هدفگذاری کلان برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی برعهده فقه است

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام والمسلمین سید محمدحسین متولی امامی، مدیرمسئول موسسه مطالعات تمدن اسلامی، در تشریح ماهیت تمدن نوین اسلامی گفت: تمدن نوین اسلامی برخواسته از فرهنگ غنی شده اسلامی و صورت عینی شده فرهنگ دینی است که با سیاست گذاری حاکم اسلامی در دولتی دینی تحقق پیدا می کند. این تمدن بر اساس فرهنگ اسلامی و در قالب قوانین، نظامات اجتماعی و صورت عینی شده این فرهنگ شکل می یابد و در هر فرهنگ جغرافیایی که ورود پیدا می کند، می تواند از فضای بومی آن منطقه هم تاثیر بگیرد. بنابراین تمدن نوین اسلامی می تواند مسبوق به فرهنگ های مختلف و تکثرهای فرهنگی هم باشد.

تمدن نوین اسلامی نیازمند پذیرش گسترده اجتماعی

وی ادامه داد: معتقدم این تمدن از یک سو نیازمند سیاست گذاری قوی و پویا از سوی ولی فقیه و فقهای جامعه اسلامی و از سوی دیگر نیازمند پذیرش گسترده اجتماعی است که منجر به همکاری دولت و ملت شود و تمدن را در قالب تعاملی بین حاکم و مردم و امام و امت و به شکل سلوک جمعی محقق کند.

متولی امامی تفاوت های میان تمدن اسلامی و فرهنگ اسلامی را برشمرد و گفت: ما فرهنگ اسلامی را نرم افزاری می دانیم زیرا به رفتارها وابسته است اما تمدن امری سخت افزاری و عینی شده است به این معنا که فرهنگ در حوزه رفتارها و باورها و تمدن در حوزه عینیت و مادیات و در قالب شهرسازی ، قوانین، سبک زندگی و… جریان دارد.

به گفته متولی امامی هرچه فرهنگ به سمت تمدن سوق پیدا می کند از پیچیدگی و عیینیت بیشتری برخوردار می شود. در واقع نظمی که در تمدن وجود دارد در فرهنگ دیده نمی شود زیرا در فرهنگ قابلیت شکل گیری تحولات وجود دارد اما تمدن به دلیل ماهیت سخت افزاری، کمتر قابلیت تحول در آن وجود دارد و صورت جبری پیدا می کند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تمدن اسلامی مدیریت پذیر هست یا خیر، گفت: به طور قطع تمدن ها از نقطه سیاست گذاری بسط پیدا می کنند و باید از این نهاد مدیریت شوند. تمدن های شکوفا بدون نهاد سیاست محقق نمی شوند ضمن اینکه نگرش اراده گرایانه که در نظر دارد همه امور را مدیریت کند، قابل قبول نیست زیرا بخش وسیعی از تمدن خارج از کنترل مدیران و سیاست گذاران است اما ریل گذاری و جهت گیری تمدن از نهاد سیاست سرچشمه می گیرد و جهت گیری آن به صورت قوانین اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مشخص می شود.

الگوی حرکتی لازمه رسیدن به تمدن نوین اسلامی

این استاد حوزه علوم اسلامی در تعریف نسبت تمدن نوین اسلامی با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت گفت: بدون شک برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی نیاز به الگوی حرکتی وجود دارد و هدف گذاری کلان برای این الگو بر عهده فقه است. بنابراین الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت باید از طریق الگوهای فقهی با روش های اجتهادی استنباط شده و جهت گیری آن مشخص شود هرچند که در ذیل این الگو علوم و روش های معرفتی دیگر هم می تواند حضور پیدا کند.

وی در پایان اضافه کرد: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سویی الگویی اسلامی و برآمده از معارف دینی و از سوی دیگر الگویی ایرانی است که فرهنگ ایرانی و به خصوص فرهنگ شیعی بعد از دوران صفویه را جدی می گیرد. بنابراین تمدن نوین اسلامی در منطقه جغرافیایی ایران، تمدنی ترکیب یافته از الگوها و معارف اسلامی و فرهنگ ایران شیعی است.

انتهای پیام/