کریس اودن (Chris Odgen) در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، گسترش رابطه با شرق را برای ایران را بهخصوص پس از مذاکره هستهای با غرب سودمند عنوان کرد و گفت: تکیهگاه اصلی روابط میان ایران و چین برای مدت طولانی، تقویت عرضه انرژی بوده است که توسط سیاست خارجی غیر ایدئولوژیک پکن حمایت شده است. چراکه پکن مایل به تحمیل ارزشهای ملی خود بر کشورهای دیگر نبوده است. توافق هستهای میان ایران و قدرتهای غربی میتواند در صورت اجرا، فشار تحریمها را از تولید نفت و گاز تهران خارج کند. بهعبارتیدیگر ادامه و افزایش عرضه این منابع انرژی میتواند به عمیقتر شدن روابط میان تهران و پکن بینجامد. درهرصورت نباید از یاد برد که ایران دارای مقدار فراوان از این منابع انرژی است و از سوی دیگر نیاز چین به منابع انرژی و تأمین آن فراوان است.
او گسترش رابطه تهران با پکن را ایمنتر از رابطه با غرب خواند و ادامه داد: باید دوباره تأکید کنم که از آنجاییکه موضع پکن، یک موضع غیر ایدئولوژیک است بنابراین چین در بسیاری از زمینهها میتواند بهعنوان یک شریک تجاری بسیار بهتر و قابلاعتمادتر از کشورهای غربی باقی بماند. از سوی دیگر رابطه با چین برای ایران تضمینشدهتر و بیخطرتر است.
نویسنده کتاب «سیاست خارجی هند: جاهطلبی و گذار» با تأکید بر سودمندتر بودن گسترش روابط ایران با سایر کشورهای آسیایی گفت: به همان اندازه که رابطه با پکن میتواند برای تهران سودبخش باشد، رابطه با دهلی نیز اینچنین است. ایران میتوان از تقویت رابطه با هند و البته تمامی کشورهای دموکراتیک یا اقتدارگرا به همان اندازه سود ببرد. چراکه برای این کشورها، ایران میتواند به یک تأمینکننده عمده در زمینهی انرژی و نفت و گاز تبدیل شود. شاید بتوان گفت که تقویت رابطه با دهلینو درست بهاندازه رابطه با پکن مهم و تأثیرگذار است؛ زیرا مدتهاست که دهلی بهسوی نوسازی و توسعه و دستیابی به اهداف خود بهعنوان یک اقتصاد بزرگ جهان و قدرت بزرگ منطقهای و جهانی حرکت کرده است.
او با اشاره به توقف رشد اقتصادی چین، آن را مقطعی دانست و ادامه داد: برای توقف رشد اقتصادی چین دلایل مختلفی وجود دارد؛ اما آنچه باید به آن اشاره کرد کوتاهمدت بودن این توقف است. این کاهش رشد میتواند به دلایلی مانند بحرانهای اخیر منطقه و یا اروپا باشد که تقاضا را بسیار کاهش داده است، فساد و مشکلات زیستمحیطی باشد. در این میان رشد بلندمدت چین باعث شده است تا مشروعیت حزب کمونیست که حاکم چین است (CCP) افزایش یابد. من فکر میکنم این حزب نهایت تلاش خود را برای حفظ و ادامه رشد اقتصادی چین انجام خواهد داد.
اودن با بیان اینکه چین میتواند با توجه به موقعیت اقتصادی خود در جهان، رشد اقتصادیاش را از سر گیرد، افزود: هرچند ممکن است پکن رکود اقتصادی کوتاهمدت و حتی یک بحران تمامعیار را در پیش داشته باشد اما این را نباید از یاد برد که اقتصاد جهانی با توجه مرکزیت چین در حرکت است بنابراین فکر میکنم که ما باید شاهد تجدید حیات اقتصادی چین در آینده باشیم، اگرچه ممکن است در حال حاضر و با معیارهای فعلی چنین چیزی بهسختی امکانپذیر باشد.
او در خصوص واکنش چین در صورت لغو احتمالی برجام از سوی ایالاتمتحده آمریکا گفت: بسیار دشوار است که بتوانیم دقیقاً این واکنش را پیشبینی کنیم. با توجه به اینکه نامزد حزب جمهوریخواه در حال حاضر اعلامشده است و ما نیز درک واقعی از آنچه نامزد این حزب، دونالد ترامپ، پس از پیروزی احتمالی در انتخابات کاخ سفید انجام خواهد داد نداریم و نمیدانیم که آیا او در عمل سیاستهای خود را متناسب با نیازهای سیاسی انعطافپذیر خواهد کرد یا نه کمی مشکل به نظر میرسد که به اظهارنظر قطعی بپردازیم؛ اما آنچه آشکار به نظر میرسد این است که هر واکنش نامطلوب به توافق هستهای ایران واکنشی ثانوی خواهد بود.
وی ادامه داد: البته آقای ترامپ از مقابله با پکن هم سخن گفته است. او چین را به «تجاوز» اقتصادی به ایالاتمتحده آمریکا متهم کرده است اما گویا این حقیقت را نادیده میگیرد که واشنگتن و پکن بهشدت ازلحاظ اقتصادی به یکدیگر نیاز دارند.
انتهای پیام/