مصطفی قانعی در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» درباره چگونگی تدوین استانداردهای حوزه زیستفناوری کشور توسط معاونت علمی ریاستجمهوری اظهار داشت: هدف از تدوین استانداردهای حوزه زیستفناوری کشور این است که آنچه در بازار بیوتکنولوژی کشور وجود دارد، مؤثر و کارآمد واقع شود و به ضد خودش تبدیل نشود به عنوان مثال ممکن است ما در بازار پروبیوتیک، کود و مهارگر زیستی داشته باشیم ولی زمانی که کشاورز در استفاده از آنها نتیجه نگیرد، به ضد خودش تبدیل میشود.
وی با اشاره به تشکیل "کمیته استانداردهای ملی و بینالمللی" در حوزه زیستفناوری خاطرنشان کرد: ما از دکتر رستگار؛ رئیس آزمایشگاههای وزارت بهداشت درخواست تشکیل این کمیته را داشتهایم و ایشان نیز موافقت کردند.
قانعی تصریح کرد: تنها چیزی که میتواند ورود و پایداری یک محصول در بازار را تضمین کند این است که به استانداردهای روز نزدیک شود لذا ما تصمیم به راهاندازی این کمیته جهت اعمال این استانداردها گرفتیم.
دبیر ستاد توسعه زیستفناوری محیط زیست معاونت علمی فناوری ریاستجمهوری در مورد اعضای تشکیل دهنده این کمیته گفت: در ستاد توسعه زیستفناوری معاونت علمی، کمیسیونی داریم که سازمان محیط زیست، وزارت دفاع، وزارت صنعت، وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت نفت، وزارت جهاد کشاورزی و معاونت علمی اعضای اصلی آن هستند.
قانعی در پاسخ به این سؤال که با توجه به اینکه در گذشته استانداردهای حوزه زیستفناوری تدوین نشده بود، چه استانداردهایی اعمال میشد، یادآور شد: تدوین استانداردها در این حوزه کار بسیار سختی است حتی در سطح جهان هم همه کشورها استانداردهای این حوزه را ندارند.
وی افزود: در حوزه دارو، بالاترین استانداردها تعریف شده است اما در حوزه گیاهان، کود زیستی، پروبیوتیکها و از این قبیل در هیچ کشوری استاندارد مشخصی وجود ندارد لذا اگر ما در کشور خود شروع به تدوین این استانداردها کنیم، احتمال آن وجود دارد که کشورهای دیگر این استانداردها را از ما مطالبه کنند که این خود یک فناوری نوین به حساب میآید.
قانعی در پاسخ به این سؤال که آیا ما در سطح دنیا هیچ استاندارد مشخصی در حوزه زیستفناوری نداریم، متذکر شد: در دنیا یک سری الزامات در این حوزه وجود دارد یعنی مثلا اگر محصولی در این حوزه تولید کنیم باید یک سری الزامات را انجام دهیم اما شما فرض کنید که یک محمولهای مانند پروبیوتیک یا کودزیستی را میخواهید وارد بازار کنید، این فرآیند نیازمند مطابقت داشتن با استانداردهای آن محصول را دارد که این در سطح دنیا وجود ندارد.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال، فرض کنید که زمانی واکسن تولید میکردید و چون شما قبلا تولیدکننده واکسن بودید، این امر نمیتواند دلیل بر این باشد که همه محصولات شما قابل پخش در بازار است؛ اصل ماجرا این است که هر بسته واکسن که تولید میشود باید با استانداردها مطابقت داشته باشد.
قانعی ادامه داد: از آنجایی که محصولاتی مانند پروبیوتیک را انسان باید مصرف کند، همه باید از یک استاندارد مشخص تبعیت کنند.
دبیر ستاد توسعه زیستفناوری محیط زیست معاونت علمی فناوری در پاسخ به این سؤال که آیا در تدوین این استانداردها از تجربیات، ملزومات، نتایج علمی، ریسکها، بایدها و نبایدهای کشورهای اروپایی هم استفاده خواهد شد، اظهار داشت: ما تابع استانداردهای کسی نمیشویم ولی اگر کسی استانداردهایی را رعایت کرده در مواردی ممکن است بپذیریم و در مواردی هم نپذیریم.
وی افزود: استانداردها و الزامات در جاهای مختلف دنیا متفاوت است، کشور ما قصد دارد که تولیدکننده استانداردهای این حوزه باشد.
قانعی در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان گفت که استانداردهایی که کشور ما قصد تدوین آن را دارد، بالاتر از استانداردهای کشورهای دیگر حتی کشورهای اروپایی است، تصریح کرد: استانداردها دارای یک حداکثر و یک حداقل هستند، اگر از ابتدا با استاندارد حداکثری به سمت یک صنعت برویم، آن صنعت از بین میرود؛ شما باید اجازه بدهید که با گذشت زمان، استانداردها ارتقا پیدا کنند.
وی افزود: این موضوع موجب میشود که هم صنعت از بین نرود و هم مردم نتیجه بگیرند لذا ما در زمان میتوانیم بالاترین استانداردها را کسب کنیم که این مهمترین عامل در فروش محصولات ما خواهد بود.
قانعی در پاسخ به این سؤال که چه ملاحظاتی در تدوین استانداردهای ملی در حوزه محصولات کشاورزی دستکاری شده ژنتیکی در نظر گرفته خواهد شد، اذعان داشت: ما تا به امروز در کشور فقط واردات محصولات دستکاری شده ژنتیکی داشتیم و بحث تولید چنین محصولاتی در کشور مطرح نبود؛ در بحث واردات، وزارت بهداشت بر اساس استانداردهای خودش محصولات وارداتی را بررسی میکند و اگر محصولی کمتر از یک درصد از لحاظ ژنتیکی تغییرات داشته باشد، میتواند به بازار عرضه شود در غیر اینصورت به بازار عرضه نخواهد شد.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر محصول تراریختهای وارد کشور شود آیا با استانداردهای وزارت بهداشت مورد بررسی قرار میگیرد، اظهار داشت: در کشور آزمایشگاههایی برای چنین کاری تعریف شده است اما در مواردی پیش میآید که مثلا فلان محصول وارداتی «دستکاری شده ژنتیکی» تأییدیه فلان کشور اروپایی را دارد و به همین دلیل دیگر ما در آزمایشگاههای خود به بررسی آن نمیپردازیم؛ در حوزه دارو نیز دقیقا به همین شکل است.
وی در پایان تصریح کرد: بنابراین اگر محصولی از کشورهای اروپایی تأییدیه داشته باشد دیگر وزارت بهداشت در کشور به بررسی آن نمیپردازد و فقط در صورت عدم تأییدیه کشورهای اروپایی، آن را در آزمایشگاههای خود بررسی میکند.
انتهای پیام/