویت و پشتیبانی از آن فرمایشاتی را داشته‌اند که من باب نمونه ایشان فرمودند «اصل ایجاد شورای نگهبان قانون اساسی، یک کار ضروری و لازم و کاملاً متین و حکیمانه بود، امروز هرچه بیشتر می‌رویم به اهمیت حضور شورای نگهبان بیشتر پی می‌بریم شواهد متعددی از همه طرف برای انسان روشن می‌کند که چه فکر درستی بود گذاشتن این شورا در قانون اساسی و چه لطف بزرگی کرد خدای متعال برای این کار، و امام بزرگوار ما که اینطور محکم در مقابل شبهات ایستادند و از شورای نگهبان دفاع کردند ایشان چه کار بزرگی را انجام می‌دادند و در نظر داشتند»
این کلام مقام معظم رهبری نیز جایگاه این نهاد و اهمیت و تاثیر گذاری آن را دقیقاً بیان می‌کند.
تسنیم: به نظر شما چرا امام خمینی (ره) برای تاکید بر جایگاه شورای نگهبان به قضیه مشروطه اشاره می‌کنند؟
معماری: در اصل دوم قانون اساسی دوران مشروطیت اصل طراز به همت و تلاش شهید آیت الله شیخ فضل الله نوری گنجانده شد که براساس آن پنج تن از علماء و فقهای طراز اول کشور مصوبات مجلس را از نظر عدم مغایرت با شرع مقدس اسلام بررسی می‌کردند اما این اصل هیچ‌گاه جنبه اجرایی پیدا نکرد و شاید علت عدم اجرایی شدن به دو عامل بر می‌گشت.
عامل اول، نفوذ تجّدد طلبان، غرب‌گرایان بیگانه پرستان و سکولار‌ها به مناصب و مراکز تاثیرگذار از جمله مجلس و عامل دوم، نقصی که در خود قانون اساسی آن زمان بود چرا که مجلس آن زمان بدون علمای طراز اول و فق‌ها تشکیل یافته محسوب می‌شد و جنبه قانونی داشت.
تسنیم: حال با این وضعیت، این خلاء در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی به چه شکلی مرتفع شد؟
معماری: در اصل 93 قانون اساسی تصریح شده که مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد و بالتبع همه قوانین مجلس بدون تایید شورای نگهبان به مرحله اجرا نمی‌رسد و جنبه قانونی ندارد لذا به استناد اصل 94 قانون اساسی کلیه مصوبات مجلس شورای اسلامی باید به شورای نگهبان فرستاده شود تا عدم مغایرت آن‌ها با شرع مقدس و قانون اساسی تشخیص داده شود.
اگر واقعاً شورای نگهبان در قانون اساسی پیش بینی نمی‌شد همان وقایع مشروطه بر نظام تحمیل می‌شد که سرانجام آن استبداد و دیکتاتوری و طواغیتی همچون استبداد رضا خانی و فرزندش بود یعنی استبداد و استعمار به کشور بازمی گشت.
به همین دلیل حضرت امام خمینی(ره) در مقابل هجمه‌هایی که به شورای نگهبان می‌شد به شدت از شورای نگهبان دفاع می‌کردند و اینک نیز مقام معظم رهبری در شرایطی که به شورای نگهبان حملاتی صورت می‌گیرد و عده‌ای درصدد تضعیف این نهاد هستند با صراحت کامل دفاع و حمایت می‌کنند.
تسنیم: آیا سازوکار مشابهی در کشورهای دیگر مثل شورای نگهبان وجود دارد؟
معماری: بله در کشورهای دیگر و نظام‌ها سازوکاری همانند شورای نگهبان وجود دارد هم در باب نظارت بر انتخابات و رسیدگی به صلاحیت‌ها و هم در باب مصوبات پارلمان که آراء مطابق قانون اساسی است یا خیر.
تقریباً دو مدل در نظام‌های جهان وجود دارد که همانند شورای نگهبان عمل می‌کنند یک مدل زیر نظر دستگاه قضا این کار را انجام می‌دهد و به نام‌های دادگاه قانون اساسی یا دیوان قانون اساسی و یا دیوان عالی نامگذاری شده و یک مدل دیگر که این مسئولیت را سازمان سیاسی مستقل از قوای سه گانه مجریه، مقننه و قضائیه عهده دار است و به نام شورای قانون اساسی نامگذاری شده است.
تسنیم: آیا تفاوتی بین این مدل‌ها با سیستم شورای نگهبان در باب نظارت بر مصوبات وجود دارد چیست؟
معماری: در مدلی که دادگاه قانون اساسی این مسئولیت را دارد در صورت تصویب قوانین در پارلمان در مقام اجراء و با شکایت افراد ذی صلاح به دادگاه قانون اساسی مراجعه می‌شود.
مثلاً اگر رئیس جمهور، نمایندگان پارلمان یا مقاماتی که در قانون اساسی آن کشور‌ها پیش بینی شده قانونی را خلاف قانون اساسی بدانند یا در مقام قضا قانونی مورد استفاده قرار گیرد بعد ادعای خلاف بودن آن با قانون اساسی شود دادگاه قانون اساسی وارد می‌شود اما در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی با استناد اصل 94همه قوانین اعم از قوانین عام، خاص، تفویضی، بودجه یا مصوبات ناشی از نظارت استصوابی مجلس بر قوه مجریه (نظیر عهد نامه‌ها، موافقت نامه‌های بین المللی) باید ابتدا به شورای نگهبان ارسال شود و بعد از بررسی و اعلام نظر شورای نگهبان به قانون تبدیل می‌شود.
در حقیقت اصل 94 قانون اساسی عملیاتی کردن اصل 4 قانون اساسی است که استمرار اسلامیت نظام را تضمین کرده است.
تسنیم: یکی از راه‌های نهادینه کردن مردم سالاری دینی حضور مردم در سرنوشت خودشان یعنی انتخابات است شورای نگهبان در این زمینه شورای نگهبان چه نقشی دارد در این باره توضیح می فرماید؟
معماری: براساس اصل 6 قانون اساسی که بیان شده در جمهور ی اسلامی ایران امور کشور باید به اتکاء آراء عمومی اداره شود از راه انتخابات یعنی اینکه نظام جمهوری اسلامی بر پایه مردم سالاری دینی استوار است و تجلی رای مردم در تشکیل مجالس خبرگان، مجلس شورای اسلامی و انتخاب رئیس جمهور عینیت حقیقی و تاثیر گذاری واقعی دارد.
لذا شیوه و ابزار پاسداری و صیانت از آرای مردم که حق الناس است می‌بایست پیش بینی شود که از طریق انتخابات این اراده حقیقی مردم به منصه ظهور برسد به همین دلیل در اصل 99 قانون اساسی بحث نظارت بر انتخابات پیش بینی شده که از وظایف شورای نگهبان قلمداد شده است.
شورای نگهبان با سازوکار و تمهیداتی که بر اساس قانون در نظر گرفته این مسئولیت را انجام می‌دهد مقام معظم رهبری در این زمینه می‌فرمایند: «اگر نظارت شورای نگهبان نباشد و تائید صحت انتخابات به وسیله شورای نگهبان انجام نگیرد اصل این انتخابات زیر سوال خواهد رفت و اعتبار خودر ا از دست خواهد داد.»
تسنیم: درباره نوع نظارت شورای نگهبان اینکه چه نوع نظارتی است توضیح دهید؟
معماری: براساس نظریه تفسیریه شورای نگهبان در خصوص اصل 99 قانون اساسی به شماره 1234مورخ 1370/3/1 نوع نظارت در اصل 99 قانون اساسی نظارت استصوابی است و ماده 3 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی این نظارت استصوابی را تائید کرده و تصریح نموده که این نظارت استصوابی عام و در تمام امور مربوط به انتخابات جاری است.
در یک کلام، نظر نهایی و ازجمله رسیدگی به صلاحیت‌های کاندیدا‌ها و فصل الخطاب در زمینه انتخابات از ابتدا تا انتها با شورای نگهبان است.
این نظارت استصوابی عملاً از همان زمان تشکیل شورای نگهبان در همه انتخابات اعمال می‌شد به غیر از شورای نگهبان از هیچ مرجع دیگری در قانون اساسی و قوانین عادی برای مسئله نظارت بر انتخابات نامی برده نشده است.
براساس نظارت استصوابی حق شورای نگهبان است که جلوی افرادی را که صلاحیت ندارند را بگیرد این حق شورای نگهبان، حق قانونی، عقلی و منطقی است و بنا به فرموده مقام معظم رهبری بخشی از حق الناس همین حق نظارت استصوابی و موثر شورای نگهبان است.
تسنیم: سازوکار تعیین هیات‌های اجرایی به چه شکلی است؟
معماری: هیات اجرایی را براساس ماده 32 قانون انتخابات مجلس معتمدین و با رای مخفی انتخاب می‌کنند نه مقام اجرایی و نه اعضای حقوقی هیات اجرایی چه در سطح بخش یا شهر ستان یا مراکز استان.
گاهی مطالبی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه در این انتخابات هیات اجرایی چگونه افرادی باشند و چه خصوصیات و صفاتی باید داشته باشند. تبصره 2 ماده 32 قانون انتخابات مجلس شرایط و صفات معتمدین را دقیقاً مشخص کرده در این صفات هیچگونه ذکری از جریانات و طیف‌های سیاسی به عمل نیامده است.
مسئول احراز صلاحیت این افراد از جهت دارا بودن صفات و شرایط ذکر شده براساس ماده 32 قانون انتخابات مجلس هیات نظارت بر انتخابات هر شهرستان و بخش می‌باشد که ظرف مدت 3 روز پس از معرفی معتمدین از طرف فرماندار یا بخشدار نظر خود را اعلام می‌کند بنابراین قانون به هیچ مرجع دیگری اجازه خط و نشان کشیدن مبنی بر اینکه هیئت اجرایی چه افرادی باشند یا چه خصوصیاتی باید داشته باشند را نداده است.
ضمناً چنانچه در زمینه هریک از مواد قانون انتخابات من مسئول نقطه نظری داشته باشم که دوست دارم جنبه اجرایی پیدا کند می‌توان با تقدیم لایحه به مجلس اقدام تا پس از تصویب مجلس و تائید آن توسط شورای نگهبان از جهت عدم مغایرت آن با شرع مقدس و قانون اساسی جنبه اجرایی پیدا کند.
تسنیم: در استان خوزستان برای انتخابات 7 اسفند94 چه اقداماتی صورت گرفته است؟
معماری: در گام اول هیات پنج نفره نظارت بر انتخابات استان توسط هیات مرکزی نظارت بر انتخابات مشخص شده و نزدیک به دوماه است که جلسات خود را براساس تقویم اجرایی برگزار می‌کند و تصمیمات لازم را گرفته و به مرحله اجرا در آورده است در همین راستا اعضای هیات‌های سه نفره نظارت بر انتخابات حوزه‌های شهرستان‌های استان خوزستان در حال شکل گیری است و در هفته‌های آینده آن هیات‌ها هم تشکیل می‌شوند.
تسنیم: ساز و کار رسیدگی به صلاحیت نامزد‌ها در انتخابات به چه صورتی است توضیح دهید؟
معماری: در زمینه رسیدگی به صلاحیت نامزد‌ها در ابتدا هیات‌های اجرایی با حضور اعضاء هیات نظارت بر انتخابات شهرستان پس از وصول استعلام و انجام بررسی‌های محلی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کنند.
پس از آن همه پرونده‌ها اعم از رد صلاحیت یا تایید صلاحیت در هیات نظارت استان، سپس هیات مرکزی و نهایتاً شورای نگهبان مورد بررسی و اظهار نظر قرار می‌گیرند و نظر نهایی را شورای نگهبان اعلام می‌کند.
تسنیم: آیا انتخابات پیش رو در خوزستان الکترونیکی برگزار می‌شود یا خیر؟
معماری: در زمینه الکترونیکی شدن انتخابات هنوز تصمیم قطعی و نهایی ابلاغ نشده است و چنانچه شورای نگهبان به این اطمینان برسد که سازوکار این مسئله آماده است و به نحو احسن از آرای مردم صیانت می‌شود حتماً استقبال می‌کند.
تسنیم: نظر خود را پیرامون اظهار نظرهای تنش زا که از سوی برخی از مسئولان درباره شورای نگهبان بیان می‌شود بفرمائید؟
معماری: گاهی اوقات اظهارنظر‌هایی در سطح استان در امر انتخابات شنیده می‌شود که با قانون مربوطه فاصله دارد. مانباید صحنه انتخابات را با رینگ بوکس اشتباه بگیریم.
صحنه انتخابات نمایش قدرت، وحدت، عظمت و تجلی اراده ملت است لذا می‌بایست از اظهار نظرهای تنش زا و همچنین به کار بردن کلمات و اصطلاحات و ادبیاتی که موجب ایجاد تنش و حاشیه سازی می‌شود پرهیز کنیم و از تحمیل هزینه بر نظام خودداری کنیم و به عبارتی مسئول و مجری انتخابات موظف به اجرای قانون هستیم نمی‌شود شعار تبعیت از قانون را مرتب تکرار کرد ولی در عمل خلاف آن را رفتار کنیم واقعاً بایستی پایبند به اجرای قانون باشیم.
به نظر می‌رسد هرچه در کمال آرامش و بدون تنش و حاشیه سازی زمینه انتخابات پرشور را فراهم کنیم به مشارکت گسترده مردم عزیز و به تجلی واقعی و حقیقی اراده آنان کمک کرده‌ایم زیرا که این اراده از راه ایجاد تنش و حاشیه سازی حاصل نمی‌شود بلکه در فضای آرام و بدون تنش و با اجرای مر قانون تجلی می‌یابد.
تسنیم: با وجود اینکه برخی شعار میزان رای ملت را سر می‌دهند ولی در باره ترکیب مجلس آینده اظهار نظر می‌کنند نظر شما در این مورد چیست؟
معماری: بله، گاهی اوقات شنیده می‌شود که گفته شده مجلسی باید شکل بگیرد که هماهنگ و همسو با دولت باشد و کارت زرد و قرمز به وزرا ندهد.
اگر واقعاً مسئولی که مجری انتخابات باشد چنین سخنانی گفته باشد برخلاف عدالت و بی‌طرفی و خلاف قانون است اولاً مردم تصمیم می‌گیرند که چه مجلسی شکل بگیرد و منتخبان خود را تعیین می‌کنند که چه کسانی باشند و هر تصمیمی که گرفتند مورد احترام است چرا که آنان ولی نعمت ما و تصمیم گیرنده هستند نه ما ولی نعمت و تصمیم گیرنده برای آنان.
ثانیاً قانون چنین اجازه و حقی را به من نداده است که بگویم چه مجلسی و با چه ترکیبی تشکیل شود. ثالثاً موظف هستیم که بی‌طرفی کامل خود را در اجرای انتخابات رعایت کنیم تا مردم همانند گذشته اعتماد خود را نسبت به عملکرد من مسئول حفظ کنند چرا که استحکام و عظمت روز افزون نظام در داخل و خارج از همین اعتماد مردم به نظام و مسئولین سرچشمه می‌گیرد.
گفت‌وگو از اکبر بهاری
انتهای پیام/
