محمود تورانی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در مشهد مقدس، با بیان اینکه یک مستند با موضوع کسانی که اولین بار به زیارت امام رضا مشرف میشوند در دست تولید دارم اظهار داشت: فیلم مستند یک موضوع سفارشی است و آگاهی بخشی از وظایف مهم فیلمساز مستند است چرا که یک مستند ساز باید حوزه کار یک سفارش دهنده را گسترش دهد نه اینکه آنچه که او میخواهد را عینا اعمال کند.
وی ادامه داد: اعمال نظر او یعنی محدودیت و زمانی که خواست سفارش دهنده به شکل صرف اعمال میشود فیلم تولید شده به امری صرفا تبلیغاتی تبدیل میشود چون تصور سفارش دهنده از سفارش یک موضوع فقط تبلیغ و ثبت است.
این مستند ساز با بیان اینکه البته این خواسته تا اندازهای هم مشروع است اما این مشروعیت وقتی که محدود به خواست سفارش دهنده میشود در واقع خاموش میماند و در نهایت از دست میرود.
تورانی افزود: وقتی یک فیلمساز یک سفارش را به ایده میرساند و آن ایده را پرورش میدهد در حقیقت موضوع را به ساختار تبدیل کرده است در واقع دیدگاه فیلمساز با آنچه سفارش دهنده میخواهد به یکدیگر پیوند داده میشود در ادامه این پیوند ، این اندیشه است که تمامی پلانهای فیلم را نیز به هم پیوند میدهد.
وی ادامه داد: در ادامه این روند هم تمامی اعضای فیلم به یکدیگر میپیوندند و به یک هم بندی میرسند به همین جهت در سفارش نوعی تدوین تداعی و معانی صورت میگیرد که همدیگر را توصیف و تشریح میکند .
به گفته این مستندساز زمانی که بحث از تداعی معانی پیش میآید اعتراف نیز شکل میگیرد و این اعتراف هم در عرصه مستندسازی وجود دارد و به این معنا است که دروغی در بین نیست، پدیده پنهانی وجود ندارد و فیلمساز هرآنچه که هست را بیان میکند.
وی متذکر شد: آنچه در ذهن فیلمساز و سفارش دهنده میگذرد به یک تعامل آشکار میرسد؛ برای من مسئله این نیست که چه سوژهای را پیش روی من میگذارند بلکه مهم این است که من چگونه فکر میکنم در واقع با فکر کردن فیلمساز است که سوژه به فکر کردن وا داشته میشود و در نتیجه این تفکر است که گفتگو و تعامل بین سوژه، فیلمساز و در نهایت مخاطب ایجاد میشود.
تورانی با بیان اینکه این ها در حالی است که مستندسازان نسل جدید و به ویژه جوانان این حرفه در مستندهایی که میسازند مدام در حال قضاوت و حکم صادر کردن هستند و این حکم صادر کردن مصداق کامل بردهداری است گفت: به اعتقاد من یکی از دلایلی که فیلمهای مستند اغلب موفق نیستند عدم توجه به این مطلب است که کاراکتر فیلمها تاریخی نیستند.
این مستندساز توضیح داد: البته منظورم از تاریخی نبودن کارکترها این نیست که مثلا درباره کوروش، داریوش و یا دیگر شخصیتهای تاریخی صحبت کنند؛ منظورم این نیست، بلکه حرفم توجه به این مطلب است که کاراکترهای روزمره مثل یک کارمند، بازاری، استاد کار و... یک پشتوانه تاریخی دارند و باید به تمام انسانهایی که در این دنیا زندگی میکنند با پشتوانه تاریخ نگریست.
به گفته وی گواه این مطلب هم این است که هریک از انسانهایی که در این کره خاکی زیست میکنند یک تاریخ دو هزار ساله را طی کرده و به امروز رسیدهاند و با یک زبان سی هزارساله صحبت میکنند از همینرو است که تاکید دارم که انسان ذاتا یک امر تاریخی است.
تورانی خاطرنشان کرد: سینمای مستند در چند سال اخیر دچار افت کیفی شده است و متاسفانه یک تعریف رسانهای بر مقوله مستند حاکمیت پیدا کرده است. البته به این معنا نیست که رسانه بد است بلکه رسانه کارکرد و تعریف مشخصی دارد که این کارکرد با تعریف سینمای مستند متفاوت است ولی اغلب مستندسازان جوان این تفاوت را قائل نیستند و گمان میکنند که مستند خوب یعنی گزارش دادن سوژه در حالی که چنین نیست.
وی با اشاره به اینکه البته سینمای مستند هم در ذات خود یک رسانه است اما تعریف و کارکرد آن با تعاریف معمول و مشخص رسانه به معنای خبر و اطلاع رسانی متفاوت است گفت: جهان اطلاعات آنقدر گسترده و سریع شده که یک رسانه میتواند کمتر از 30 ثانیه خبر و یا گزارش یک رویداد را منتشر کند و دیگر نیازی نیست به اطلاع سانی مستندساز نیست.
به اعتقاد تورانی در یک اثر مستند گزارشی نگاه فیلمساز نسبت به رخداد مهم است در واقع تفکر فیلمساز، خبری است که باید ارائه دهد. چراکه بیان این تفکر است که هیچ رسانه دیگری جز خود فیلمساز از آن خبر ندارد در واقع این تفکر یک خبر است که خاص فیلمساز است.
تورانی با بیان اینکه متاسفانه فیلمهای مستند گزارشی در حال حاضر به مصاحبههای صرف تبدیل شدهاند که یکسری از راشها هم در تایید و یا تکذیب این مصاحبهدیده میشود است گفت: در نهایت باید بگویم سینمای مستند از نوع گزارش گونه صرفا یک پدیده خنثی است.
انتهای پیام