به گزارش خبرگزاری تسنیم، این سوره در اوایل هجرت پیامبر اکرم(ص) و قبل از جنگ بدر در مدرینه نازل شده است. با توجه به آیات سوره روشن میشود که در هنگام نزول این سوره مومنین جمعیتی بودند که به تازگی شکل گرفته، و با نیرو و امکانات اندکی که داشتند روی پای خود ایتساده بودند. در مقابل، مشرکین شوکت و نیروی فراوانی داشتند.
... مسلمانان مدتها بود که از رسول خدا(ص) اجازه میخواستند تا با مشرکین بجنگند. حضرت به ایشان میفرمود: من مامور به جنگ نشدهام و در این باب هیچ دستوری نرسیده است. تا در مکه بودند همه روزه عدهای از مسلمانان نزد آن بزرگوار میآمدند در حالی که کتک خورده بودند، یا زخمی شده بودند و یا شکنجه دیده بودند و به آن بزرگوار از وضع خود و ستمهایی که از مشرکین و مستکبرین مکه میدیدند، شکوه و شکایت می کردند. حضرت هم آنان را تسلی داده، امر به صبر و شکیبایی و انتظار گشایش میفرمودند، تا آنکه این آیات (38 تا 41) در مدینه نازل شد و آنان اذن جهاد یافتند:
( قطعا خداوند از کسانی که ایمان آوردند دفاع میکند، زیرا خدا هیچ خیانتکار ناسپاسی را دوست ندارد. به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل شده اذن جهاد داده شده است، برای آنکه ستم دیدهاند، و البته خدا بر یاری دادن آنان یقیناً تواناست. همان کسانی که از خانه و کاشانهشان به ناحق رانده شدهاند، ]آنها گناهی نداشتند[ جز اینکه میگفتند: پروردگار ما الله است. ...
و یقینا خدا هرکس را که ]دین[ و را یاری کند، یاری میدهد. همانا خداوند توانای پیروزمند است.
]مومنان[ همان کسانی هستند که چون در زمین تواناییشان دهیم، نماز را بر پا میدارند و زکات میدهند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند و سرانجام تمام کارها با خداست. )
در این سوره به مزاحمت و جلوگیری کفار مشرک از ورود مومنین به مسجدالحرام اشاره میکند و آنان را به عذابی دردناک تهدید میکند. سپس اشارهای به تشریع حج خانه خدا برای اولین بار در دوران حضرت ابراهیم دارد و ماموریت آن حشرت را به اینکه حج را در میان مردم اعلام بدارد، یادآور میشود. پس از آن پارهای از احکام کلی حج بیان میشود.
لازم به ذکر است که اعمال حج با ارکان و اجزایی که دارد، یک دوره کامل مشی ابراهیم خلیل در مراحل توحید و نفی شرک و اخلاص در عبودیت را مجسم میسازد.
درباره مومنان و کفار در آیه 17 میخوانیم:
(همانا خداوند میان مومنان ]در یک سو[ و یهودیان و صابئین و نصاری (مسیحیان) و مجوس (زرتشتیان) و مشرکان (از سوی دیگر) داوری خواهد کرد. بی گمان خداوند بر همه چیز گواه است. )
کتاب گلستان سورهها – ص 133
محمد حسین جعفری
انتهای پیام/