خرید و فروش گونه نادر جهانی در آستانه نوروز/ سمندر لرستانی در خطر انقراض
سمندر لرستانی این‌گونه نادر جهانی که چند سال است به عنوان یکی از سین‌های سفره هفت‌سین برخی لرستانی‌ها در بازار قاچاق جانوران وحشی خرید و فروش می‌شود نسل آن در حال انقراض است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بروجرد، سمندر کوهستانی لرستان موسوم به سمندر خالدار قیصری یا سمندر خالدار امپراتور گونه‌ای رنگی و بسیار زیبا از سمندر است که در جنوب رشته‌کوه‌های زاگرس و در استان لرستان زندگی می‌کند.
این‌گونه نادر حیات‌وحشت لرستان که جمعیت آن کمتر از هزار عدد تخمین زده می‌شود با رنگ‌بندی متفاوت و دل‌فریب خود همواره سودجویان و قاچاقچیان گونه‌های نادر حیوانی را برای زنده‌گیری آن‌ها و فروش در بازارهای هدف از جمله بازارهای خارجی با قیمتی بالا وسوسه کرده تا دست به صید بی‌رویه این‌گونه جانوری دوزیست زده و خطر انقراض آن را در مناطق کوهستانی لرستان تشدید کنند.
اگر تهدیدات زیست‌محیطی ناشی از تغییر اقلیم و بروز خشک‌سالی در منطقه را به عوامل انسانی یاد شده در کاهش تعداد سمندرهای لرستانی بیفزاییم علت کاهش این‌گونه جانوری و نرسیدن آن‌ها به سن تولیدمثل را درمی‌یابیم.
خرید و فروش سمندر در بازار بروجرد
یکی از بازارهای فروش پر رفت و آمد گونه‌های وحشی حیات وحش از جمله سمندر لرستانی بازار شهرستان بروجرد است که در روزهای منتهی به سال از رفت و آمد بیشتری نسبت به دیگر ایام سال برخوردار است به‌گونه‌ای که تنها می‌توان با مراجعه به چند عامل فروش اصلی سفارش خود را برای خرید تهیه کرد.
بازار موسوم به «قفس» بروجرد که در انتهای راسته‌بازار این شهرستان واقع شده از بازارهای قدیمی است که همچون نام خود به عرضه انواع قفس‌های نگهداری پرندگان و خرید و فروش انواع گونه‌ای وحشی و نادر حیات‌وحش شهرت دارد.
گذر از این بازار در ابتدا هیچ شبهه‌ای را برای افرادی که نخستین بار از آن عبور می‌کنند به ذهن متواتر نمی‌کند که بتوانند در این بازار سمندر کمیاب لرستانی را پیدا کنند اما با کمی زیرکی و شناخت قاچاقچیان عمده پرنده و گونه‌های کمیاب وحشی و سرکرده‌های آن‌ها می‌توان به سهولت و در عرض چند ساعت سفارش خود را برای دریافت انواع حیوانات اهلی گرفته تا وحشی و زینتی دریافت کرد.
یکی از شهروندان بروجردی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم درگذر از این بازارچه، تجارت سمندر لرستانی را یکی از علاقه‌مندی‌های برخی افراد بومی منطقه دانسته و می‌گوید: فروش این جانور کمیاب به ویژه در ایام منتهی به سال از اقبال مناسبی برخوردار است و بر اساس نوع، رنگ و سن آن به قیمت‌های مختلفی خرید و فروش می‌شود.
سفره هفت‌سین با سین سمندر
وقتی‌که از علت علاقه‌مندی برخی شهروندان برای نگهداری سمندر لرستانی از این کهنه‌کار بازار قفس بروجرد سؤال می‌کنیم، این‌چنین پاسخ داده و بیان می‌کند: برخی افراد اساساً از نگهداری حیوانات اهلی و یا وحشی خوششان می‌آید و این را از تفریحات مرسوم خود می‌دانند اما علت افزایش تقاضا در ایام منتهی به سال نو در بازار بروجرد برای عرضه سمندر لرستانی این است که متأسفانه این حیوان به دلیل زیبایی‌های نادری که دارد در آکواریوم‌های مجلل بر سر سفره‌های هفت‌سین این شهروندان گذاشته می‌شود تا نمادی از اقتدار و جاه‌طلبی آن‌ها در مقابله با حیات‌وحش باشد.
گذر بازار قفس بروجرد را با اندیشه سفره هفت‌سین نامتعارف که ترک می‌کنیم به یکی از واحدهای صنفی فعال در فروش حیوانات می‌رسیم آنجا که تنها چند مرغ، جوجه و خروس به چشم می‌خورد و خبری از عرضه حیوانات وحشی نیست.
قاچاق سمندر لرستانی در بازار بروجرد
وقتی گوش تیز می‌کنم تا ببینم چه جملاتی بین خریدار و فروشنده تبادل می‌شود جمله‌ای با مفهوم سفارش چند لاک‌پشت، سمندر لرستانی، سنجاب، مار آبی و خرگوش به گوشم می‌خورد و اینجاست که مفهوم قاچاق حیوانات وحشی و به ویژه سمندر کمیاب لرستانی را در بازارهای این شهرستان به وضوح مشاهده می‌کنم.
علی رازانی از فعالان محیط‌زیست است که سال‌های سال به صورت عاشقانه و به دور از هر گونه بلوایی در راستای خدمت‌رسانی به محیط‌زیست و حیوانات تلاش کرده و هر کجا پرنده‌ای زخمی و خونین بال یافته در مراقبت شبانه‌روزی از آن دریغ نکرده است.
این فعال و دوستدار محیط‌زیست در رابطه با زیستگاه این جانور کمیاب محلی می‌گوید: سمندر لرستانی بیشتر در مناطق جنوبی لرستان همچون پلدختر و مرزهای جنوبی این استان و شمال استان خوزستان یافت می‌شود و با توجه به اینکه این‌گونه تنها در این ناحیه از جهان یافت می‌شود دارای اهمیت فوق‌العاده ملی و بین‌المللی است.
وی در رابطه با خرید و فروش گونه‌های نادر جانوری در استان لرستان به ویژه شهرستان بروجرد عنوان می‌کند: مردم محلی سمندر لرستانی را با نام «مارمولک رنگی» می‌شناسند و سالیانه تعداد زیادی از آن‌ها را برای فروش در جشن‌های سال نو صید کرده و در بازارهای پنهانی به فروش می‌رسانند.
خرید و فروش گونه‌های نایاب جانوری در آستانه نوروز
رازانی با اشاره به اینکه خرید و فروش گونه‌های جانوری بر اساس قانون جرم محسوب می‌شود می‌افزاید: این افراد با تبحر خاصی که در این زمینه کسب کرده‌اند به صورت کاملاً پنهانی سفارش‌های خود را دریافت کرده و اقدام به صید و یا شکار گونه‌های وحشی و نادر طبیعت استان لرستان می‌کنند.
مصطفی مصطفی‌وند رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بروجرد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به معضل خرید و فرش گونه‌های کمیاب جانوری در آستانه عید نوروز در بازارهای این شهرستان می‌گوید: خرید و فروش برخی گونه‌های نادر جانوری همچون سمندر لرستانی در این ایام بازار خوبی داشته و بسیار از قاچاقچیان گونه‌های نادر جانوری به این کار اشتغال دارند.
وی می‌افزاید: علاوه بر سمندر کمیاب لرستانی گونه‌های جانوری کمیاب دیگری همچون لاک‌پشت، سنجاب، مار آبی و خرگوش از دیگر حیواناتی است که در ایام منتهی به سال بازار و مشتریان خاص خود را دارد که متأسفانه با قیمت‌های بالایی در بازارهای پنهانی خرید فروش و مبادله می‌شود.
خطر انقراض گونه‌های کمیاب جانوری
مصطفی‌وند خطر انقراض گونه‌های حیات‌وحش را نتیجه قاچاق گونه‌های جانوری کمیاب دانسته و می‌افزاید: با وجود ممنوعیت قانونی خرید و فروش جانوران وحشی همچنان عده‌ای مشتاقانه به این اقدام مشغول هستند اما اخطارهای لازم به این افراد داده شده و در صورت مشاهده موارد مشابه با متخلفان بر اساس ضوابط قانونی برخورد جدی به عمل‌آمده و به مراجع قانونی برای اجرای حکم معرفی می‌شوند.
وی عنوان می‌کند: متأسفانه سمندر لرستانی که در حال حاضر تعداد اندکی از این‌گونه جانوری کمیاب در مناطق کوهستانی استان لرستان به دلیل فعالیت‌های مداخله‌جویانه سودجویان باقی‌مانده است به علت زیبایی و تنوع رنگی منحصربه فرد خود به عنوان یکی از اجزای سفره‌های هفت‌سین برخی علاقه‌مندان به حیوانات خریداری شده و در آکواریوم‌های مجلل نگهداری می‌شود که این اقدام علاوه بر کاهش عمر این جانور سبب تهدید نسل آن و عدم رسیدن به سن تولیدمثل آن‌ها شده که نتیجه آن چیزی جز کاهش تعداد این دوزیستان کمیاب نیست.
برخورد قاطع با عاملان فروش انواع جانوران وحشی و پرندگان زینتی
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بروجرد با اشاره به برخورد قاطع با عاملان فروش انواع جانوران وحشی و پرندگان زینتی در این شهرستان عنوان می‌کند: دو طرح کلی در حوزه حفاظت محیط‌زیست و محیط‌زیست شهری از پنجم اسفندماه تا 15 فروردین‌ماه سال آینده به صورت متمرکز در مناطق مختلف زیست‌گاه‌های محیط‌زیست و شهری اجرا می‌شود.
وی با اشاره به بازدیدهای انجام شده از بازارهای هدف بیان می‌کند: عده‌ای از افراد سودجو و فرصت‌طلب اقدام به صید انواع گونه‌های دوزیست همچون سمندر لرستانی و فروش آن‌ها در بازارهای شهرستان بروجرد و دیگر شهرستان‌ها می‌کنند که در صورت مشاهده برخورد جدی به عمل می‌آید.
به رغم فعالیت‌های کور قاچاقچیان حیات‌وحش در مبادله حیوانات و گونه‌های نادر جانوری در استان لرستان و شهرستان بروجرد متولیان نگهداری از این‌گونه‌های جانوری و حیوانی نتوانسته‌اند اقدامی مؤثر در راستای حفاظت و ممانعت از خطر انقراض آن‌ها انجام دهند اما کشورهای دیگر جهان برای پرورش سمندر لرستانی سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در لابراتوارهای و دانشگاه‌ها خود انجام داده‌اند.
جای اندیشه است که باوجود دانستن جواب معمای علل انقراض گونه‌های نادر جانوری همچون سمندر لرستانی چرا اقدام مؤثری در مورد مقابله با سودجویان قاچاق حیوانات وحشی در این استان توسط مسئولان مرتبط انجام نمی‌شود.
گزارش از الهام شاهدپور
انتهای پیام/
