حسین متقی محقق و پژوهشگر حوزه نسخ خطی در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از لزوم شناسایی و فهرست نویسی نسخههای خطی فارسی و ایرانی در کتابخانههای جهان خبر داد و گفت: در روسیه نیز مانند دیگر کشورها میراث اسلامی شیعی و ایرانی موجود است، در کتابخانههای روسیه ما 100 هزار نسخه خطی داریم که به نظر میرسد با تحقیق گستردهتر این رقم به 150 هزار عنوان هم برسد، چرا که در دوره شوروی کتابهایی که بوی مذهب داشته، مورد توجه قرار نگرفته استف بلکه بیشتر به کتابهای جغرافیا و لغت پرداخته شده است، از این صد هزار نسخه در کل کتابخانههای روسیه که تمرکز اصلی در سن پترزبورگ است، تنها 20 درصد معرفی شده است.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر تاکنون 80 درصد نسخ خطی شیعی و ایرانی موجود در کتابخانههای روسیه معرفی نشده است، از جمله این آثار، یک پنجم فارسی است و از این نسخهها فارسی حدودا هزار تا هزار و 500 نسخه بیشتر معرفی نشده است.
متقی به سفر خود به روسیه در سال 91 اشاره کرد و گفت: ما در سفر سال 91، از میان این نسخهها هزار نسخه را که روسها معرفی کرده بودند، به زبان فارسی ترجمه کرده و نسخ و اطلاعات نسخهشناسی آنها از نزدیک کنترل و در یک مجلد چاپ شد. همچنین در سال گذشته نیز دوباره با حمایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به روسیه سفر کردیم و 500 نسخه خطی دیگر هم معرفی شد، بنابراین تاکنون از نسخ خطی فارسی موجود در روسیه فقط 1500 نسخه معرفی شده است و این در حالی است که تنها در همان کتابخانهای که ما در سن پترزبورگ رفته بودیم، 5 هزار نسخه خطی وجود دارد، بنابراین ما هنوز 80 درصد نسخ خطی فارسی یک کتابخانه در روسیه را نتوانستهایم فهرست کنیم. چه برسد به کل نسخههای فارسی که در روسیه وجود دارد.
وی با اشاره به نسخههای خطی موجود در روسیه گفت: در روسیه نسخههای خطی فوقالعاده نفیسی به لحاظ علمی وجود دارد، ما در سفر آخر 3 تفسیر قرآن فارسی مربوط به قرن ششم و هفتم را برای اولین بار معرفی و شناسایی کردیم، متن اینها باید در دانشکدههای ادبیات فارسی ما تحلیل شود، همچنین در کتابخانه ملی روسیه در شهر سن پترزبورگ کتابی است از سید مرتضی علمالهدی از عالمان برجسته امامیه در قرن پنجم، این نسخه خطی به نام «الذخیره» در علم کلان به زبان عربی است که قدیمیترین و کهن ترین نسخه خطی شیعی جهان به حساب میآید که حدود 30 سال بعد از مولف کتابت شده است.
متقی افزود: از این دست نسخهها فراوان است، ولی باید مراکز و نهادهایی حمایت کنند و کسانی که تخصص لازم را دارند برای معرفی و شناسایی این نسخهها حمایت شوند، که متأسفانه چنین حمایتهایی وجود ندارد.
انتهای پیام/