در میان انواع نیروگاه های حرارتی کشور(گازی، بخار و سیکل ترکیبی)، نیروگاههای گازی با 46% از ظرفیت نامی نیروگاههای حرارتی کشور بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. مهمترین عامل برای انتخاب نوع نیروگاه حرارتی قابل احداث، بازده آن نیروگاه است. برنامهریزی برای افزایش ظرفیت تولید برق کشور نیاز به آیندهپژوهی دقیق برای پیشبینی بار مورد نیاز شبکه دارد. دقت مناسب نتایج این پیشبینی ها بر تعیین نیاز و برنامهریزی تامین آن و در نتیجه هزینهها و تصمیمگیری ها تاثیرگذار است. در سالهای گذشته به دلیل غفلت از این موضوع و تقاضای بالای انرژی برق در کشور، قسمت عمده ای از نیاز برق کشور از طریق احداث نیروگاههای گازی با بازده پایین 30% تامین شده است. در شکل (1) بازده انواع نیروگاه های حرارتی کشور نشان داده شده است.

شکل(1) بازده انواع نیروگاه های حرارتی کشور در سال 93[1]
نیروگاههای گازی با بازده میانگین 30% کمترین بازده را در میان نیروگاه های حرارتی در اختیار دارند. بررسی روند افزایش ظرفیت نیروگاه های حرارتی کشور در 5 سال اخیر (سال های 88 تا 93) مطابق با جدول 1 نشان می دهد که نیروگاههای گازی هم معمولا بیشترین سهم را در افزایش ظرفیت نیروگاهی در هر سال داشته اند (به غیر از سال 92) و هم در مجموع 5 سال، بیشترین سهم را در بین نیروگاه های حرارتی جدیدالاحداث به خود اختصاص داده اند.
جدول(1) ظرفیت نیروگاه های حرارتی افزوده شده و سهم نیروگاه گازی در سال های 89 تا 93 [2]
سال | ظرفیت نیروگاه حرارتی افزوده شده (مگاوات) | سهم نیروگاه گازی افزوده شده (درصد) |
89 | 4178 | 92 |
90 | 2911 | 72 |
91 | 2625 | 63 |
92 | 818 | (1)4.9- |
93 | 1508 | 57 |
متوسط پنج سال | 2408 | 55.8 |
در حالی در سالهای اخیر، افزایش ظرفیت تولید برق کشور عموما با احداث نیروگاههای گازی صورت گرفته است که بازده این نیروگاهها را میتوان از 2 طریق افزایش داد:
1. اضافه کردن بخش بخار به نیروگاههای گازی و تبدیل شدن به نیروگاه سیکل ترکیبی با بازده 45%
2. اضافه کردن بخش بخار و واحدهای شیرینسازی آب به نیروگاه گازی و تبدیل شدن به واحدهای تولید همزمان آب و برق با بازده80%
به نظر میرسد شیوه مناسبی برای افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور در سالهای گذشته انتخاب نشده است و ضرورت دارد که با اتخاذ تصمیمات اصلاحی مانند تبدیل نیروگاههای گازی به نیروگاههای سیکل ترکیبی یا واحدهای تولید همزمان آب و برق مانع از هدر رفت انرژی در بخش تولید برق شویم.
پینوشت:
(1): علت کاهش سهم نیروگاه گازی در سال 92 تبدیل شدن 1200 مگاوات نیروگاه گازی به سیکل ترکیبی با افزودن بخش بخار به این نوع از نیروگاه بوده است.
منابع:
[1] آمار تفصیلی برق ایران ویژه مدیریت راهبردی سال 1392، شرکت مادر تخصصی توانیر
[2] 47 سال صنعت برق ایران در آیینه آمار/ شرکت مادر تخصصی توانیر
*سید مسعود احمدی، کارشناس انرژی
انتهای پیام/