به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، خشکسالی و برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی در سالهای اخیر در مکانهایی که با کمبود آب روبرو هستند، مشکلات عدیدهای ایجاد کرده که از جمله میتوان به مواردی همچون اُفت سطح آبهای زیرزمینی، نشست حاصل از این اُفت، تحت تأثیر قرار گرفتن کیفیت آب اشاره کرد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در تبریز، با اشاره به اینکه آبهای زیرزمینی تجدیدپذیر هستند، اظهار داشت: این، بدان معنی نیست که هر چقدر خواستیم از این آبها استحصال نماییم چرا که در صورت برداشت بیش از حد، سطح آبهای زیرزمینی کاهش مییابد.
حسین لطفعلی زاده از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه گفت و خاطرنشان کرد: کاهش شدید جریانات ورودی به دریاچه، کاهش بارش، افزایش دما، عدم استفاده بهینه از منابع آبی در بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا، برداشت غیرمجاز از آبهای زیرزمینی در پی حفر بیرویه چاهها، از دلایل خشک شدن این دریاچه است.
60 درصد تأمین آب کشاورزی از طریق منابع آب زیرزمینی است
وی ادامه داد: سهم جریانات سطحی در تأمین آب کشاورزی استان کم بوده و در حدود 60 درصد تأمین منابع آب کشاورزی از طریق منابع آب زیرزمینی تأمین میشود و این موضوع اهمیت استفاده بهینه از این منابع را دو چندان میکند.
لطفعلی زاده افزود: تغییرات تراز آب زیرزمینی در اغلب دشتهای بحرانی استان اُفت قابل توجه و جبران ناپذیری را نشان میدهد این اُفت تراز در دشت شبستر- صوفیان به 9 متر، تسوج 10 متر، مرند 13 متر، آذرشهر 5 متر و عجب شیر 7 متر میرسد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی یادآور شد: طبق آمار از 22 محدوده دشت مطالعاتی استان، 10 دشت کشاورزی استان در بحران منابع آب زیرزمینی از نظر کمی و کیفی واقع گردیده که 7 مورد آنها به علت قرار گرفتن در حاشیه دریاچه ارومیه شرایط کیفی حادتری دارند.
در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه، هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی میشود
وی ادامه داد: مسئولان و کشاورزان باید به این درک مشترک برسند که آب زیرزمینی محدود است و اگر کشاورز چاهی را حفر میکند، سهم سایر کشاورزان را برمیدارد.
لطفعلی زاده با اشاره به تغییر زیست محیط منطقه در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه تاکید کرد: کارشناسان ابراز داشتهاند در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی شده و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.
لزوم به کارگیری روشهای نوین آبیاری، برای حفاظت از آبهای زیرزمینی
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: با توجه به اهمیت اجتماعی و اقتصادی دشتهای کشاورزی به ویژه در اشتغال اکثریت مردم منطقه در این بخش لزوم به کارگیری روشهای نوین آبیاری، مصرف بهینه آب همراه با اجرای طرحهای حفاظت از آبهای زیرزمینی ضرورت مییابد.
ابوالفضل ناصری با اشاره به عوامل مؤثر در تشدید بحران آبهای زیرزمینی خاطرنشان کرد: از عمده عوامل مؤثر در تشدید بحران آبهای زیرزمینی استان میتوان به افزایش جمعیت و توسعه مراکز کشاورزی، اضافه برداشت از چاههای مجاز و حفر بی رویه چاههای غیرمجاز، عدم استفاده بهینه از منابع آب زیرزمینی، عدم اجرای پروژههای تغذیه سفرههای زیرزمینی از قبیل آبخوان داری، آلودگیهای کیفی توسط فاضلابها و فعالیتهای صنعتی و کشاورزی اشاره کرد.
اجرای طرحهای آبخوانداری برای احیای آبهای زیر زمینی و دریاچه ارومیه
ناصری یادآور شد: در این راستا لازم است تحقیقات لازمه به جهت پیشگیری از عواقب جبران ناپذیر ناشی از خشک شدن دریاچه بهویژه در مورد سفرههای شیرین آب زیرزمینی، طوفانهای نمکی و اثرات ناشی از این پدیده در وضعیت دشتهای حاشیهای انجام گیرد.
وی از یکی پروژههای مؤثر در حفاظت از منابع آب زیرزمینی گفت و افزود: یکی از این پروژههای مؤثر در حفاظت از منابع آب زیرزمینی اجرای پروژه ملی آبخوان داری در شمال دریاچه ارومیه و دشت کشاورزی تسوج است.
ناصری تاکید کرد: این طرح با محدوده اجرایی 700 هکتار از اراضی در طول اجرای 10 ساله خود موجبات ثبات تراز سطح آب زیرزمینی در محدوده اجرایی شده، کیفیت آب منطقه را در حد مطلوب نگه داشته است.
بر اساس این گزارش، جلوگیری از احداث چاههای غیرمجاز و همینطور برداشت بیش از اندازه از آبهای زیرزمینی را باید از راهکارهای بنیادین در حفظ آبهای زیرزمینی قلمداد نماییم.
گزارش: امیر مسعود طایفه
انتهای پیام/