ماجرای جوایز مردمی برای اعدام سلمان رشدی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، 25 بهمن 1367 حضرت امام خمینی (ره) در شرایطی که مسلمانان علی‌رغم اعتراضات سرکوب می‌شدند٬ یک گام به جلو گذاشتند و با حکم ارتداد سلمان رشدی از تکرار چنین اهانت‏هایی به اسلام جلوگیری کردند.

در ادامه گزارشی از روند اتفاقات و مسائلی که بعد از انتشار حکم ارتداد سلمان رشدی شکل گرفت را مطالعه می‌کنید:

سالروز صدور حکم تاریخی ارتداد سلمان رشدی

مرداد ماه سال 1367 جنگ تحمیلی 8 ساله عراق علیه ایران با پذیرفتن قطعنامه 598 از سوی امام خمینی (ره) پایان یافت و جهان غرب با این امید که دیگر توانی برای صدور انقلاب و ترویج نهضت اسلامی ایران باقی نمانده، سرخوش از پایانی خوشایند بود.

چند ماه بعد اما به ناگاه فتوایی همه آنچه را که غرب رشته بود، پنبه کرد و بار دیگر دشمنان انقلاب اسلامی را در بهت و حیرت فرو برد. ماجرا از این قرار بود که انتشارات وایکینگ انگلستان –زیرمجموعه‌ی انتشارات پنگوئن- کتاب جدیدی به نام «آیات شیطانی» را به قلم سلمان رشدی فردی هندی‌الاصل و زاده شده در خانواده‌ای مسلمان منتشر کرد. این کتاب پانصد و چهل و چند صفحه‌ای در قالب داستان‌های خیالی به شخصیت پیامبر گرامی اسلام، سایر پیامبران الهی و مقدسات اسلامی توهین کرده بود.

آیات شیطانی به کمک شبکه‌ی مالی و تبلیغاتی استعمار، قرار بود چهره‌ اسلام را هدف قرار دهد. حتی  با  دوپینگ رسانه‌ای - تبلیغاتی اروپایی‌ها -از جمله انتخاب غیر طبیعی این کتاب به‌عنوان بهترین کتاب سال انگلستان- شهرت سریع و بسیارخاصی یافت. محتویات موهن این کتاب و تجدید چاپ آن باعث شد که مردم برخی کشورهای اسلامی از جمله پاکستان و هندوستان و بنگلادش چند ماه به اعتراضات گسترده علیه این کتاب موهن مشغول شوند. به ‌دنبال انتشار این کتاب برای اولین بار دو تن از نمایندگان مسلمان پارلمان هند به پارلمان و دادگاه‌های این کشور شکایت می‌کنند که این اقدام منجر به ممنوعیت چاپ این کتاب در سراسر هندوستان می‌شود. به‌دنبال آن در کشورهای مختلف جهان تظاهرات و اعتراضاتی علیه انتشار این کتاب موهن به راه می‌افتد.

از سوی دیگر سلمان رشدی در مصاحبه‌ای که از رادیو رسمی هند پخش می‌شود، به رأی دادگاه و واکنش «مشتی مسلمان متعصب بنیادگرا» اعتراض کرده و خواستار رفع توقیف از کتابش می‌شود. در پاسخ به این درخواست، انجمن بین‌المللی قلم همراه با چند نویسنده‌ی آمریکایی دیگر و اتحادیه‌ی‌ ناشران و کتاب‌فروشان هند مخالفت خود را با حکم توقیف کتاب ابراز می‌کنند. اما موج جدید اعتراضات از 19 بهمن‌ماه 1367 با صدور بیانیه‌ای از جانب 35 تن از علمای اسلام‌آباد و راولپندی پاکستان آغاز می‌شود. در این بیانیه از اهالی اسلام‌آباد و راولپندی خواسته شده بود تا در راهپیمایی اعتراض‌آمیز روز یکشنبه 23 بهمن‌ماه در برابر مرکز فرهنگی آمریکا شرکت کنند. در این تجمع طی یک اتفاق بی‌سابقه 5 نفر از معترضین توسط پلیس کشته و حدود 60 نفر نیز زخمی می‌شوند.

پیش از این اتفاقات٬ ایران به تازگی قطعنامه‌ی 598 را پذیرفته و فعالیت‌های دیپلماتیکش را برای ارتباط با کشورهای مختلف شدت داده بود. 19 آبان‌ماه 1367 اعلامیه‌ی برقراری مجدد روابط دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در وین منتشر شده بود و اروپایی‌ها و خصوصاً انگلستان تصور می‌کردند ایران به‌خاطر بهبود روابط با انگلستان، اعتراض شدیدی علیه انتشار کتاب آیات شیطانی نخواهد کرد. اما به ناگاه یک فتوای تاریخی تمام رشته‌های غرب را پنبه کرد. در 25 بهمن 1367 حضرت امام خمینی (ره) در شرایطی که مسلمانان علی‌رغم اعتراضات سرکوب می‌شدند٬ یک گام به جلو گذاشتند و با حکم ارتداد سلمان رشدی از تکرار چنین اهانت‏هایی به اسلام جلوگیری کردند. پس از صدور این فتوا، اکثریت علمای جهان اسلام و بسیاری از آزاداندیشان از آن حمایت کردند. حکم فتوا از این قرار بود

«بسمه‌تعالی
إنا لله‌ و إنا الیه راجعون

به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می‌رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان‌شاءاللّه‌. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد. والسلام علیکم و رحمةالله‌ و برکاته.»

چندی بعد در فروردین 68 نشریه‌ی پاسدار اسلام درخصوص واکنش امام به این کتاب نوشت: «حضرت امام وقتی از مضمون این کتاب کفرآمیز مطلع شدند از خشم بر خود لرزیدند و فرمودند: و الله اگر جوان بودم و قدرت حرکت داشتم شخصاً می‌رفتم و او را می‌کشتم».

سه روز پس از صدور فتوای امام رحمةالله‌علیه، آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه‌های نماز جمعه‌ی تهران با انتقاد شدید از وقاحت دولت انگلیس و تمجید از حکم امام گفت:  این آدم «سلمان رشدی» سرنوشتش مردن است، آن هم مردنى پر از دلهره و سخت و همین حالا هم که دارد زندگى مى‌کند هر روزى ده بار مى‌میرد و زنده مى‌شود.

اعلام حکم ارتداد سلمان رشدی، موجب واکنش شدید و موضع گیری تند اتحادیه اروپا در مقابل آن گردید. پارلمان اروپا در استراسبورگ قطعنامه ای به تصویب رساند و طی آن از دوازده دولت عضو خواست تا به تهران اعلام کنند، اگر به تهدیدات خود عمل نمایند، تدابیر جدی علیه منافع ایران اتخاذ خواهد شد. وزیران امورخارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در اول اسفند ماه 1367 (20 فوریه 1989) بیانیه‌ای انتشاردادند و در آن تهدید به قتل سلمان رشدی را غیر قابل قبول دانستند و اقدامی مخالف با منشور ملل متحد و بی حرمتی به اصول و مقررات بین المللی اعلام کردند.

توهم انگلستان برای مقابله با فتوای امام خمینی(ره)

واکنش فوری اتحادیه اروپا نسبت به فتوای صادره تصمیم واقدام مشترکی در سه زمینه بود:

احضار سفرای دولت های عضو از تهران و کاهش سطح روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران، لغو ملاقات و بازدید مقامات دو طرف در سطح وزیران و معاونان آنها، تقلیل همکاری های اقتصادی و کاهش واردات کالا ازایران.

کشورهای اروپایی در اولین اقدام مشترکشان دراول اسفندماه 67 تصمیم گرفتند برای مقابله با فتوای امام خمینی رحمةالله‌علیه و فشار بر ایران، طی یک اقدام هماهنگ سفرای خود را از ایران فرابخوانند. رادیو دولتی انگلستان به نقل از سخنگوی این دولت در اجلاس بروکسل اعلام کرد: «هدف این است که آیت‌الله خمینی باید تحت فشار حداکثری قرار گیرد تا متوجه شود که اروپا مصمم است برای حفظ اصول آزادی بیان و حقوق بشر و عدم مداخله در امور کشورهای دیگر قد علم کند. رادیو انگیس گفت همه‌ی دوازده عضو بازار مشترک اروپا موافقت کردند کلیه‌ی سفرا و سایر رؤسای هیأت‌های دیپلماتیک به منظور مشورت از تهران فراخوانده شوند».

*امام خمینی: غرب از جهان اسلام کینه دارد

سوم اسفندماه همان سال حضرت امام خمینی رحمةالله‌علیه در پیام مهم خود که به «منشور روحانیت» معروف شد، ماجرای سلمان رشدی را این‌گونه تحلیل می‌کنند: «ما کینه دنیای غرب را با جهان اسلام و فقاهت از همین نکته‌ها به دست می‌آوریم. قضیه آنان قضیه دفاع از یک فرد نیست، قضیه حمایت از جریان ضد اسلامی و ضد ارزشی است که بنگاههای صهیونیستی و انگلیس و امریکا به راه انداخته‌اند و با حماقت و عجله خود را روبه‌روی همه جهان اسلام قرار داده‌اند».

*قطع کامل روابط سیاسی

مجلس شورای اسلامی یکشنبه 7 اسفند دو فوریت طرح قطع کامل روابط سیاسی با انگلستان را تصویب می‌کند. سازمان جهاد اسلامی فلسطین با صدور بیانیه‌ای اعلام می‌کند «از کلیه‌ی کسانی که در ماجرای سلمان رشدی علیه اسلام مشارکت داشته‌اند انتقام سختی خواهد گرفت».  لبنانی‌ها هم تجمعی ده‌هزار نفره در بیروت برگزار می‌کنند.سیدحسن نصرالله سخنران این مراسم می‌گوید: «ما با امام امت عهد می‌بندیم که تا آخرین قطره‌ی خون خود در رکابش بجنگیم و از هیچ فداکاری و جانفشانی دریغ نورزیم ».

پس از قطع روابط سیاسی ایران و انگلستان٬ دولت آلمان نیز در حمایت از انگلستان اجرای موافقتنامه فرهنگی با ایران را که در آبان 1367 (نوامبر1988) امضا شده بود،به حالت تعلیق در آورد. انگلستان می کوشید تا با توسعه مسئولیت حمایت از سلمان رشدی به بقیه کشورهای اروپایی بویژه دو عضو موثر آن یعنی آلمان و فرانسه ،هم به اعمال محدودیت و فشار علیه ایران از سوی اتحادیه تاکید نماید و هم خود را یک جانبه در این مساله درگیر نسازد.

*بازگشت خودجوش

عدم انفعال در برابر خروج سفرای کشورهای اروپایی از ایران و موضع جدی مجلس شورای اسلامی باعث شد تا وزیر خارجه که کشورش ریاست شش‌ماهه‌ی جامعه‌ی اقتصادی اروپا را عهده‌دار بود در 12 اسفند اعلام کند: «جامعه‌ اقتصادی اروپا می‌خواهد با ایران روابطی عادی و سازنده داشته باشد.» تاچر نخست‌وزیر انگلستان نیز در یک عقب‌نشینی آشکار از درک توهین‌آمیز بودن کتاب آیات شیطانی برای مسلمانان سخن گفت. وزیر خارجه‌ انگلستان هم گفت دولت انگلیس به اسلام احترام می‌گذارد و خود را از کتاب آیات شیطانی جدا می‌داند. وزیر کشور انگلستان هم درباره‌ حفاظت پلیس این کشور از سلمان رشدی گفت این اقدام به دستور دولت انگلیس انجام نگرفته و مسئولیتش با پلیس این کشور است و دولت در آن دخالتی ندارد.

*مصطفی مازح لبنانی

اولین تلاش‌ برای اجرای حکم اعدام سلمان رشدی را ابراهیم عطایی انجام داد که در سال 68 در جریان بازدید رشدی از یک کتایخانه در لندن توسط تیم حفاظتی او شهید شد و بعد از او نیز مسلمانان دیگر سرباز اجرای فتوای امام گشتند.مرداد 1368 مصطفی مازح جوان 21 ساله‌ی لبنانی که قصد به مجازات رساندن سلمان رشدی را داشت، دقایقی زودتر از اینکه به طبقه‌ی سوم هتل محل استقرار سلمان رشدی نزدیک ‌شود، به شهادت می‌رسد. عوامل محیطی و حرارت ناشی از پوشش و تحرک زیاد شهید، موجب عمل کردن زودتر از موعد چاشنی و انفجار زودهنگام مواد منفجره، قبل از رسیدن به رشدی مرتد می‌شود. پیکر این شهید هشت‌ماه بعد توسط دولت انگلستان تحویل خانواده‌اش می‌شود.

اعلام خبر واکنش مسلمانان، رشدی مرتد را به نحوی سراسیمه کرده بود که در طی 20 روز 13 بار مکان خواب خود را تغییر داد چرا که یک جوان لبنانی با بمب در هتل محل استقرار رشدی مستقر شده بود که پیش از اجرای عملیات، بمب منفجر شده بود.

*جایزه برای اعدام

در پی ابراز پشیمانی سلمان رشدی امام خمینی(ره) نیز طی پیامی ‌فرمودند «سلمان رشدی اگر توبه کند و زاهد زمان هم گردد، بر هر مسلمان واجب است جان و مال خود را به کار گیرد تا او را به درک واصل گرداند».

بدین صورت نگرانی سلمان رشدی از زمان پایان عمرش با جوایزی که برای عامل قتلش تعیین ‌شد، بیشتر گردید. پس از جایزه یک میلیون دلاری‌ای که بنیاد پانزده خرداد برای اجراکنند‌گان فتوای امام در نظر گرفت و بعدها آن را به 2 میلیون دلار افزایش داد، در سال 1998 یک گروه از دانشجویان جایزه 330 هزار دلاری برای اجراکنندگان فتوا درنظر گرفت. به دنبال آن بنیاد پانزده خرداد جایزه خود را به دومیلیون و هشتصد هزار دلار افزایش داد و مردم یکی از روستاهای شمال ایران نیز 4هزار و 500 متر زمین، هزار و 500 متر باغ، یک خانه و 10 تخته فرش به این رقم افزودند تا رشدی مرتد پس از شنیدن افزایش جایزه‌ها برای اعدامش اعتراف کند که «من یک مرد مرده هستم، احساس خوبی ندارم، دچار بیماری «کلوستروفوبیا» (ترس از فضای تنگ و محصور) شده‌ام که برایم بسیار دردآور است. امروز دیگر قدم زدن در باغ، رفتن به فروشگاه، ملاقات خانواده و پرواز با هواپیما به صورت عادی برایم غیرممکن است».

*حمام سلمان رشدی با حضور ماموران امنیتی

شهریورماه سال 1391 نیز پایگاه خبری میدل ایست آنلاین خبر داد که رشدی کتابی را پیرامون شرح حال بیست سال زندگی زیر زمینی خود کتاب منتشر می کند.

رشدی در این کتاب جدید، از 20 سال زندگی مخفیانه خود و روش‌های انتقال بین بیست خانه تحت کنترل نیروهای پلیس انگلستان و چگونگی ملاقات با دوستان خود پس از صدور فتوای تاریخی مهدور الدم شدنش، توضیح می‌دهد.

وی در این کتب  نوشته است که نیروهای پلیس انگلستان با وی دائماً همراه هستند و حتی برای جلوگیری از احتمال ترور شدن، در داخل حمام با او هستند تا بلکه این نویسنده مرتد از کابوس 24 ساله خود، جان سالم به در برد.

همین وضعیت نیز او را به جایی رسانده که بگوید "دوره های طولانی بود که فکر کردم به آخر خط رسیده‌ام ... روزهای اول بسیار وحشت زده بودم، ولی فکر می کردم اگر بنشینم و منتظر باشم که چه موقع گلوله ای به سوی من می آید، دیوانه خواهم شد ... "

*درسی برای همیشه

غرب تلاش داشت با کتاب آیات شیطانی٬ به صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده جهان اسلام را تحقیر کند اما فتوای  قاطعانه‌ی امام خمینی رحمةالله‌علیه آن برنامه را از بین برد. این روزها زنجیره‌ی پلید توهین به اسلام از راه‌های مختلف دنبال می‌شود تا در جنگ اراده‌ها، اراده‌ی جهان اسلام را بشکند. اما تجربه‌ی برخورد با آیات شیطانی ثابت کرد پایبندی بر اصول اسلامی و کوتاه نیامدن از آنها در چالش‌های بین‌المللی است که علاوه بر عزت٬ منافع ملی و اسلامی را تامین خواهد کرد.

انتهای پیام/