به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، آبان ماه سال گذشته بود که «محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت از امضای قرارداد 6 میلیارد دلاری وزارت نیرو با یک شرکت اروپایی بهعنوان نخستین قرارداد اقتصادی نهایی شده با اروپاییها در دوران پسابرجام خبر داده و گفته بود: "این قرارداد بین وزارت نیرو با یک شرکت اروپایی برای ساخت 4 نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت 3520 مگاوات و احداث یک نیروگاه بادی است".
در آن زمان دولت هیچ صحبتی از ماهیت این شرکت نکرد اما پیگیریها حاکی از این بود که این شرکت ماهیتی بلژیکی دارد. این موضوع باقی ماند تا اینکه در روزهای اخیر شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد که بزرگترین سرمایه گذاری خارجی ایران در دوران پسابرجام را انجام میدهد. این شرکت از امضای قرارداد 4.2 میلیارد دلاری برای ساخت 7 نیروگاه گازی در نقاط مختلف ایران خبر داده است.
با مراجعه به سایت این شرکت، از تشکیل آن در بروکسل بلژیک و فعالیت آن در ترکیه اطلاعاتی منتشر شده است و عنوان شده که این شرکت کار خود را در زمینه هتلسازی و سرمایه گذاری در بخش گردشگری آغاز کرده و با تشکیل گروهی در بخش انرژی اقدام به سرمایه گذاری در این بخش کرده است.
«محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت صبح امروز هم در خصوص این قرارداد گفت: "دومین سرمایه گذاری خارجی صورت گرفته و چهارشنبه گذشته قرارداد آن اجرایی شده است. این سرمایه گذاری مربوط به 5هزار مگاوات انرژی الکتریکی با ارزش 4,2 میلیارد دلار است".
وی افزود: "این سرمایهگذاری خارجی در قالب نیروگاههایی در اهواز، دهلران، زاهدان، ساوه، سوفیان و بناب بهصورت مستقیم صورت میگیرد و هیچ تعهد و تضمینی متوجه دولت ایران نخواهد بود".
در اطلاعیه شرکت یونیت اینترنشنال ذکر شده که "ظرفیت این نیروگاهها که قرار است در 7 منطقه مختلف ایران احداث شود، مجموعاً 6هزار و 20 مگاوات خواهد بود".
"ایران هفتمین کشور جهان است که میتواند بیش از 90 درصد از نیاز خود را به تجهیزات صنعت برق تأمین کند."، این جملهای بود که دی ماه سال گذشته وزیر نیروی دولت یازدهم بر زبان آورد و عنوان کرد که ایران امروز میتواند بیشتر نیازهای صنعت برق را توسط شرکتهای خصوصی فعال در این بخش تأمین کند.
همچنین «علیرضا دائمی» معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو در خصوص ظرفیتهای ایران در ساخت نیروگاه معتقد است "ایران جزو 6 کشور برتر نیروگاهساز جهان است".
با توجه به گفتههای مسئولان ارشد وزارت نیرو، این شرکت ترکیهای که قراردادی برای ساخت 6هزار مگاوات (معادل 10 درصد از ظرفیت فعلی نیروگاههای حرارتی کشور) با آن به امضا رسیده باید جزو برترین نیروگاه سازان جهان باشد که در فضای تعاملی و تجارت باز پسابرجام در رقابت با نیروگاهسازان داخلی که بهگفته معاون وزیر نیرو جزو 6 نیروگاهساز برتر جهان و بهگفته وزیر نیرو قابلیت تأمین 90 درصد نیازها را دارند، توانسته این حجم از کار نیروگاه سازی را در کشوری پیشرو در صنعت نیروگاهی در دست بگیرد.
با مراجعه به سایت این شرکت مشاهده میشود این شرکت ترکیهای فقط در ساخت 5 نیروگاه تجربه کاری دارد که هر 5 نیروگاه در ایران است. بهعبارتی تاکنون در هیچ نقطه از جهان به توانایی این شرکت ترکیهای در نیروگاه سازی اعتماد نشده و در واقع واحد انرژی یک شرکت هتلسازی با تعریف فضای کار در ایران توانسته تشکیل شود و اکنون با همان تجربه "بزرگترین قرارداد سرمایه گذاری خارجی ایران در پسابرجام" شکل گرفته است.
همانطور که در سایت این شرکت مشخص است، در بخش ساخت نیروگاههای حرارتی، شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه تجربه کار در 5 نیروگاه ایرانی رودشور، منتظرقائم، شهید رجایی، فارس و مشهد را دارد.
پیگیریهای خبرنگار تسنیم حاکی از این است که این شرکت حتی قادر به ساخت کوچکترین تجهیز نیروگاهی نیست و بهعنوان یک سرمایه گذار و تاجر اقدام به خرید تجهیزات نیروگاهی از شرکتهای سازنده اروپایی میکند. شرکت یونیت اینترنشنال در نیروگاه رودشور از تجهیزات زیمنس و در چهار نیروگاه دیگر از تجهیزات جنرال الکتریک استفاده کرده است.
روز گذشته در برخی از رسانهها صحبتهایی به نقل از «اونال اویسال» مدیرعامل شرکت یونیت اینترنشنال منتشر شده است. اویسال که پیش از این مدیرعامل باشگاه گالاتاسرای ترکیه بوده، در خصوص مبحث کاملاً فنی "راندمان" نیروگاهها اظهار نظر جالبی کرده است.
مدیرعامل این شرکت ترکیهای اعلام کرده که "نیروگاههای فعلی ایران با راندمان 32 درصد به فعالیت خود ادامه میدهند در حالی که نیروگاههای ساخت ترکیه با حداقل راندمان 60درصدی فعالیت خواهند کرد".
برای تمامی کسانی که در صنعت برق اطلاعاتی دارند مشخص است که این گفته "اویسال" از ابعاد مختلف، نادرست و بسیار عجیب است. نکته اول اینجاست که "نیروگاههای فعلی ایران" بهمعنای تمامی ظرفیت نیروگاههای حرارتی کشور است. ظرفیتی حدوداً 60هزار مگاواتی که 40هزار مگاوات آن با توان فنی و مهندسی نیروگاه سازان داخلی ایجاد شده است، نیروگاه سازانی که نهتنها در ایران بلکه در کشورهای منطقه نیز تجربه ساخت نیروگاه دارند، پس بهطور واضح مقایسه این دو رقم در ایران و ترکیه با هدف تخریب توان نیروگاه سازی کشور عنوان شده است، با این حال نکته مهم اینجاست که هیچ کدام از این دو رقم واقعی نیست.
در خصوص راندمان نیروگاهها در ایران، اگر نیروگاههای سیکل ساده، فرسوده و قدیمی را نیز در نظر بگیریم، در حال حاضر متوسط راندمان نیروگاههای کشور 38.3 درصد است نه 32 درصد و نیروگاههای سیکل ترکیبی که در حال حاضر با توربینهای کلاس E توسط نیروگاه سازان داخلی در حال ساخت است راندمانی 53درصدی دارند.
پیگیریهای تسنیم از مجموعه وزارت نیرو حاکی از این است که نیروگاههایی که برنامه ریزی شده با توان داخلی و با توربینهای کلاس F در کشور احداث شوند راندمانی 59درصدی خواهند داشت.
در خصوص راندمان 60درصدی نیروگاههای ترکیه نیز باید گفت در حال حاضر نیروگاهی میتواند راندمانی 60درصدی داشته باشد که با توربینهای کلاس H احداث شود و این راندمان نیر در شرایط ISO محقق میشود، ازاینرو بعید است نیروگاههایی که شرکت ترکیهای کمتجربه یونیت اینترنشنال قرار است در ایران بسازد بتواند راندمانی 60درصدی را تأمین کند چرا که بهگفته وزیر نیروی ایران، کشور ما در حال داخلی سازی تکنولوژی توربینهای کلاس F است و برنامهای برای ورود به توربینهای کلاس H ندارد.
قیاس مع الفارق و نادرست مدیرعامل شرکت یونیت اینترنشنال در کنار سابقه این شرکت نشان میدهد که با شرکتی دستچندمی در ساخت نیروگاه مواجهایم که به تجارت نیروگاهی مشغول است و نه ساخت نیروگاه و مدیران آن نیز اطلاعات فنی کاملی از صنعت نیروگاهی ندارند.
حال سؤال مهم اینجاست: دولت تدبیر و امید با چهاستدلالی بزرگترین قرارداد خارجی در پسابرجام را با شرکتی دستچندمی و غیرفنی در فنیترین مبحث کشور یعنی نیروگاه سازی به امضا رسانده است؟
*محمد رضا کیا شمشکی
انتهای پیام/*