هوشمندسازی مدارس شتاب زده وارد کشور شد/ ۲۱ درصد مدارس خراسان‌رضوی هوشمند و نیمه هوشمند است
رئیس فناوری و آمار آموزش و پرورش خراسان‌رضوی گفت: هم‌اکنون ۱۷۰۰ مدرسه از ۸ هزار مدرسه در خراسان‌رضوی در سطح نیمه هوشمند و هوشمند قرار دارند که معادل ۲۱ درصد است و تقریباً تمام مدارس استان در سطح نیمه الکترونیک هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، هوشمندسازی مدارس از جمله کلید واژه‌هایی است که از مدت‌ها قبل در استان خراسان رضوی و همچنین سایر استانها در سطح مدارس شنیده می‌شود. اما به راستی هوشمندسازی مدارس به چه معنا است و دارای چه شرایط و مولفه‌هایی است؟
برای پاسخ به این سئوالات، سراغ مهدی نوری؛ رئیس فناوری و آمار آموزش و پرورش استان خراسان‌رضوی رفتیم و این مسائل را با وی در میان گذاشتیم.
تسنیم: جناب نوری، به عنوان سئوال نخست بفرمائید منظور از مدرسه هوشمند دقیقاً چیست و دارای چه مولفه‌هایی است؟
نوری: مدرسه‌ای که همه فعالیت‌های مدیریت و کنترل, نظارت, یاددهی, یادگیری, منابع آموزشی, کمک آموزشی, ارزیابی, ارزشیابی, امور دفتری و ارتباطات آن همه مبتنی بر فناوری اطلاعات باشد، مدرسه هوشمند تلقی می‌شود و این الگو، باید در جهت بهبود نظام تربیتی و پژوهش محور باشد و باید تمامی گزینه‌ها به فرآیند آموزش کمک کند.
پرورش دانش‌آموز پژوهش محور؛ هدف اصلی مدرسه هوشمند است، فناوری قرار نیست جایگزین معلم و تدریس شود، فناوری در فرآیند آموزش به معلم و همچنین در فرآیند یادگیری به دانش آموز کمک می‌کند؛ مدرسه هوشمند نیازمند کارکنان آموزش دیده است و به زیر‌ساخت‌هایی نظیر زیرساختهای سخت‌افزاری، شبکه‌ای و ارتباطی نیاز دارد و همه این موارد دست به دست هم می‌دهند تا مدرسه هوشمند شکل بگیرد.
5 سطح هوشمندسازی برای مدارس در نظر گرفته شده است که عبارتند از: سطح نیمه الکترونیک، الکترونیک، نیمه‌هوشمند، هوشمند و هوشمند پیشرفته که هر کدام از این سطوح یکسری موارد را دارا هستند تا مدرسه در یکی از این سطوح قرار بگیرد؛ دو فرم ارزیابی وجود دارد که این فرم‌ها را مدارس تکمیل می‌کنند و در مرحله بعد کارشناسان این فرم را ارزیابی می‌کنند.
ابزارها و سخت افزارها یک امتیاز می‌گیرند؛ معلم آموزش دیده و نرم افزارهای آموزشی امتیازهای جداگانه دارند؛ ابزارهای شبکه‌ای که به بستر اینترنت و اینترانت متصل هستند یا وب سایت دارند و آیا وب سایت فعال هست یا خیر هم امتیازهای مربوط به خود را دارد؛ این فرم‌ها و این امتیازدهی‌ها مدرسه را در یکی از سبدهای هوشمند قرار می‌دهد.
تسنیم: با تعاریفی که در این زمینه ارائه کردید وضعیت مدارس استان از نظر هوشمندسازی به چه نحو است؟
نوری: ما زمانی می‌توانیم ادعا کنیم تمام مدارس خراسان‌رضوی هوشمند هستند که تمامی مدارس به سطح هوشمند و هوشمند پیشرفته برسند؛ هم اکنون 1700 مدرسه از 8 هزار مدرسه در خراسان‌رضوی در سطح نیمه هوشمند و هوشمند قرار دارند که معادل 21 درصد است و تقریباً تمام مدارس استان در سطح نیمه الکترونیک هستند.
اگر مدرسه‌ای 80 درصد امتیازات فرم یک را بگیرد؛ مدرسه قابلیت ورود به نیمه الکترونیک را دارد و در صورت دارا بودن 60 درصد از امتیازات فرم 2 مدرسه را نیمه الکترونیک می‌خوانیم و برای تمام سطوح نیز به همین منوال است.
این تلقی نادرستی است که اگر کلاس‌های مدرسه کاملاً مجهز به تجهیزات الکترونیکی باشد آن را مدرسه هوشمند بنامیم؛ حدود 13 هزار و 800 کلاس درس استان مجهز به ابزار هوشمند سازی است؛ این ابزار شامل ویدئو پروژکتور، لپ تاپ، رایانه و احیاناً برد هوشمند است ولی بعضی از این مدارس هنوز به سطح هوشمند نرسیده‌اند.
تسنیم: مهمترین مشکلاتی که در حال حاضر در مسیر هوشمند سازی مدارس استان وجود دارد چیست؟
نوری: هوشمندسازی شتاب زده وارد کشور شد و یکی از مشکلات، پایه ریزی این سیستم در 5 سال گذشته بود، آن زمان تلقی بر این بود که سخت افزارهای مربوط به هوشمندسازی در مدارس مستقر شود بدون اینکه به بقیه جوانب هوشمندسازی توجه شود؛ مشکل دیگر توانایی معلم در استفاده از این ابزارها است و همچنین در بعضی از مناطق مشکلات زیرساختی وجود دارد؛ حدود 1100 عدد از مدارس استان امکان اتصال به شبکه اینترنت و اینترانت را ندارند بعضی مدارس مرزی و بعضی عشایر هستند.
اقدام در هوشمندسازی مستلزم داشتن بانک‌های اطلاعاتی قوی است؛ سامانه‌ای تحت عنوان سامانه رشد معروف به شبکه ملی رشد وجود دارد؛ این سامانه تقریباٌ تمام نیازهای آموزشی و پژوهشی دانش آموزان را برطرف می‌کند و امکاناتی نظیر محتواهای آموزشی، فایل‌های pdf کتاب‌های درسی و اطلاعات مختلفی را در اختیار دانش آموز قرار می‌دهد، متولی این سامانه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش و پرورش کشور است.
سامانه دیگری هم مربوط به استان خراسان رضوی است که در حال حاضر 3727 مدرسه از طریق همین سامانه وب سایت دارند که 45 درصد مدارس را شامل می‌شود؛ این سامانه امکاناتی نظیر اعلام نمرات دانش آموزان، اکانت ویژه والدین و معلمین را دارا است که والدین می‌توانند از این طریق وضعیت انضباطی و وضعیت آموزشی فرزند خود را مشاهده کنند.
حتی این امکان را دارد که معلم شب امتحان در دسترس دانش آموزان باشد و به سئوالات آنها پاسخ دهد؛ اکثر مدارس تیزهوشان و مدارس نیمه دولتی از تمامی امکانات سامانه هوشمند استفاده می‌کنند؛ سامانه‌ای هم تحت عنوان همگام توسط خود وزارت آموزش و پرورش تولید شده است که بعضی از مدارس ما از همین سامانه استفاده می‌کنند و تلاش ما این است که بعد از کامل و جامع شدن این سامانه تمامی مدارس را به سمت سامانه همگام ببریم.
اداره ما مرجع آموزش نیست، ولی در سال گذشته 200 تا دوره ضمن خدمت هوشمند سازی برگزار شده، با وجود اینکه خراسان رضوی 100 هزار نفر پرسنل آموزش و پرورش و یک میلیون نفر دانش آموز دارد، آموزش دیدن این تعداد معلم و والدین دانش آموزان خیلی کار سخت و زمان بری است ولی ما عجله نداریم و به مرور این آموزش‌ها را برگزار می‌کنیم.
تسنیم: آیا در حال حاضر در استان مدارس هوشمند پیشرفته نیز داریم؟
نوری: در حال حاضر، 30 مدرسه از خراسان رضوی در سطح هوشمند پیشرفته هستند؛ این 30 مدرسه از اکثر امکانات ارتباطی و مجازی استفاده می‌کنند؛ حتی اساتید از طریق سامانه آموزش مجازی مربوط به خراسان رضوی که برای نخستین بار در کشور راه‌اندازی شده و آموزش های ضمن خدمت ما برای فرهنگیان از بستر همین سامانه برگزار می‌شود.
اعتباری که آموزش و پرورش به هوشمند سازی اختصاص می‌دهد بسیار کم است و کفاف تجهیز کلاس‌های استان را نمی‌دهد؛ لذا در سال گذشته 564 کلاس را اولیا، 262 کلاس را خیرین و 28 کلاس را ارگان‌های دولتی تجهیز کرده‌اند و در کل 842 کلاس توسط غیر دولتی مجهز شده است بحث هوشمند سازی بحث ملی است و ما نیازمند مشارکت همه هستیم همه مشارکت کنند تا ما به سمت مدرسه هوشمند پیشرفته حرکت کنیم.
تسنیم: در زمینه هوشمندسازی کدام کشورها در دنیا، در سطح بالاتری قرار دارند؟
نوری: مالزی نخستین کشوری بود که هوشمندسازی را پی گرفت، ولی در این کشور زیرساختهای فناوری هم کامل گسترش پیدا کرده و بستر‌های ارتباطی، شبکه‌ای خیلی کامل‌تری دارند و در صورت فاکتور گرفتن این زیرساخت‌ها ما مقایسه‌ای در جهت مزایا و یا معایب مدارس ایران نسبت به مدارس مالزی و یا فرانسه انجام ندادیم.
78 درصد از مدارس ما به شبکه ملی اطلاعات، اینترانت یا بعضاً اینترنت هم متصل هستند، مشکل 1100 مدرسه که مشکل زیرساختی دارند حل بشود ما امیدواریم که 100 درصد مدارس را بتوانیم به شبکه ملی اطلاعات وصل کنیم کما اینکه همین الان در همه مدارس ثبت نام‌های دانش آموزان از طریق سامانه انجام می‌شود.
تفاهمی هم سال گذشته بین آموزش و پرورش و مخابرات با حضور مدیرکل دو دستگاه منعقد شد امیدواریم بعد از این اتفاق بتوانیم مشکلات مدارس غیر متصل را از طریق مخابرات حل کنیم و به محض اینکه مشکل ارتباطی مدارس حل شود اتصال تمامی آنها را به این بستر فراهم کنیم تا بتوانند از شبکه ملی اطلاعات استفاده کنند.
در ابتدا خرید تجهیزات و در مرحله بعد تهیه نرم‌افزارهای آموزشی استاندارد و در نهایت آموزش معلمان و دانش آموزان و والدین در استفاده از سامانه و ترغیب آنها به استفاده از این ابزار آموزشی است.
در صورتی که معلمی بخواهد محتوایی را تولید کند و این محتوا در سطح مدرسه استفاده شود باید محتوای آموزشی توسط کمیته نظارت و بازبینی آثار فرهنگی و هنری و آموزشی تایید شود.
شیوه نامه هوشمندسازی حدود 4 یا 5 سال پیش تدوین گشته و این شیوه نامه هنوز بازبینی نشده؛ نظر شخصی من بر این است که باید یک بازنگری بر روی شیوه نامه صورت گیرد و آسیب‌ها، مزایا و معایب آن بررسی شود و صحبتی که با دوستان وزارت داشتیم این کار در حال انجام است و امیدواریم به زودی شیوه نامه بازبینی شده هوشمند سازی شکل بگیرد و در اختیار استان هم قرار بگیرد به نظر من در این شیوه نامه یک سری تغییرات باید انجام شود.
گفت‌وگو از نجمه بهنام
انتهای پیام/
