به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه رأی الیوم، «عبدالباری عطوان» سردبیر این روزنامه در مقالهای با اشاره به تغییر سیاست عربستان در قبال مصر بعد از دورهای سردی روابط نوشت: این تغییر موضع عربستان، قطر و ترکیه را شوکه کرده است و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر نیز بهخوبی متوجه است که ریاض در شرایط کنونی بهویژه در ارتباط با جنگ در یمن سخت نیازمند جلب نظر مصر است.
باج عربستان پس از یک دوره سرد در مناسبات قاهره و ریاض
اقدامات غیرمنتظره عربستان همچنان ادامه دارد، از جمله اینکه یک روز پس از اعلام تشکیل ائتلاف اسلامی برای مبارزه با تروریسم، مسئولان سعودی از افزایش سرمایه گذاریهای خود در مصر به حدود هشت میلیارد دلار خبر داده علاوه بر این اعلام کردند که نفت مورد نیاز مصر را بهمدت پنج سال تأمین میکنند و کشتیهای سعودی از امنیت حمل و نقل در کانال سوئز حمایت میکنند.
این حمایتهای سخاوتمندانه و غیرمنتظره عربستان از عبدالفتاح السیسی و اقتصاد مصر در حالی است که مدتی رکود و سردی بر روابط ریاض و قاهره حاکم شده بود.
بهعبارت بهتر پس از فوت ملک عبدالله بن عبدالعزیز و روی کار آمدن ملک سلمان در ماه مارس گذشته روابط عربستان با مصر رو به سردی گذاشت.
ناگفته پیداست که تغییر قابل ملاحظه در سیاستهای عربستان عامل حمایت این کشور از مصر بوده و هدف از آن سوق دادن مصر به پایگاه سعودی است که از 9 ماه پیش در یمن سرگرم جنگ فرسایشی شده است بدون اینکه دستاوردهای قابل ملاحظهای را از آن خود کرده باشد.
این در حالی است که حملات هوایی عربستان و حضور نیروهای زمینی در میدانهای نبرد یمن همچنان ادامه دارد.
نزدیکشدن عربستان به قطر و ترکیه و فاصله گرفتن از مصر
از همان آغاز قدرت گرفتن ملک سلمان، عربستان در صدد برآمد به ائتلاف ترکیه و قطر ملحق شده و از محور امارات متحده عربی و مصر فاصله بگیرد و به جنبش اخوان المسلمین که ملک عبدالله آن را در فهرست گروههای تروریستی قرار داده بود، نزدیک شد.
این تغییر بزرگ در ائتلاف سعودی عامل اصلی سردی روابط آن با مصر و در نتیجه توقف کمکهای مالی سعودی به قاهره بود.
در واکنش به تغییر سیاستهای عربستان بهرهبری ملک سلمان، عبدالفتاح السیسی نیز در ائتلاف عربی بهرهبری عربستان در جنگ علیه یمن شرکت نکرد و بهخلاف برخی کشورهای عربی از اعزام نیرو برای شرکت در جنگ علیه ائتلاف جنبش حوثی و نیروهای صالح خودداری کرد.
السیسی و حضور در ائتلاف موازی با عربستان
السیسی در مقابل به ائتلاف موازی با عربستان پیوست و مواضعی در حمایت از بقای بشار اسد اتخاذ کرد و به تحکیم روابط با مسکو که حامی اصلی اسد به شمار میآید، پرداخت و برای نخستین بار در طول پنج سال اخیر میزبان یک وزیر سوری بود و از مخالفان لیبرال ضداخوانی حمایت کرد.
در میان این تحولات این سؤال مطرح است: آیا حمایت سخاوتمندانه عربستان که در جریان سفر امیر محمدبن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان و فرزند پادشاه این کشور به قاهره اعلام شد بهمعنی بیرون آمدن عربستان از ائتلاف با ترکیه و قطر و بازگشت به ائتلاف قبلی یا همان ائتلاف مصری ــ اماراتی است؟
آیا مواضع کنونی عربستان بهمعنی سوق یافتن بهسمت ائتلاف جدید اما دیرینه و سیاست ضداخوانی است؟
سؤال دیگر: آیا کمکهای مالی عربستان و تغییر حضور آن در ائتلافها، برای این کشور دستاورد سیاسی و چهبسا نظامی دارد؟
بهعبارت دیگر آیا از این پس شاهد پرواز نیروهای مصری بهسمت یمن خواهیم بود و آیا نیروهای این کشور به ائتلاف عربستان علیه یمن ملحق میشوند بهویژه اینکه ریاض صرف نظر از رسیدن به صنعاء در بازپسگیری تعز، مأرب و باب المندب نیز ناکام ماند؟
برگههای السیسی علیه ریاض رو میشود
پرواضح است که اکنون عربستان برای تقویت ائتلاف نظامی سنی جدید که بهتازگی با حضور 34 کشور بهمنظور مبارزه با تروریسم تشکیل داد، سخت نیازمند مصر است و روشن است که السیسی نیز بهخوبی متوجه این نیاز عربستان است و با دقت نظر فراوان برگههای خود را برای اعمال فشار بر ریاض و تغییر مواضع آن و نیز دور شدن از محور قطر و ترکیه به کار گرفت.
شوکهشدن قطر و ترکیه از تغییر مواضع عربستان
بیتردید این تغییر در مواضع و سیاستهای عربستان، قطر و ترکیه را شوکه خواهد کرد و در این میان هرچند مسئولان قطری آرامش و احتیاط را در پیش گرفتهاند و با عربستان از در مدارا بیرون آمدهاند و بهخلاف گذشته احساسات خود را بروز نمیدهند، اما ترکیه آشکارا به شوکه شدن از سیاستهای عربستان اشاره کرد و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که نیروهای خود را به ائتلاف اسلامی جدید عربستان علیه تروریسم ملحق نمیکند.
سردرگمی عربستان در پی شکست در جنگ یمن
این تغییرات در ائتلاف عربستان بیانگر نوعی سردرگمی است که در پی ناکام ماندن در جنگ یمن گریبانگیر ریاض شده است بهاضافه اینکه اکنون غرب مستقیم یا غیرمستقیم عربستان را به حمایت از تروریسم و گروههای تروریستی در سوریه بهویژه جبهه النصره و داعش متهم کرده است.
بااینهمه هنوز زود است که در مورد موفقیت تغییر سیاستهای عربستان نظر داد، زیرا این تغییرات هنوز ساعتهای اولیه را پشت سر میگذارد و چارهای نیست جز اینکه منتظر گامهای بعدی عبدالفتاح السیسی در قبال یمن ماند تا معلوم شود آیا وی نیروهای مصری را به یمن اعزام میکند یا همچنان احتیاط را در این خصوص در پیش میگیرد و از گرفتار شدن در این دام پرهیز دارد؟ در آن زمان یا همان اقدام بعدی السیسی هر حرکتی ارزیابی خود را خواهد داشت.
انتهای پیام/ر*